روز 2 اسفند 1340 ويليام بى رن بام رئيس مدرسه جديد تحقيقات اجتماعى به آدرس 66 غربى خيابان دوازدهم شهر نيويورك اطلاع داد كه او فرد مورد بحث را از تاريخ مهر 1340 تا اين تاريخ مى شناسد.
روز 2 اسفند 1340 مينا روزنبرگ ناظر دفتر رئيس مدرسه جديد تحقيقات اجتماعى به آدرس 66 غربى خيابان دوازدهم شهر نيويورك اطلاع داد كه او فرد مورد بحث را از تاريخ شهريور 1338 تاكنون مى شناسد.
روز 18 اسفند 1340 الينور باتر مشاور دانشجويان خارجى مدرسه جديد تحقيقات اجتماعى به آدرس 66 غربى خيابان دوازدهم شهر نيويورك در آدرس 51 خيابان پنجم شهر نيويورك طرف مصاحبه قرار گرفت و در جريان آن اطلاع داد كه وى فرد مورد بحث را از خرداد 1338 تا اين تاريخ مى شناسد.
روز 18 اسفند 1340 خانم جى وود همسايه ساكن شماره 25 خيابان رون پورت نيوراشل نيويورك اطلاع داد كه او فرد مورد بحث را از سال 1338 تا اين تاريخ مى شناسد.
روز 18 اسفند 1340 خانم جى پى نورتون همسايه ساكن شماره 25 خيابان دون پورت نيوراشل نيويورك اطلاع داد كه او فرد مورد بحث را از سال 1339 تا اين تاريخ مى شناسد.
روز 18 اسفند 1340 اف اوهليس همسايه ساكن شماره 20 خيابان دون پورت نيوراشل نيويورك اطلاع داد كه او فرد مورد بحث را از سال 1339 تا اين تاريخ مى شناسد.
روز 18 اسفند 1340 اچ بريگهون همسايه ساكن شماره 25 خيابان دون پورت نيوراشل نيويورك اطلاع داد كه او فرد مورد بحث را از سال 1338 تا اين تاريخ مى شناسد.
روز 18 اسفند 1340 جى روزنفلد همسايه ساكن شماره 25 خيابان دون پورت نيوراشل نيويورك اطلاع داد كه وى شخص مورد بحث را از سال 1339 تا اين تاريخ مى شناسد.
روز 18 اسفند 1340 اچ ان استرنبرگ همسايه ساكن شماره 25 خيابان دون پورت نيوراشل نيويورك اطلاع داد كه وى شخص مورد بحث را از سال 1338 تا اين تاريخ مى شناسد.
24 شماره سند 12 ژوئيه 21 - 1962 تير 1431 تاريخ: سفارت آمريكا تهران از: وزارت امور خارجه به:
سند شماره 24 على شايگان - 4 طبقه بندى: سرى شماره :8-VMO يادداشت عملياتى تاريخ: 12 ژوئيه 21 - 1962 تير 1431 از: سفارت آمريكا تهران به: وزارت امور خارجه موضوع: رواديد بخش 245 در مورد دكتر على شايگان تحقيقات مفصل ديگرى در اين مورد بعمل آمده و سفارت اكنون داراى گزارش زير است كه توسط منبع كنترل شده آمريكايى تهيه شده، ضميمه هاى اين گزارش نيز در زير نقل شده است.
منبع كنترل شده آمريكايى سفارت به اينكه اين مطالب جهت بازپرسى از دكتر شايگان در اختيار اداره مهاجرت و تغيير تابعيت قرار گيرد، اعتراضى ندارد.
به استثناع اينكه محدوديت ذكر شده در اظهار نظر در پايان رديف 3 بايستى رعايت و منابع ذكر شده در اين گزارش و ضمائم آن نبايد افشاع شود.
1 به پيوست، مكاتبه مشخص كننده مطالب زير داده مى شود.
الف: فرد مورد بحث زيردست يك وزير فرهنگ حزب توده در سمت معاون وزير فرهنگ كار كرده است.
كشاورز يك عضو شناخته شده حزب توده بود و اكنون در ژنو ساكن است.
ب: شايگان بيانيه صلح استكهلم را امضاع كرده است.
ج: شايگان به عنوان متمايل به فلسفه اجتماعى ماركسيست شناخته شده است.
د: ارتباط مظنونى بين شايگان و شركت بيمه شوروى كه وكيل مدافع آن بود وجود دارد " اظهار نظر: اين ارتباط رشد نيافته است.
ه: اتهام مبنى بر اينكه شايگان مشاور حقوقى وابسته بازرگانى شوروى بوده است.
2 اين دفتر بواسطه كنار گذاشته شدن پرونده ها به زحمت افتاده است.
معذلك اسناد طبقه بندى شده زير كه نقل شده بايد در واشنگتن در دسترس باشد و آنها حاوى اين اتهامات مى باشند.
الف: نماينده ايران در دومين كنگره جهانى صلح كه بسرعت عازم شده است.
بنقل از اطلاعات منتشر شده خارجى در مسكو شماره 23 222 آبان 1329.
ب: محاكمه بزودى در دادگاه عالى جنايى به اتهام فعاليتهايى به نفع حزب توده آغاز خواهد شد.
ج: فرد مذكور دوباره به عنوان مدير جمعيت طرفداران صلح ايران در اجتماعى در خانه بهار ملك الشعراى بهار-م در تاريخ 19 آبان 1329 انتخاب شده است.
د: فرد مورد بحث از بعضى از اعضاع حزب توده كه به مناسبت سوع قصد به جان شاه محكوم شده اند، دفاع خواهد كرد.
ه: نماينده مجلس از طرف جبهه ملى و عضو نهضت صلح به سرپرستى شوروى ها.
و: فرد مورد بحث و همكاران او باشگاهى تاعسيس كرده اند كه مى شود به نحو بهترى آن را محفشل انديشمندانتوصيف كرد كه ممكن است بصورت يك حزب سياسى دست چپى در بيايد.
ز: فرد مورد بحث در جلسه دادگاه بين المللى به اتفاق حسن يك عضو حزب توده شركت كرده است.
اظهار نظر: نمى توان شخصى را بخاط نرشته كارش، اگر با يك كمونيست سرو كار داشته باشد، سرزنش كرد.
ط: فرد مورد تبحث گويا از جانب شركت حمل و نقل شوروى بنام ايران سوف ترانس ماهى چهارده هزار ريال به عنوان حقوقدان دريافت ميكرده است و يا هنوز هم دريافت مى كند.
اظهار نظر: سمت دقيق فرد مورد بحث در دستگاههاى شوروى روشن نيست.
ى: فرد مورد بحث از نقش حزب توده در يك ائتلاف براى آرام كردن گروههاى عصيانگر طبق اظهار يك عضو حزب توده طرفدارى كرده است.
ك: فرد مورد بحث كه مشاور نخست وزير، مصدق بود گفته است كه ايرانيانى را كه او درجريان سفرش به اروپا ملاقات كرده از روش مصدق نسبت به مسئله نفت و تحمل جزب توده انتقاد مى كردند.
مصدق از اين اظهار تحت تاعثير قرار گرفته و بتفصيل از فرد مورد بحث درباره نقطه نظرهاى مطبوعات اروپايى در باره خودش و ايران پرس و جو كرده است.
ل: فرد مورد بحث از رهبران جبهه ملى است و از هواخواهان حزب توده.
اين گزارش حاكى است كه هواداران او در دانشگاه قصد دارند در يك نهضت طرفدارى از مصدق دست به اعتصاب بزنند.
گزارش پليس مخفى 22 شهريور 1332.
م: طبق صورت جلسه بدست آمده از يك اجتماع در تاريخ 25 مرداد 1331 فرد مورد بحث از سوى مصدق به نزد حزب توده فرستاده شده بود تا به آنها بگويد كه مصدق موافق است كه يك جمهورى در ايران تشكيل شود.
اظهار نظر: طبق اظهار حكومت نظامى وقت اين اجتماع با شركت كميته مركزى حزب توده برگزار شد.
تحقيقات منبع كنترل شده آمريكايى حاكى از آن است كه اين اجتماع به احتمال قويتر با شركت شوراى مركزى جمعيت ملى مبارزه با استعمار صورت گرفته است.
ن: فرد مورد بحث يك شخصيت برجسته در اتحاديه معلمان مبارز بوده است كه در سال 1329 تشكيل شده و از قرار معلوم فير توده اى بوده است.
حزب توده از او در انتخابات دوره هفدهم مجلس پشتيبانى كرده است.
3 يك منبع رويهمرفته قابل اعتماد كه در كابينه پيشين مصدق با دكتر على شايگان كار مى كرده است روز 5 تير 1341 گفته كه دكتر شايگان به عنوان مشاور حقوقى براى سفارت شوروى كار مى كرده است.
اين منبع گفت كه او شنيد ه است كه دكتر شايگان براى اين كار ماهيانه 20 هزار ريال دريافت ميكرده و همچنين گفت كه گمان نمى كند كه دكتر شايگان بعلت انجام كار براى سفارت شوروى طرفدار شوروى بوده است.
و او معتقد نبود كه دكتر شايگان عبضو حزب توده بوده و يا هنوز هم هست.
دكتر شايگان اساسا يك مرد ثروتمند بوده كه با هم سطح كردن ثروت كه مورد تبليغ كمونيستهاست مخالف بود.
اين منبع گزارش داد كه دكتر شايگان با شاه كنونى خيلى مخالف است ولى لزوما با مفهوم سلطنت و در صورتى كه شاه بجاى حكومت سلطنت كند، مخالف نيست.
اظهار نظر: توصيفى كه اين منبع به عمل آورده است نبايد براى هيچ خارجى افشا شود زيرا اين اطلاعات بايستى مخفى بماند.
4 ساواك در تهران بكرات تقاضا كرده است كه حكومت ايالات متحده عليه دكتر شايگان اقدام نموده و او را از ايالات متحده اخراج كند.
گفته شده است كه اين اقدام دانشجويان ناسيوناليست را كه با شاه و حكومت ايران مخالفند و در ايالات متحده زندگى مى كنند تحت تاعثير قرار خواهد داد.
از ساواك خواسته شده است تا مداركى درباره فعاليتهاى كمونيستى فرد مورد بحث فراهم كند.
ساواك فقط گزارشى را كه آقاى كلمبو براساس آن تهيه شده عرضه كرده است.
5 مطالب مذكور در پاراگرافهاى 2 و 3 فوق براى آن فراهم شده است كه فرد مورد بحث براساس آن مورد بازپرسى قرار گيرد تا اطلاعات مشخصى درباره هرگونه ارتباط وى با حزب توده بدست آيد.
اين اداره معتقد است كه اگر بتوان ثابت كرد كه دكتر شايگان براى حزب توده كار كرده است، بايد بلافاصله از ايالات متحده خارج شود.
از سوى ديگر ضمن همدردى با حكومت ايران نسبت به ناراحتى هاى ناشى از تظاهرات دانشجويان عليه مقامات حكومت ايران، عقيده بر يان است كه اخراج دكت رشايگان چندان اثرى در كاهش خشونت يا تكرار چنين تظاهراتى نخواهد داشت.
تنها راه حل دراز مسئله براى حكومت ايران اين است كه عملا، شايستگى احترام دانشجويان را پيدا كند و بدين ترتيب آنها را به صورت يك بخش مثبتى از جامعه ايران درآورد.
رهبران ناسيوناليست طرفدار آمريكا و ضد حزب توده در ايران و خارج اعتقاد ندارند كه دكتر شايگان زمينه وابستگى به حزب توده ار داشته باشد و عقيده بر يان است كه بنفع حكومت ايلات متحده است كه قبل از اينكه اقدامات اجرايى عليه دكتر شايگان بعمل آورد شواهد كافى داشته باشد.
اخراج دكتر شايگان براساس اتهاماتى ناشى از انگيزه هاى سياسى، اتهامات استوار برانگيزه هاى سياسى ديگرى ار عليه ساير رهبران مخالف رژيم بدنبال خواهد داشت و هرگونه سپاسگزارى از جانب حكومت ايران كه بخاطر اخراج دكتر شايگان ابراز شود با سرخوردگى ناشى از عدم اخراج ساير رهبران ناسيوناليست خنثى خواهد شد.
عقيده بر اين است كه فرد مورد بحث به عنوان يك رهبر ناسيوناليست ، از لحاظ لفاظى و سن بسيار بالا ولى از لحاظ شهامت و توانايى سازمان دادن، خيلى پايين است.