20 نوامبر 0591 تاريخ:

سيد على شايگان:

- سرى - ضميمه شماره 1 طبقه بندى: اطلاعات بيوگرافيك خيلى محرمانه گزارش در تاريخ 20 نوامبر 1950 تهيه شده است.
نام: سيد على شايگان مليت: ايرانى تاريخ و محل تولد: 1900 ميلادى - 1279 ه.ش.
شيراز سمت: نماينده دوره شانزدهم مجلس، تاريخ انتصاب: مهر 8231 تعلق حزبى: جبهه ملى زبانهايى كه تكلم مى كند: فارسى، فرانسه خدمت و رفتار و روش نسبت به ايالات متحده و خدمت در ايالات متحده: رجوع شود به ملاحظات جزئيات خانوادگى: متاعهل، دو فرزند.
تحصيلات: تحصيلات مقدماتى در شيراز، دانشكده حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران، دكتر در حقوق از فرانسه.
زندگى حرفه اى: استاد حقوق دانشگاه تهران، مشاور حقوقى وزارت دارايى، حقوقدان شاغل 1325 تا 1327 معاون دانشكده حخقوق دانشگاه تهران دى 1324 معاون وزير آموزش و پرورش مهر 1325 وزير آموزش و پرورش در كابينه قوام خرداد 1326 عضو شوراى عالى فرهنگ مهر 1326 نماينده مجلس در دوره پانزدهم قانونگذارى از تهران مهر 1328 نماينده مجلس در دوره شانزدهم قانونگذارى از تهران عضو كميته فرهنگ، عضو جبهه ملى نشريات:  قانون و تمدن  ويراستار مقالات در روزنامه كيهان ملاحظات: دكتر شايگان پس از تكميل تحصيلات در دانشگاه تهران از سوى حكومت ايران به فرانسه اعزام شد تا تحصيلات عاليه خود را ادامه دهد و در آنجا درجه دكتراى حقوق گرفت و پس از بازگشت به تهران استاد حقوق در دانشگاه شد.
او بعداہ معاون دانشكده حقوق شد ولى هنگامى كه دكتر عيسى صديق وزير فرهنگ وقت كابينه منصور السلطنه، عدل را به رياست دانشكده حقوق منصوب كرد او از معاونت دانشكده حقوق استعفاع داد و در سال 1325 معاون وزارت فرهنگ شد.
و بترتيب تحت وزارت ملك الشعراى بهار و سپس كشاورز كار كرد.
هنگامى كه قوام كابينه ائتلافى خود را در 1325 تشكيل داد شايگان كه در آنزمان يك عضو برجسته حزب ايران بود وزير فرهنگ شد.
به عنوان نماينده دوره شانزدهم مجلس، دوستى او با دكتر صالح كه از همكارانش در حزب ايران بود و علاقه او به انتخابات آزاد كه نگرانى عمده دكتر مصدق بود او را بر آن داشت تا به جبهه ملى ملحق شود.
دكتر شايگان به طور كلى به فلسفه هاى اجتماعى ماركسيستى گرايش دارد.
از سوى ديگر در دورانى كه معاون وزارت فرهنگ بود او از مشاركت در مانورهاى دست چپى بهار يا كشاورز خوددارى كرد و اغلب با سياستهاى آنها به شدت مخالفت مى كرد.
تعا به عنوان وزير فرهنگ كوششهاى عمده او براى تصفيه وزارتخانه از عناصر توده اى بود كه از سوى كشاورز وارد اين وزارتخانه شده بودند.
در جريان محاكمه رهبران حزب توده 1328 او از اعضاع هيئت وكلاى مدافع براى حزب بوده بود ولى اين اقدامش نشانه گرايش او به شوروى تلقى نمى شود.
توضيح خود او اينست كه اين محاكمه غير قانونى بود زيرا در شرايط حكومت نظامى انجام مى گرفت در حالى كه جنايات اعضاع حزب توده قبل از حكومت نظامى بود.
مع ذلك رويهمرفته توافق حاصل شده است كه در دفاع از رهبران حزب توده بدان جهت شركت كرد چون فرصتى يافت تا شهرت حقوقى و قضايى خود را تقويت كند.
گزارش داده شده است كه او ممكن است نمايندگى ايران را در اجتماع امضاعكنندگان عريضه صلح استكهلم بعهده داشته باشد.
در حالى كه نظر دكتر شايگان نسبت به اتحاد شوروى و كمونيسم مبهم است وى هرگز در خصومت نسبت به انگلستان و شركت نفت انگليس و ايران كه به عقيده او حكومت ايران را در كنترل خود دارد از خود تزلزل نشان نداده است.
نفرت نسبت به هر چيزى كه انگليسى است شايد نيرومندترين پيوند او با جبهه ملى را تشكيل دهد.
نسبت به آمريكا شايگان روش چندان خصومت آميزى ندارد ولى مانند همكاران خود او از آنچه كه  مداخله  ايالات متحده مى نامد نفرت دارد و مقالات متعددى در بيان ناخرسندى خويش از استخدام مستشاران بيگانه منتشر كرده است.
علاوه بر خدمت در مجلس به عنوان نماينده دكتر شايگان به كار حقوقى اشتغال داشته و به تدريس در دانشگاه ادامه داده است و در دانشگاه وى يكى از مورد احترامترين اعضاع هيئت مدرسين است معدلك اخيرا بر اثر بيمارى از فعاليت او كاسته شده و در حال حاضر براى يك عمل جراحى بسيار جدى در انگلستان بسر مى برد.
دكتر شايگان از لحاظ انرژى و درستكارى اخلاقى، طبيعت پر مخحبت و همچنين از لحاظ داشتن مزاج آتشين و يك نوع حواسپرتى خاص استادان شهرت دارد.
خيلى محرمانه تهيه شده بوسيله: مرى.
ار.پريش دستيار تحقيقاتى : - سرى - ضميمه شماره 2 طبقه بندى : سرى دكتر على شايگان تنظيم شده در 5 اكتبر 13 1951 مهر 0331 دكتر على شايگان عضو كميسيون مشترك نفت و هيئت نمايندگى اعزامى به نيويورك تحت رياست مصدق نخست وزير، يك انديشمند برجسته ايرانى است و يك حقوقدان و مربى با شهرت قابل ملاحظه در ايران و مردى است كه در جريانها و نهضتهاى فكرى دست چپى بطوى سطحى اشتغال داشته است.
وى در سال 1279 1300 ه.ش.
در شيراز بدنيا آمده و در دانشگاههاى تهران و پاريس تحصيل كرده و درجه دكتراى حقوق گرفته و به فرانسه و فارسى تكلم مى كند.
او مدت چند سالى استاد حقوق در دانشگاه تهران بوده ودر سال 1325 معاون دانشكده حقوق شد.
در همان سال او ابتدا به عنوان نماينده خدمت مى كرد ولى اشتغال به كار وكالت خصوصى و تدريس را همراه با حرفه سياسى خود ادامه داده است.
دكتر شايگان شديدا" ضد انگليسى و همه مظالم و بلاياى ايران را به شرارت حكومت انگليس و شركت نفت ايران و انگليس نسبت داده است.
نفرت نسبت به همه چيزهاى انگليسى نيرومندترين پيوند او را با دكتر مصدق و جبهه ملى تشكيل مى دهد.
در تير 1330 مصدق، شايگان را به سمت ناظر ايران در دادگاه بين المللى در لاهه كه به اختلاف انگليس و ايران درباره نفت رسيدگى مى كرد اعزام داشت.
شايگان قضاوت اين دادگاه را محكوم كرد و آنها را به جانبدارى از انگليس متهم ساخت.
شايگان نسبت به ايالات متحده خصومتى ندارد ولى او از آنچه كه آن را  مداخله  آمريكا در امور ايران مى داند نفرت دارد.
در مورد او عموما تصور مى شود كه وى به فلسفه اجتماعى ماركسيستى گريش داشته باشد و گفته مى شود كه عريضه صلح استكهلم را امضاع كرده است.
5 اكتبر 13 - 1951 مهر 0331 5 مه 15 1953 ارديبهشت 2331 تاريخ: سفارت آمريكا تهران از: وزارت امور خارجه واشنگتن به:

سفر دكتر على شايگان به اروپا:

- سرى ضميمه شماره 3 طبقه بندى: اطلاعات امنيتى سرى شماره 119 تاريخ: 5 مه 15 1953 ارديبهشت 2331 از: سفارت آمريكا تهران به: وزارت امور خارجه واشنگتن موضوع: سفر دكتر على شايگان به اروپا قبل از اينكه دكتر على شايگان روز 2 فروردين رهسپار اروپا شود مدتى طولانى بيمار بود و از اختلال جدى معده كه در اين ارتباط مدتى قبل تحت عمل جراحى قرار گرفته بود رنج مى برد.
همانطورى كه سفارت مى داند او قبل از عزيمت خود براى معالجات پزشكى در آلمان آنقدر بيمار بود كه چند روزى بسترى بود و بدستور پزشك معالج اجازه نداشت عيادت كنندگانى ار حتى در هنگام عيد نوروز بپذيرد.
سفارت دليلى ندارد معتقد باشد كه منظور سفر دكتر شايگان به اروپا چيز ديگرى جز معالجه پزشكى بوده باشد.
شايد لازم بتذكر باشد كه دكتر شايگان كه در پيشاپيش طرفداران دكتر مصدق قرار داشته پس از عزيمت خود از سوى مطبوعات مخالف رژيم آماج اتهاماتى قرار گرفت.
آنها كوشيدند تا با اعلام اينكه دكتر شايگان با عناصر كمونيست ايرانى در اروپا ملاقات خواهد كرد حكومت را بدنام كنند.
در صورتى كه معالجات پزشكى دكتر شايگان موئثر واقع شود وى ممكن است با ايرانيان متعددى در اروپا ملاقات كند و البته سفارت در دريافت هرگونه اطلاعى درباره اين تماسها سپاسگزار خواهد بود.
از جانب سفير روى ام .ملبورن دبير اول سفارت رونوشت: به سفارت آمريكا 17 آوريل 28 1935 فروردين 2331 تاريخ: ضميمه شماره 4 طب قه بندى: اطلاعات امنيتى، سرى شماره :2742 سفارت آمريكادر پاريس شماره الف 5391 تاريخ: 17 آوريل 28 1935 فروردين 1332 طبق گزارش منبع كنترل شده آمريكايى، على شايگان نماينده برجسته مجلس از جبهه ملى و شخص طرف اعتماد مصدق، اكنون در اروپا است.
همچنين گفته شده است كه مصدق از او درخواست كرده تا با بعضى از تبعيديهاى برجسته حزب توده و خانواده قاجار سلسله سلطننتى سابق ايران در پاريس بويژه ايرج اسكندرى و ركن الدين قاجار تماس بگيرد، هرگونه اطلاعات بيشترى كه در پاريس يا تهران در باره سفر شايگان بدست آيد قابل تقدير خواهد بود.
دالس 9 ژوئن 19،1953 خرداد 2331 تاريخ:

يك نسخه از اظهارات منبع، حبيب نفيسى:

ضميمه شماره 5 طبقه بندى: خيلى محرمانه يك نسخه از اظهارات منبع، حبيب نفيسى تاريخ: 9 ژوئن 19،1953 خرداد 2331  دكتر سيد على شايگان  فردى با تحصيلات خوب است ولى در عين حال همانطور كه در تمايلات گذشته اش در همكارى با حزب توده نمايان است در نظريات سياسى خود ثابت قدم نيست.
وى زمانى هر تلاشى را براى نزديكى با قوام انجام مى داد ولى وقتى ستاره قوام افول كرد وى را ترك نمود.
او به جريان جبهه ملى دكتر مصدق پيوست و همكارى خيلى نزديك خود ر با حزب ايران، اگر چه عضو رسمى آن نيست،  به اين دليل كه در حال حاضر تنها سازمانى است كه او را مى پذيرد  ادامه مى دهد.
6 ژوئيه 15،1953 تير 2331 تاريخ: ضميمه شماره 6 طبقه بندى: خيلى محرمانه تاريخ: 6 ژوئيه 15،1953 تير 2331 يادداشت مكالمه: