حمايت ايالات متحده از شاه بختيار در اين مورد مطالب مشابه پيشين را ايراد نمود،به يادداشت مكالماتى مندرج 4 نوامبر مراجعه كنيدوى گفت آمريكا آنقدر از شاه حمايت كرده است كه ناسيوناليستها نتوانسته اند سخنان خود را به سمع و نظر ديگران برسانند.
در حالى كه وى از كمك نظامى ما انتقاد مى كرد گفت كه سازمان نظامى كارآيى ندارد و بنابراين اسلحه ها كه بيشتر به طرف ايرانيها نشانه رفته تا اينكه از آنها دفاع نمايد براى ملى گراها خطرى بشمار نمى آيند.
او نسبت به حمايت معنوى آمريكا از شاه بيشتر ابراز تنفر مى كرد و گفت كه در صورتى كه ملى گرايان سعى كنند آزادى بيشترى براى فعاليت سياسى بدست آورند اين حمايت آمريكا اميد ايشان را از امكان پشتيبانى آمريكا در آينده قطع مى نمايد.
او هيچ مثالى از اين حمايت معنوى نمى توانست ارائه دهد و وقتى از او سئوال شد كه پيشنهاد مى كند ايالات متحده چه كارى انجام دهد تا سياستهايش را براى ملى گراهاى ايرانى خوشايندتر سازد، تنها جواب او اين بود كه ايالات متحده بايد حمايتش را از شاه كاهش دهد.
فعاليت بيشتر كمونيستى بختيار به تفضيل روى يك خط استدلال آشناى ديگر جبهه ئ ملى صحبت كرده و گفت كه قصور رژيم در مجاز شمردن فعاليت مشروع سياسى جناح مخالف، به نفع كمونيستها تمام مى شود.
او اين را خصوصاہ با برنامه هاى جبهه ئ ملى براى مخفى شدن مرتبط نموده و گفت كه اگر جبهه ئ ملى چنين اقدامى را به عمل نياورد صحنه را براى كمونيستها خالى خواهد گذاشت.
بختيار خصوصاہ در مورد تحولات اخير در دانشگاه تهران بدبين بود.
او ادعا نمود كه 200 عامل ساواك در آنجا فعاليت مى كنند و كوچكترين نشانه ئ فعاليت سياسى مخالف بوسيله ئ دانشجويان ، فوراہ سركوب مى شود.
او توضيح داد كه يك چنان كنترل محكمى روى يك عمل نسبتاہ آشكار به سادگى يك زمينه ئ بارور را براى فعاليت كمونيستها فراهم مى كند.
او ادعا كرد كه فعاليت حزب توده در دانشگاه تهران در حال احياع است، تحولى كه او، خصوصاہ جهانشاه صالح رئيس دانشگاه، و سياست سركوب كننده ئ او را، به خاطر آن سرزنش مى كند.
دولت هويدا بختيار فكر مى كرد كه دولت فعلى در برابر دولت منصور، عليرغم نتيجه گيريش كه آندولت هويدا - مترجمچيز زيادى بدست نياورده است، يك پيشرفت خواهد بود.
او توضيح داد كه هويدا مرد متواضع ترى است و چنان وعده هاى پر آب و تابى نمى دهد.
اظهار نظر: در مقايسه با روحيه ئ وى در نوامبر گذشته، بختيار ظاهراہ تصميم به فعاليت گرفته است بجاى نتيجه گيرى ماعيوس كننده ئ قبلى اش مبنى بر اينكه جبهه ملى نمى تواند سازماندهى شود مگر آنكه آزادى عملى بيشترى داده شود، كه رژيم نيز با اين كار مخالف است، اين بار وى با عزمى راسخ از آغاز فعاليتهاى مخفى جبهه سخن مى گفت.
81 شماره سند 16 ژوئن 26 - 1965 خرداد 4431 تاريخ:
حمايت ايالات متحده از شاه:
سند شماره 81 بختيار - 51 طبقه بندى: محرمانه شركت كنندگان: شاهپور بختيار، رهبر جبهه ملى آرچى ام.
بولستر، دبير دوم سفارت مكان: محل اقامت بولستر زمان: 16 ژوئن 26 - 1965 خرداد 4431 حمايت ايالات متحده از شاه بختيار با مطرح كردن اين موضوع با لحنى نيشدار اظهار داشت كه احتياجى به تغيير در سياست آمريكا نيست، چونكه حمايت آمريكا از شاه فقط به آنهايى كه يك انفجار را در ايران، در صورتى كه شاه رژيم ديكتاتورى خودش را استمرار ببخشد، پيش بينى مى نمايند فرصت خواهد داد.
با اشاره به جنگ ويتنام او حمايت آمريكا را از رژيمهاى ضعيف كه بيان كننده خواستهاى مردم ويتنام جنوبى نبودند، با حمايت آمريكا از شاه مقايسه نمود.
بختيار به اقدامات آمريكا در زمان سقوط مصدق به عنوان به وجود آوردن يك شاه اشاره كرد و اين دفاعيه، كه ايالات متحده به سختى مى توانست شاهى به وجود بياورد چونكه قبلاہ يكى وجود داشت، را ناديده پنداشت.
او گفت كه قبل از 1953 شاه اجازه مى داد كه مقدارى مخالفت سياسى ابراز شود، ولى به طرزى برجسته از فقدان فعلى آزادى براى مخالفت سياسى، كه وى ايالات متحده را به خاطر آن سرزنش كرد، افسوس خورد.
او اين را كه وى مثل خيلى از ايرانيان تمايل دارد كه خارجيها و خصوصاہ آمريكائيها را براى مسائل ايران سرزنش كند، در كرد.
عدم فعاليت جبهه ملى وقتى از او راجع به نظراتى كه وى در ملاقات قبلى در اين زمينه كه جبهه ملى مخفى مى شود داده بود، سئوال شده بختيار گفت: فقط جلسات مخفى ادامه پيدا مى كند.
اين مى تواند به اين معنى باشد كه چنان فعاليتى با موفقيت به پيش مى رود و بنابراين نبايد مورد بحث قرار گيرد، با اينكه نظارت قبلى وى فقط حرف شعار - مترجم بودند.
از نظر گرايش بدبينانه ئ وى در طول گفتگو نظارت انتقادى او درباره ئ عدم توانايى ايران براى سازماندهى جهت حركت معمولى، تحليل دوم صحيح بنظر مى رسد.
على امينى جالب ترين جنبه مصاحبه، تحليل بختيار از شانسهاى امنى براى يك مرتبه ديگر نخست وزير شدن بود.
فريدون مهدوى عضو جبهه ملى از طريق بيل ميلرمراجعه كنيد به يادداشت مذاكرات اليوت در 12 ژوئيه ئ 1965گزارش كرده كه بختيار يك حامى امينى است، با اين حال نظارت او نشان دهنده ئ اين است كه وى حداكثر حاضر است حمايت مشروط كنداز امينى - مترجم.
بختيار گفت امينى مرد خوبى نبود، زيرا او نمى توانست تفويض اختيار نمايد و وقتى نخست وزير بود دائماہ در كار وزرايش مداخله مى كرد.
او همچنين در مورد مخالفتهايى كه به طور آشكار در جلسات كابينه ظاهر مى شد و بنظر مى رسيد امينى از كنترل آن عاجز بود، توضيح داد.
او گفت فكر مى كند امينى قبلاہ به نخست وزيرى انتخاب شده بود، چون كه فقط امينى مى دانست چگونه با آمريكائيها مدارا كند و شاه فردى را مى خواست كه بتواند كمك آمريكا را براى ايران و جيبهاى شاه بدست آورد.
بختيار از اقدام اوليه ئ امينى براى منحل كردن مجلس و تصميم او براى غلبه بر مشكلاتى كه حل مسئله بودجه را به دنبال دارد ستايش كرد، ولى اغلب اقدامات امينى به عنوان نخست وزير را يك لغزش پس از ديگرى خواند.
از نظر بختيار لازمه ئ هر صدارتى در آينده توافقى است با شاه.
راجعه به اينكه چه مسائلى بعهده امينى گذاشته خواهد شد، بختيار تائيد كرد كه امينى سخت تلاش مى كند كه حمايت، به دست بياورد.
او فكر مى كرد كه جبهه ئ ملى امينى را در ابتدا حمايت نمايد.
و گفت امينى انحلال پارلمان فعلى و برگزارى انتخابات چندين ماه بعد از آن، كه در شهرها نسبتاہ آزاد خواهد بود و در مناطق روستايى كنترل شده، را در نظر دارد.
وقتى از او سئوال شد آيا امينى برنامه هايى از قبيل اين كه چه كسى در كابينه اش ممكن است باشد، را طرح كرده است؟ بختيار گفت او نمى داند، زيرا امينى را براى مدتى است كه نديده است.
خصوصيتهاى نخست وزيرى بختيار خصوصيت لازم كه هر نخست وزير ايرانى يا عضو كابينه بايد داشته باشد را بشرح زير ارائه كرد: 1- يك شهرت خوب، خصوص3 در مورد صداقت ه 2- توانايى براى انجام دادن كارش به نحو خوب ه 3- يك برنامه ئ عملى.
بنظر مى رسد كه در نظرياتش، در مورد اينكه امينى دو خصوصيت آخر را داراست، ترديد وجود داشته باشد.
او فكر مى كرد كه عبده در مورد دوم ضعيف خواهد بود، زيرا وى كشور خودش را هم به خوبى نمى شناسد،خصوصاہ مناطق روستايىاگر چه در ارتباط با ليست مشخصات مورد لزومش وى مستقيماہ در مورد ديگر نخست وزيرهاى احتمالى نظر ندارد، ولى گفت كه علم را به اقبال عليرغم هوش كمتر علم ترجيح مى دهد، زيرا وى خيلى كم مدعاتر است.
بولستر