بحثى با حضور الهيار صالح، سنجابى اصرار كرد كه بختيار استعفا دهد و بدين ترتيب راه ديگرى براى بختيار باقى نماند.
بختيار سخت خشمناك شد و تصور كرد كه سنجابى به خود اجازه داده است كه احساسات شخصى اش بر موضع او نسبت به اين مسئله غالب شود.
سنجابى معتقد بود كه اين قدم ها صرفاہ بخاطر منافع جبهه ملى برداشته شد و اينكه او شخصاہ به بختيار علاقه دارد.
بختيار ابتدا از شركت در جلسات كميته اجرائى خودارى كرده ولى در مهرماه باز در اين جلسات حضور پيدا نمود و سنجابى احساس كرد كه دلخورى بختيار به تدريج كاهش مى يابد و به مرور زمان اين حادثه فراموش خواهد شد.
سنجابى كفيل رياست كميته سازمانى است.
احتمالات صحيح 2 - اعضاى جبهه ملى از دشوارى روابط بين بختيار و سنجابى آگاهند و احساس مى كنند كه اين دشوار از آن سرچشمه مى گيرد كه سنجابى مى خواهد بختيار را از صفوف مقدم فعاليتهاى جببه ملى بر كنار كند، زيرا از قرار معلوم بين بختيار و شاه كدورتهايى وجود دارد و شاه شخصاہ مخالف بختيار است.
سنجابى احساس مى كند كه اگر بختيار در كانون ديد واقع نشود جبهه ملى از نظر شاه كمتر قابل ايراد خواهد بود.
ساير اعضاى كمينه اجرائى كم وبيش در اين باره عكس العملى نشان نمى دهند و از اين انديشه نه تنها پشتيبانى مى كنند و نسبت به آن مخالفت مى ورزند.
بختيار احساس مى كرد كه بخاطر فعال بودنش او را مجازات مى كنند.
بختيار حتى كنترل كميته دانشگاهى را بدست نداشت و سنجابى متصدى آن بود.
احتمالاہ صحيح 3 - سنجابى در كميته كارگرى و همچنين كميته تشكيلاتى و دانشجويى و كميته اجرائى جبهه ملى بسيار فعال بئود.
سنجابى گفته است كه جبهه ملى با كميته كارگرى سخت كار مى كند و ممكن است در اين زمينه موفق باشد.او اين امر را لازم مى دانست، زيرا اغلب كارگران اين احساس را داشتند كه حزب توده كمونيست نجات دهنده كارگران است، زيرا جبهه ملى به اندازه كافى در زمينه كارگرى كار نكرده است و بيشا از اين قادر به كار كردن نيست و جبهه ملى ممكن است تضمينى در مقابل رخنه توده ايها در زمينهاى كارگرى باشد، بنابراين سنجابى احساس مى كند كه دولت بايد به جبهه ملى اجازه دهد كه توسعه يافته و در ميان كارگران سازماندهى كند و كميته هايى تشكيل دهد و مانع از آن شود كه كارگران تحت نفوذ بيگانگان قرار گيرند.
معذلك جبهه ملى نتوانست اين موضوع را به دولت بفهماند و به محض اينكه شروع به همكارى با يك رهبر كارگرى كرد حكومت او را واداركرد تا فعاليتهاى خود را متوقف كند.
جبهه ملى همچنين در كميته كشاورزى فعال بود ولى به علت ماهيتش اميدى براى نتيجه طولانى و يك نواخت و مشكلات مبتلا نداشت.
4 - شاهپور بختيار بامداد روزهاى جمعه جلساتى در منزل خود به طور عمده براى اعضاى جوانتر حزب ايران تشكيل مى داد و ظاهراہ از اين جلسات به عنوان بهانه براى حمله عليه دستكاه رهبرى جبهه ملى يا شحص سنجابى استفتده نمى كرد و سنجابى معتقد نبود كه بختيار چنين كارى خواهد كرد.
بعقيده سنجابى حزب ايران نبايستى در خارج از چهار چوب جبهه ملى فعاليت زيلدى داشته باشند، بنابراين در آغاز نابستان 1340، وى از عضميت در كميته اجرائى حزب ايران استعفا كرد و كانديدا براى احراز سمت رهبرى نبود و به چنين سمتى انتخاب نشد.
از آن زمان به بعد حزب ايران تحت كنترل احمد زيرك زاده و الهيار صالح در آمد.
به علت قدرت سياسى اين دو شخص سنجابى معتقد بود كه نفوذ بختيار در حزب ايران دباره ئ نقشه هاى خود با سنجابى مشورت كرده اند، ولى در امور حزى فعاليت نداشته اند.
اضهار نظرهاى حوزه ئ ماموريت 1 - بختيار يكى از اعضاى كميته ئ منتطقه اى و كميته بازرسى و كميته ئ انتشارات تبليغات و كميته دانشگاه و گميته سامانى و همچنين كميته اجرايى و شوراى مركزى بوده است.
2 - يك عضو درباره ئ موثق بودن آن نمى توان قضاوت كرد شوراى مركزى جبهه ئ ملى همچنين خاطر نشان ساخت كه اختلاف نظر بين بختيار و سنجابى از روز 30 تير رو به رشد گذاشته است و اينكه هنگاميكه بختيار از زندان آزاد شد وى طرفدار يك سياست فعال بود و سنجابى را مردى ضعيف تلقى ميكرد، در حاليكه سنجابى طرفدار سياست اعتدالى تر بود.
سيد محمد على كشاورز صدر، سنخنگوى جبههملى، اسماہ كميته ئ دانشجويان را اداره مى كرد، ولى كارهاى اين كميته را عملاہ سنجابى بر عهده داشت.
3 - طبق اظهار يك مامور سابق معمولاہ قابل اعتماد در حكومت مصدق كه تماسهاى خوبى با رهبران ملى گرا داشت و داراى پيشداورى بنفع ملى گرايان است، اختلاف بين بختيار و سنجابى تا اواسط اكتبر جدى بنظر نمى رسيد.
آنها نسبت به يكديگر ملاطفت داشتند، هر چند بختيار مى كوشيد براى خود موضع قدرتمندترى كسب كند.
او براى سازمان دادن حزب ايران كار مى كرد سنجابى كم وبيش حزب ايران را طرد كرده بود، زيرا تمامى انرژى خود را صرف جبهه ملى ميكرد هر چند هنوز عضو حزب ايران بود، ولى منافع او در اين طرف حمايت نبود.
بختيار كه از لحاظ طبيعت شخصى تند و انقلابى بود اين روحيه ئ انقلابى را براى آرام كردن جوانان كه تمايل به فعاليتهاى شديد داشتند بكار مى برد.
بختيار اظهار داشته است كه سپهبد تيمور بختيار كه سابقاہ رئيس سازمان امنيت بود چندين بار به او پيشنهاد كمك كرده است ولى هر بار او يعنى شاپور بختيار اين پيشنهاد را رد كرده است.
بختيار همچنين گفته است كه حزب ايران قرار است عليه آزمايش بمب اتمى كه گويا در تاريخ 30 سپتامبر 8 مهر 1340 انجام گرفته اعتراض كند.
11 شماره سند 2 نوامبر 1961 - آبان 0431 تاريخ:

مذاكره باشاهپور بختيار:

سند شماره 11 بختيار - 8 طبقه بندى: خيلى محرمانه سفارت آمريكا - تهران 2 نوامبر 1961 - آبان 0431 مذاكره باشاهپور بختيار به پيوست يك يادداشت از مذاكره با شاهپور بختيار، عضئ كميته اجرائى جبهه ملى ارسال ميشود.
براى سفير هنرى - اچ.
شوارتز مشاور سفارت در امور سياسى خيلى محرمانه صورت مذاكرات شركت كنندگان: آقاى شاهپور بختيار، عضو كميته اجرائى جبهه ملى آقاى جان ترنر، مامور سفارت تاريخ: 15 اكتبر 23 - 1961 مهر 0431 طبق گفته آقاى بختيار از نظر ملى گراها، على امينى نخست وزير در اواخر مهر 1340 در حقيقت ديگر نخست وزر نبود0 آشكار بود كه شاه، امينى را نسبت به يكى دو ماه اول صدارتش بسيار بيشتر كنترل مى كرد امينى فقط تا زمانى مى توانست دوام بياورد كه دولت ايالات متحده به فراهم آوردن كمك مالى ادامه مى داد.
بختيار تاعييد كرد كه پسر عمويش سر تيپ تيمور بختيار رئيس سابق امنيت در فعاليتهاى سياسى شركت دارد، وى گفت جبهه ملى در دولتى كه به رياست ژنرال بختيار باشد شركت نخواهد كرد.
به هر حال جبهه ملى نظر روشنى راجع به سياستشان نسبت به يك چنين دولتى خواهند داشت و اگر به نظر برسد كه ژنرال بختيار قادر به عهده دار شدن يك نقش مسئولانه است و شواهدى دال بر تلاش دوستانه براى اداره ئ يك دولت مترقى از صادق نشان مى دهد، جبهه ملى تلاش نخواهد نمود كه سياستهايشان را خنثى كند و يا مانع ايجاد كند.
آقا يبختيار اشاره كرد كه مسئوليت شركت جبهه ملى در هر دولتى كه يك مسئله شديداہ حساس است زير حزب نمى تواند وسيله دولتى معرفى شود كه در بر آوردن انتظارات مردم شكست مى خورد چنان شناختى وجه جبهه ملى را نابود مى كند.
شاهپور بختيار تشخيص داد كه جبهه ملى در حال حاضر آن رهبرى يا اتحاد لازم را براى دستيابى به قدرت در اختيار ندارد.
به هر حال او متعقد بود كه اگر كانديداهاى جبهه ملى بتوانند براى مجلس انتخاب شوند تجربه سياسى نهايى آن يك رهبر را به منصحه ئ ظهور خواهد رسانيد و جبهه ملى را قادر مى سازد كه سرانجام، دولتى شايسته تشكيل دهد.
حضور جبهه ملى در مجلس همچنين به كاهش بحران سياسى و به استوار شدن دولت كمك خواهد كرد.
او گفت جبهه ملى انتظار دارد كه اگر انتخابات بيطرفانه برگزار شود حدود بيست كرسى را بدست آورد، حداقل 10 كرسى در تهران و در اصفهان، تبريز، خوزستان، شيراز و استان مازندران هر كدام 2 كرسى.
جبهه ملى 3 كميته فرعى تشكيل داده تا برنامه هاى حزبى را طرح نمايند كه مشكلات اقتصادى، سياسى و اجتماعى را تحت پوشش قرار دهند و قصد دارد كه از اشخاص خارج از جبهه ملى دعوت كند تا در كار تحقيقى كه قبل از طرح برنامه هاى واقع مى شود شركت نمايد.
براى مثال، جبهه، مردى مانند جلال عبده وزير اسبق امور خارجه را دعوت خواهد نمود كه در مطالعه مشكلات سياسى همكارى نمايد.
جبهه ملى به دوره اى نسبتاہ بحرانى رسيده است يعنى اگر نتواند بر فعاليت سياسى شركت كند قادر نخواهد بود محبوبيت خود را ميان روشنفكران و طبقه متوسط ايران حفظ نمايد.
شاهپور بختيار مى ترسيد كه اين اشخاص به دامن گروهاى تند رو كشيده شوند و جبهه ملى عملاہ از صحنه سياسى خارج شود مگر اينكه انتخابات برگزار شود و جبهه ملى شانس شركت در مجلس و زندگى كلى سياسى كشور را پيدا كند.