گفته است هر نوع تجديدى نظر لازم بايستى از طريق مذاكره انجام شود تا از طريق اقدام حاد يا ناگهانى.
صديقى نيز گفته است كه اگر او نخست وزير بشود، اجازه خواهد داد كه قرارداد به قوت خود باقى بماند تا اينكه دولت بتواند براى اصلاح آن با يك روش قانونى و منظم اقدام نمايد.
اين گفته ها كه به نظر مى رسد سياست فعلى جبهه ملى را منعكس مى سازد براى اجتناب از هراسان كردن قدرتهاى غربى طرح ريزى شده اند.
معهذا يك دولت جبهه ئ ملى به نفع خود مى بيند كه موضعى جنگ طلبانه اتخاذ نمايد، زيرا مداخله ئ ايالات متحده و انگليس در صنعت نفت يك بخش جدا نشدنى از مجموعه موضوعات ضد غربى است كه يك دولت جبهه ملى مجبور به بهره بردارى از آن مى باشد.
علاوه بر اين علائمى از نارضايتى پنهان گسترده در مورد ترتيبات فعلى وجود دارد كه آن را به نظر محتمل مى رساند كه مسئله نفت مجدداہ مى تواند يك مسئله موئثر براى عوامفريبى شود.
روابط جبهه ملى با مخالفين تندرو به طور كلى بافت سازمان و حزب ناسيوناليستى همانطور كه در پيام سفارت، شماره ئ 400 به تاريخ 24 ژانويه 4  1961 بهمن 1339 ه.
ش.
 تشريح شد، باقى مى ماند.
به هر صورت يك مشكل همچنان از اهميت خاصى برخوردار است: درجه همكارى بين گروههاى ميانه رو و احزاب مخالف تندرو خصوصاہ همانطور كه توسط روابط جبهه ملى با حزب توده  يا كمونيست  و نهضت آزادى كشور به طور مستند نشان داده شده است.
استراتژى اصلى حزب توده در ايران تشكيل يك جبهه ئ متحد با جبهه ملى است هر چند با در نظر گرفتن ضعف شديد فعلى، استراتژى حزب توده به سختى مى تواند چيز ديگرى باشد.
اگر چه استراتژى سنتى كمونيستى ممكن است براى حزب توده ايجاب نمايد كه يك خط تند آشفتگى و تحريك براى ايجاد انقلاب را دنبال كند، ولى اين كار به سهولت امكان پذير نيست.
سازمان فعلى حزب توده ئ شامل 20 يا 30 گروه سطح پايين عمدتاہ متشكل از كارگران و كسبه ئ جزع كه فاقد هدايت مركزى و خيلى هراسان از ساواك مى باشند و مشكل است آنها جراعت پيدا كنند كه از واحدهايشان  مخفى گاههايشان  خارج شوند، تشكيل شده است.
تحت چنين شرايطى تعجب آور نيست كه حزب توده تلاش مى نمايد از قدرت جبهه ملى مايه بگيرد.
منبع كنترل شده آمريكائى رخنه ئ حزب توده در سطوح بالاى جبهه ملى را تقريباہ غير ممكن مى داند، اگر چه اعتقاد دارد كه جاى سئوال نيست كه كمونيستها در سطوح پايين ناسيوناليستها رخنه كرده اند.
سازمان آزاد  بى در و پيكر  جبهه ئ ملى نسبتاہ آن را براى اعضاى حزب توده آسان مى سازد كه در جلسات شركت كنند و بنابراين همكارانشان را از فعاليتهاى جبهه ئ ملى مطلع نگاه دارند.
دستگيريهاى اخير كمونيستها كه در شعبه ئ اصفهان جبهه ملى رخنه كرده بودند، كه زمان دستگير شدن فعالانه مشغول بكارگيرى اعضاى بيشترى بودند، آشكار مى سازد كه رهبرى جبهه ملى در اين فرض خود كه اكثريت عظيمى از پيروان آن بدست ضد كمونيست هستند و اينكه جبهه ملى با اطمينان مى تواند مانورهاى حزب توده را ناديده بگيرد، بيش از حد از خود راضى بوده اند.
با اين حال كار زيادى در سطوح پايين جبهه ملى وجود ندارد كه چند كمونيست بتوانند انجام دهند، بجز  لطمه  نسبت به شهرت و اعتبار جبهه ئ ملى.
خطر واقعى در   لايپزيك   جايى كه كميته ئ مركزى حزب توده دست نخورده باقى مى ماند وجود دارد، كه اجازه داده شده فعاليتهايش را به روشى آزاد مثل 1332  1953 ه.
ش.
 از سر بگيرد، آن  حزب توده  بدون شك ايران را بطور مساوى زمين مساعد مثل آن زمان  1953  خواهد يافت.
پيك ايران ايستگاه راديويى آلمان شرقى كه سياست رسمى حزب توده را اشاعه مى كند، بطورى كه گزارش شده يك تفاوت قاطع بين جناحهاى چپ و راست جبهه ملى قائل شده است و به كمونيستهاى ايرانى اخطار كرده كه مواظب ناسيوناليستهاى خود محور كه در حقيقت چيزى جز مرتجعين بوژوا نيستند ، باشند.
به هر صورت به اعضاى حزب توده سفارش كرده كه آنها بايد حداقل در مراحل اوليه كاملاہ با تمام عوامل جبهه ملى همكارى نمايند.
ممكن است كمونيستها چنان تفاوتى را قائل شوند.
اگر ميانه روها قادر باشند كه قدرت را در يك دولت جبهه ئ ملى حفظ نمايند، محتمل نيست كه رهبرى حزب توده مجاز باشند كه باز گردند و چيزى را ك،سال قبل رها كردند بدست آورند.
به عبارت ديگر اگر جناح تندرو كنترل را بدست آورد، ممكن است پايان استقلال ايران را هجى كند.
نهضت آزادى كشور كه موجوديت خود را مرهون يك بحث در داخل رهبريت ناسيوناليست مى باشد يك شماى كلاسيك از نوع مشكلات سازمانى است.
كه در حال حاضر جبهه ملى با آن روبروست.
مهدى بازرگان رهبر نهضت مقاومت ملى منجمله، كه قبلاہ از جبهه ملى در 31 ارديبهشت اخراج شد پس از ماهها اتهامات و ضد اتهامات كه رهبران جبهه ملى يا نهضت مقاومت ملى بارى ساواك كار مى كرده اند، روابط را به نقطه گسيختگى رسانيد.
روز بعد بازرگان و ديگر رهبران نهضت مقاومت منجمله محمود طالقانى و يدالله سحابى نهضت آزادى كشور را شكل دادند.
سازمان جديد شروع به جستجو براى يك علت وجودى نمود و هنگامى كه معلوم شد ه مصدق واقعاہ نهضت آزادى كشور را بيشتر از هر گروه ديگرى دوست دارد، آن را  علت وجودى - مترجم  به سرعت يافتند.
 در 19 مه، رهبرى كارى كرد كه هنگام تلاش براى ملاقات با مصدق در مزرعه اش در احمد آباد دستگير شود.
 در كنار استفاده از رابطه با مصدق به هر مقدارى كه ارزش دارد، نهضت آزادى كشور قادر بوده است كه يك خط كاملاہ تندروتر را نسبت به جبهه ملى دنبال كند، چونكه حمايت اصلى آن كمتر از طرف طبقات حرفه اى بلكه از طرف دانشجويان و گروههاى كم درآمدتر مى باشد.
آن به عنوان مجموعه اى نادر از مذهب، عقايد آنارشيستى و طرفدار كمونيستى توصيف شده است، و از نظر رهبران جبهه ملى فاقد ديسيپلين لازم براى تشكيل دادن بخشى از جبهه ملى مى باشد.
فرصت طلبى آن احتمالاہ در يك دوره نارضايتى عمومى پديدار خواهد شد.
اگر چه بزرگترين سازمان ناسيوناليست غير وابسته به جبهه ملى مى باشد، تعداد پيروان آن در مقايسه با جبهه ملى خيلى اندك است.
نهضت آزادى كشور بايد تصميم بگيرد كه ايا استقلال عمل بيشتر برايش ارزش دارد يا همكارى با يك سازمان بزرگتر و قويتر.
جبهه ملى نيز به نوبه خود بايد مشخص كند كه ايا مى تواند با گروهى مرتبط باشد كه علناہ به مخالفت با شاه پرداخته است؟ تا به حال جبهه ملى به اين نتيجه رسيد كه مايل به ايجاد اين ارتباط نيست، چون درخواستهاى نهضت آزادى در رابطه با پيوستن به يكديگر را ناديده مى گيرد.
نتيجه: قدرت و دور نما ناسيوناليستها در حال حاضر قدرت بالقوه اى را تشكيل مى دهند، آنها نه موضع مثبتى دارند و نه سكويى كه بتوانند آرا در آنجا بيابند و علاوه بر اين رهبرى نيز ندارند كه بتواند از آن بهره بردارى كند.
در حالى كه ادعا مى كنند، درصد دانشگاه تهران را سازمان داده اند، دانشجويان به طور كلى از انجام چيزى كه به آنها گفته شده است، سرباز مى زنند.
 دانشگاه با اين وجود بالقوه قويترين سلاحى است كه ناسيوناليستها دارند، زيرا يكجا بزرگترين گروه منفرد از افرادى را كه مخالف وضع موجود هستند گرد هم مى آورد و جائى است كه علاوه بر اين طبيعتش كنترل آن را براى دولت مشكل مى سازد.
 بازار متمايل تر از دانشگاه براى اعتصاب و تظاهرات به پيروى از دستورات رهبرى نيست.
عدم توانايى جبهه ملى در بيرون كشيدن مردم در مقابل يك موضع پا بر جا و محكم از طرف دولت، حداقل زمانى كه احساسات يا منافع درجه اول مردم به مقدار زياد مطرح است، به مقدار زيادى توسط شكست تظاهرات 31 تير آشكار شد.
فقدان اراده و توانايى جبهه ئ ملى براى برگزارى موئثر اعتراض عمومى بوسيله ئ نقض هدفش براى برگزارى يك تظاهرات عمومى در 14 آذر مشخصاہ حتى بيشتر نشان داده شد.
پس از اينكه دولت از اجازه براى برگزارى يك گرد هم آيى امتناع كرد، جبهه ملى تهديد كرد كه به برگزار كردن يك گردهمايى در بازار عليرغم هر اتفاقى خواهد پرداخت و به هر صورت با تهديد مصرانه ئ دولت، جبهه ملى صرفنظر كرد و هيچ چيز در تاريخ مورد نظر اتفاق نيفتاد.
بنابراين ناسيوناليستها از نظر قدرت عينى يعنى توان آنها در سرنگون ساختن دولت يا ايجاد تغيير در سياستهاى آن فاقد كارآيى مى باشند.
البته يك جناح مخالف تا حدودى از طريق شناخت ماهيت رژيم مورد مخالفت مشخص مى گردد، و سياستهاى اصلاحى يا رفورميست دولت امينى قدرت جبهه ملى را كاهش مى دهد يعنى حس اعتماد آن را نسبت به خود و نيز نقش خود رد سياستهاى ايران را متزلزل مى سازد.
دو عامل به نحو خاصى بر ناسيوناليستها فشار وارد آورده است كه عبارتند از: تشابه بسيار اهداف كوتاه مدت و داخلى آنها با اهداف حكومت حاضر، و ثانياہ اينكه آنها مى دانند كه نتيجه منطقى خشونت عليه امينى پيدايش يك ديكتاتورى نظامى خواهد بود.
آنها يم دانند كه جبهه ملى در نتيجه طولانى تر شدن وضعيت كنونى بخش اعظم قدرت و نفوذ خود را زا دست خواهد داد، ولى براى آنها راهى براى خروج از اين بن بست وجود ندارد.
زيرا آنها مى دانند كه تنها با برگزارى انتخاباتى كه آزادتر از انتخابات گذشته باشد قادر به ادامه حيات خواهند بود، و امينى نيز بر خلاف هر حكومت ديگر در اين زمينه نويدهايى داده است.
اگر جبهه ملى براى شركت رد انتخابات آزاد باشد مى تواند انتظار بدست آوردن 20 تا 30 كرسى مجلس را در تهران و ديگر شهرهاى بزرگ داشته باشد.
و با تشكيل گروهى متحد، حداقل در مخالفت با دولت، جرقه اى از تجديد علاقه به فعاليت سياسيشان را پديد آورده و قطعاہ آشوب و آشفتگى قابل توجهى به وجود خواهند آورد.
حتى در انتخاباتى كه كانديداهاى جبهه ملى توسط دولت محدود شده باشند، جبهه ملى فرصت خواهد يافت تا به طور سياسى شركتى برجسته تر از حال حاضر داشته باشد.
بدون انتخابات و در غياب برخى شكستهاى قابل توجه رژيم فعلى، جبهه ئ ملى به صورت يك نيروى نسبتاہ بى اثر سياسى باقى خواهد ماند.
دانشجويان دانشگاه همچنان به عنوان مشكل باقى خواهند ماند ولى اين مسئله اگر از جبهه ملى جدا نباشد، قابل تفكيك است.
براى سفير هرى اچ.
شوارتز كنسول سفارت در امور سياسى 31 شماره سند

فعاليتهاى سياسى و نظرات شاهپور بختيار:

2 مارس 4691 - 11/21/2431 تاريخ: سند شماره 31 بختيار - 01 گزارش اطلاعاتى حوزه ماعموريت طبقه بندى: خيلى محرمان - غير قابل روئيت براى بيگانگان كشور: ايران موضوع: فعاليتهاى سياسى و نظرات شاهپور بختيار تاريخ اطلاعات: 11-25 فوريه 22 1964 بهمن الى 6 اسفند 2431 تاريخ گزارش: 2 مارس 4691 - 11/21/2431 منبع: يك ايرانى تحصيلكرده  معمولاہ قابل اعتماد  كه عضو جبهه ملى است درباره شاپور بختيار ارزيابى مفاد  احتمالاہ صحيح  كه نظرات بختيار به طور صحيح گزارش شده.
1- شاهپور بختيار گفت كه او و ديگر ملى گراهاى مترقى جوان تصميمشان را در مورد تشكيل يك حزب جديد در خارج يا داخل جبهه ملى عوض كرده اند، و او اكنون در نظر دارد كه رهبرى جبهه ملى را بعهده گرفته و آن را تبديل به يك واحد سياسى كه قادر به انجام فعاليتهاى سياسى است بكند.
بختيار گفت كه اگر چه او از 8 بهمن در جلسه شوراى مركزى شركت نكرده بود  وقتى كه او از جلسه خارج شد  ولى بهرحال از موضعش در مورد شوراى مركزى صرفنظر نخواهد كرد.
او گفت كه راى اعتماد داده شده به الهيار صالح در 20 بهمن