6 شماره سند 2 دسامبر 11 - 53 آذر 2331 تاريخ:
ديدگاهى از حزب ايران:
سند شماره ئ 6 بختيار - 3 طبقه بندى: خيلى محرمانه - اطلاعات امنيتى سفارت آمريكا، تهران صورت مذاكرات شركت كنندگان:
دكتر شاهپور بختيار:
عضو حزب ايران، معاون وزير كار سابق روى ام.
ملبورن، دبير اول سفارت روى ام.
هويزن دبير دوم سفارت زمان: 2 دسامبر 11 - 53 آذر 2331 مكان: منزل آقاى هويزون موضوع: ديدگاهى از حزب ايران طبق قرار قبلى دكتر بختيار ماعموران سفارت را در خانه ئ آقاى هويزون در عصر روز اول دسامبر10 آذرملاقات نمود.
او اين مطلب را رسانيد كه او براى حزب ايران تا جايى كه هويتى را حفظ نمايد صحبت مى نمايد، تلاش نمى كند كه اين ادعا را تصديق نمايد.
نظريات او اشاره بر اين داشت كه وى به عبدالحسين دانشپرور نزديك است و اين كه او در روزهاى اخير زمانى كافى را براى گفتگوهاى نسبتاہ طولانى با حسيبى گذرانده است.
او براى الهيار صالح احترامى ويژه قائل است و ادعا كرد كه معظمى، حق شناس و بيانى شاگردان او بوده اند.
او به طور ضمنى اظهار داشت كه از محل فعلى، زيركزاده اطلاعى ندارد، زيركزاده از طربق اشتباهش در حمايت از يك موافقت نامه ئ كارى بين حزب و حزب توده صدمه اى به حزب ايران وارد كرده است.
دكتر بختيار موضوع حزب فعلى ايرانيا آن قسمتى از رهبران را كه او از طرف آنها صحبت مى كندبه شرح زير بيان كرد: 1 - مخالفت با حزب توده و عدم تمايل به همكارى مستقيم با آن.
دكتر بختيار قبول داشت كه حزب ايران، هدف و توده، هدفهاى كوتاه مدت مشترك زيادى داشته اند و از هيچ كدام از احزاب نمى توانست انتظار داشت كه راه تلاش حزب ديگر را براى دستيابى به اين اهداف سد نمايد.
اما اين مستلزم همكارى تاكتيكى و يا اساسى نمى باشد.
مخالفت روشنفكرانه بختيار با توده و كمونيست، واقعى به نظر مى رسد.
او آماده ئ پذيرش يك تعريف آشناى كمونيست از خودش به عنوان سوسيال دموكرات مى باشد.
او راجع به پذيرفتن يك عضو حزب توده در خانه اش در چند روزه ئ اخير براى گفتگو در مورد امور جارى صحبت كرد.
مخالفت دكتر بختيار با حزب توده به نظر مى رسد كه به مقدار زيادى بر اساس اين اعتقاد باشد كه توده يك نيروى ضد ملى است كه تحت سلطه ئ يك قدرت خارجى است.
بختيار به عنوان معاون وزير كار در كابينه ئ مصدق به طور موئثرى در مقابل نفوذ كمونيست در وزارت خانه و جنبش كارگرى مقاومت نكرد و به وسيله ئ دشمنانش متهم به پشتيبانى از افراد مشخصى از هواداران حزب توده شد.
2 - عدم مخالفت با شاه.
دكتر بختيار استدلال مى كند كه نقش شاه به طور خالص نمايشى يا تشريفاتى است او اظهار داشت كه شاه حق نداشت در 25 مرداد فرار كند.
آن وظيفه شاه بود كه با مشكلات كشور در هنگام آشوب حتى به قيمت جانش روبرو شود.
وقتى از بختيار سوئال شد كه شاه از ترس كدام قدرت فرار كرد وى طفره رفت.
او همچنين از رضا شاه ابراز تنفر كرد، هيتلر در كنار او فرشته بود.
3 - عدم فعاليتهاى ضد آمريكايى.
دكتر بختيار اظهار داشت كه او و ديگر شخصيت هاى حزب ايران اكنون به اين نتيجه رسيده اند حتى ملى گراترين دولتها در ايران بدون دوستى فعال يكى از سه قدرت بزرگ نمى تواند دوام داشته باشد.
ثابت شد همكارى با انگليسى ها فاجعه انگيز است و همكارى با اتحاد شوروى به معناى نابود شدن كشور خواهد بود.
حمايت از ايالات متحده نمايانگر تنها اميد ايران براى استقلال نسبى است.
دكتر بختيار فقط انتقادات ضمنى از سياست جارى آمريكا در ايران نمود.
او خيلى از ايرانيان جوان نسبت به روزولت رئيس جمهور فقيه به عنوان مرد قرن فكر مى كند.
4 - شكيبائى.
ملى گراهاى ايران ممكن است مجبور باشند 5 يا حتى 10 سال صبر كنند تا اوضاع بر وقف مرادشان شود.
ايران اكنون به وسيله ئ فاشيست ها اشغال شده است.
فرانسه مجبور بود 5 سال براى رهايى از دست اشغالگران فاشيست المانى صبر كنند.
خود دكتر بختيار در تمام مدت اشغال فرانسه به وسيله ئ آلمان در آنجا بود و اظهار مى دارد در يك جنبش مقاومت ضد فاشيست فعال بوده است.
5 - عدم اطمينان مستمر نسبت به انگليسى ها.
در حقيقت اگر دولت زاهدى به انگليسى ها اجازه بازگشت دهدبراى مثال، مجدداہ روابط ديپلماتيك با بريتانيا كبير برقرار نمايدبه معناى بازگشت به الگوى سابق مداخله ئ انگليسى ها در امور داخلى ايران مى باشد.
بحث نفت بايد به روشنى حل شود كه هيچ فرصتى به انگليسى ها براى كنترل صنعت نفت ندهد، كه به جاى خودش مى تواند تمام ايران را از نظر اقتصادى و سياسى كنترل نمايد.
دكتر بختيار اشاره نمود كه يك توافق كه از نظر بازرگانى مساوى باشد آن خواهد بود كه به ايران درآمد مساوى 50-50 مشاركت در سود بدهد.
6 - صداقت در دولت.
دكتر بختيار قوياہ معتقد است كه بزرگترين مزيت حزب او و دولت مصدق عدم فساد و مردان جديدى كه به كار گماشته شده اند بود.
از وزراى مصدق فقط فاطمى شخصاہ بى صداقت بود.
بى صداقتى شخص مردان دو رو و بر زاهدىخصوصاہ عميدى نورى و دولت آبادىبزرگترين گناه او بود.
انگليسى ها تمايل به داشتن افراد بى صداقت در قدرت داشتند، چون كه آسانتر مى شود در آنها نفوذ كرد.
هويزن 7 شماره سند 29 سپتامبر 7 - 1954 مهر 3331 تاريخ: بخش سياسى به: آر.
اچ.
بوشنر از:
دكتر شاهپور بختيار
سند شماره 7 بختيار - 4 طبقه بندى: خيلى محرمانه - يادداشت تاريخ: 29 سپتامبر 7 - 1954 مهر 3331 ب: بخش سياسى از: آر.
اچ.
بوشنر موضوع: دكتر شاهپور بختيار طبق گفته يك منبع ايرانى مورد اعتماد در شركت ملى نفت ايران فعاليتهاى بختيار به عنوان كارمند اداره ئ كار در خوزستان تقريباہ كاملاہ به قصد تقويت موقعيت خودش بود.
بختيار سعى داشت به عنوان نماينده ئ خوزستان براى مجلس شانزدهم راعى بياورد.
او براى افزايش وجهه ئ خود در ميان كارگران به كارهايى دست مى زد ه مثلاہ چكهاى سود صندوق رفاه كارگران را شخصاہ به تك تك كارگران مى داد و يادآور مى شد كه من چون آدم درستكارى هستم اين چك را به تو مى دهم، اگر كار با دولت بود اين پول هيچ وقت به تو نمى رسيد منبع اظهار داشت كه اين امر به سختى مقرون به انصاف بود، زيرا موقعيت بختيار در توزيع چكها فقط بنا به اقتضاى شغل دولتى اش بود و تمام كار تهيه ئ چكها توسط اداره ئ كارگزينى صورت مى گرفت.
منبع اضافه كرد هنگامى كه روشن شد دكتر راجى احتمالاہ كرسى مجلس را كه بختيار هم ان را آرزو مى كرد خواهد برد مگر آنكه بختيار آرى مناطق اطراف خرمشهر انديمشك و غيره را بدست آورد، او به اقدامات افراطى متوسل شد وى كارگران شركت اتوبوسرانى را كه با صلاحديد وزارت كار، آنها را به عنوان مازاد كنار مى گذاشت، تحريك كرد و عاقبت ، اعتصابى را بر پا نمود كه در آن كارگران جلوى اتوبوسها در جاده دراز كشيدند.
منبع ، همچنان اظهار داشت كه بختيار از افراد ايل بختيارى كه از آبادان ديدار مى كردند، ميزبانى مى كرد.
آنطور كه ادعا شده، زن فرانسوى بختيار از اينكه هر چند روز يكبار نزديك 50 نفر از ايل بختيارى در اتاق نسيمن او مى خوابند، بسيار اذيت مى شد.
به هر حال بختيار ظاهراہ نظارت خشك خود را بر او حفظ مى كرد و اجازه نمى داد كه او به رقصد يا حتى در مهمانيهاى محلى حاضر شود.
در زمان رژيم مثصدق او براى مدتى به فرانسه بازگشت.
طبق گفته منبع، بختيار مديرى ضعيف و فرصت طلبى سياسى است.
منبع، شرح داده است كه چگونه بختيار كار دكتر فاتح ،دستيار رئيس پالايشگاه را كه مسئول كمك در تعيين خط مشى پالايشگاه بود، مورد بازرسى قرار مى داد بختيار همچنين فاتح را در حضور كار گر شاكى صدا مى كرد و پيشنهاد ميكرد براى تاعمين خواسته ئ كارگر اقدام فورى به عمل آيد.
البته فاتح نمى توانست در چنين موارد منفرداہ دست به اقدام بزند واين به بختيار فرصت مى داد كه بر اقدام اصرار نمايد و به كارگر اين احساس را القاع كند كه فاتح و كمپانى هستند كه در مقابل خواست هاى به حق كار گر و كوشش هاى بختيار مقاومت مى كنند.
منبع، بختيار را فردى دانست كه در زمينه سياست، تئورهاى پيشرفته اى دارد ويك لحظه هم امور سياسى را از ياد نمى برد توطئه ئ چنين واقعى لقبى بود كه منبع براى بختيار به كار برد بوشنر