15 نوامبر 24 - 1960 آبان 9331 تاريخ: طبقه بندى: خيلى محرمانه ضميمه ئ شماره يك نامه ئ شماره ئ 281 سفارت تهران متن گفتگو شركت كنندگان: دكتر كريم سنجابى رهبر مخالفان سايسى و استاد دانشگاه تهران، ويليام ايگلتون كنسول آمريكا در تبريز.
تاريخ: 15 نوامبر 24 - 1960 آبان 9331 مكان: خانه سنجابى در تهران به خاطر دوستى اى كه با برادرزاده و پسر سنجابى " كه در آمريكا تحصيل مى كنند " داشتم با سنجابى در خانه اش در تاريخ 15 نوامبر " 24 آبان " ملاقات كردم.
بيشتر گفتگو راجع به افراد فاميلش كه در آمريكا هستند، موضوعات تاريخى مربوط به كرمانشاه و ايل سنجابى كه برادرش اصغر خان رئيسش مى باشد، بود.
راجع به به سياست، نظرات سنجابى بشرح زير مى باشد: 1- دكتر سنجابى تلويحاہ گفت كه رهبران سياسى جبهه ئ ملى منتظر تغيير سياست آمريكا در قبال ايران در نتيجه ئ انتخاب كندى مى باشند.
اگر چه اينطور به نظر مى رسيد كه از نظر او تغيير سياست به نفع مخالفين خواهد بود.
ولى دكتر سنجابى صريحاہ نگفت كه اين تغييرات چه چيزهايى را در بر خواهد گرفت.
2- او اكنون در حقيقت رهبر حزب ايران از جبهه ئ ملى در تهران مى باشد.
3- چند بار ميانجيگران خواسته اند كه وى را متقاعد كنند تا از شاه درخواست ملاقات نمايد.
او از اين امر امتناع ورزيده است چون فكر مى كند كه ملاقات با شاه جنبه ئ شخصى پيدا خواهد كرد در حالى كه او مايل است به عنوان نماينده ئ حزب ايران با شاه ملاقات كند.
4- او در آخرين مرحله ئ انتخابات اخير مجلس فعال بود و سعى مى كرد اين انتخابات را از اعتبار ساقط كند.
فعاليتهاى گروه وى در مطبوعات منعكس نشد ولى او تقريباہ در بيان مخالفتش آزاد بود.
5- او معتقد است كه افكار عمومى اكثراہ بر عليه رژيم فعلى مى باشد و بالاخره يك چيزى بايد اتفاق بيفتد و اميدوار است كه شاه براى  به رسميت شناختن خواسته هاى مردم  گامهايى بردارد.
او فكر مى كند كه اگر انتخابات، آزاد برگزار شود حزب وى اكثر كرسيها را در تهران خواهد برد.
او گفت كه گروه وى بر خلاف افراد غير محبوبى كه در حال حاضر قدرت را بدست دارند، در مقابل نفوذ كمونيسم و شوروى به عنوان يك مانع موئثر عمل خواهند كرد.
6- اگر نشانه هائى بادش كه انتخابات، آزاد خواهد بود، دكتر سنجابى از تهران و يا كرمانشاه كانديد خواهد شد " او در زمان مصدق نماينده كرمانشاه بود و همچنين نماينده ايران در دادگاه بين المللى راجع به نفت و زمانى هم وزير آموزش و پرورش مصدق بود " .
خيلى محرمانه 53 شماره سند 18 آوريل 29 - 1961 فروردين 0431 تاريخ: سفارت آمريكا - تهران از: وزارت امور خارجه واشنگتن به:

مصاحبه با دكتر كريم سنجابى:

سند شماره 53 كريم سنجابى - 3 طبقه بندى: خيلى محرمانه شماره: 355 تاريخ: 18 آوريل 29 - 1961 فروردين 0431 از: سفارت آمريكا - تهران به: وزارت امور خارجه واشنگتن موضوع: مصاحبه با دكتر كريم سنجابى عطف به: نامه ئ سفارتخانه شماره 281، مورخ 22 نوامبر 0691 رونوشت مصاحبه با دكتر كرمى سنجابى استاد حقوق دانشگاه تهران و عضو كميته اجرايى جبهه ئ ملى ضميمه مى باشد.
دكتر سنجابى در زمينه مخالفت عمومى، بهمراه اطلاعات جنبى ديگر از تحصن در سنا توسط رهبران جبهه ئ ملى و تماس جبهه ئ ملى با دولت سخن گفت.
و آنچه در مصاحبه قابل توجه بود ميزان اميدوارى بود كه دكتر سنجابى نشان داد.
با وجود اينكه به ذكر شكستها و مشكلات معمول مى پرداخت، اينطور وانمود مى كرد كه در ماههاى اخير جبهه ئ ملى آشكارا حكومت را در بن بست قرار داده است.
او معتقد است كه حكومت در مقابله با جنبشى كه درخواستهاى حقيق مردم ايران را بيان مى كند، ناتوان است.
براى سفير: هارى اچ، شوارتز رايزن سفارت در امور سياسى رونوشت مصاح به: تاريخ: 11 آوريل 22 - 1961 فروردين 0431 مكان: خانه دكتر سنجابى شركت كنندگان: دكتر كريم سنجابى، عضو كميته اجرايى جبهه ملى فرانكلين ج، كراوفورد منشى دوم سفارت ويليام ل.
ايگلنون، كنسول آمريكا در تبريز دكتر سنجابى پس از مدتى گفتگو در مورد خانواده اش موقعيت سياسى ايران را تحت حكومت رژيم حاضر بسيار وخيم خواند.
او گفت تنها تغييرى كه صورت مى گيرد اين است كه مردان بد، جانشين مردان بد ديگر مى شوند.
كابينه جديد هيچ تغييرى نكرده است.
تغييرات اخير در نيروهاى امنيتى وضع را چندان بهبود نمى بخشد.
ژنرال حجازى هم سنخ سلف خود مى باشد.
ژنرال پاكروان مردى روشنفكر و روشن بين است اما او هم همان تمايلات سياسى مشابه ژنرال بختيار را دارد.
ژنرال كمال، بهر جهت از سلف خود بهتر است.
ژنرال امير عزيزى بعنوان رئيس پليس شهرت خوبى بدست آورد ولى زمانى كه به عنوان وزير داخله برگزيده شد، با اعمال نفوذ در مورد انتخاب مير اشرافى به عنوان نماينده مشكين شهر چهره ئ واقعى خود را نشان داد.
او گفت مير اشرافى سر دسته ئ دزدان است.
در مورد فعاليتهاى جبهه ملى دكتر سنجابى گفت كه در حال حاضر هدف اصلى توسعه سازمانها ايالتى در تبريز، مشهد، اصفهان و شيراز است.
به دنبال آن جبهه ملى اميدوارى است كه در آبادان نيز تشكيل سازمان دهد.
هيچ برنامه اى براى تظاهرات بيشتر در دانشگاه تهران، طى سال تحصيلى جارى وجود ندارد، زيرا دانشجويان نبايد حاصل كار سالانه ئ دانشگاهى را از دست بدهند.
انتخابات آينده ئ سنا براى فعاليتى جبهه ئ ملى فرصت بيشترى به وجود خواهد آورد.
از آنجائى كه فقط با سوادها حق راى دارند، جبهه ئ ملى اميدوار است پشتيبانى عناصر تحصيل كرده ئ زايدى را در مبارزه ئ انتخاباتى براى 11 كرسى سنا در تهران جلب كند.
او نگفت كه جبهه ئ ملى 11 كانديدا معرفى خواهد كرد هم چنين از هيچ كانديداى خاصى اسم نبرد.
او گفت سه گروه اصلى پشتيبان جبهه ئ ملى هستند: دانشجويان دانشگاهها، تجار بازار و كارگران كارخانجات .
در دسته بندى بعدى او به طور اخص كارگران دولتى دخانيات و كارخانجات سيمان و سيلوهاى دولتى را ذكر كرد.
او گفت پشتيبانى از جبهه ملى در تهران بحدى زياد است كه اگر انتخابات اخير آزاد مى بود جبهه ئ ملى 15 نماينده منتخب را بخود اختصاص مى داد.
او گفت تنها نماينده جبهه ئ ملى در مجلس، الهيار صالح، نخواهد توانست با 199 غير نماينده  چندان مقابله نمايد ،اما اعتراف كرد كه يك نماينده، بهتر از هيچ است.
در پاسخ به سئوالى راجعه به نفوذ حزب توده در جبهه ملى، دكتراى سنجابى گفت: طبيعتاہ چنين نفوذى ممكن بود اتفاق بيفتد ولى جبهه ئ ملى همواره مواظب است كه از آن ممانعت نمايد.
اين امر مخصوصاہ در مورد شوراى مركزى و كميته ئ اجرايى صحت داشت، جائى كه او مى توانست بگويد كه حزب توده هيچ نفوذى ندارد.
از 14000 دانشجوى دانشگاه، 10000 تن از آنها در تظاهرات دانشجويى دوره ئ انتخابات شركت كردند.
از اين 10000 نفر، ژنرال على كيا از ساواك، تنها 5 يا 6 نفر را به عنوان كمونيست شناسايى كرده است.
در مورد رهبران جبهه ئ ملى كه در سنا پناهنده شدند، دكتر سنجابى گفت كه خود او و دكتر شاپور بختيار بست نشستند زير آنها به ملاقات ديگر رهبران رفته بودند ولى از خروج آنها ممانعت شده بود.
او در حدود 25 روز در ساختمان سنا بود و 25 يا 30 كتاب از كتابخانه كوچك ولى مخصوص سنا را كه توسط تقى زاده فراهم آمده بود مطالعه كرد.
زندگى در سنا بحد كافى راحت بود، مطالعه، ورق بازى و ورزش.
مقامات مسئول اجازه مى دادند كه روزنامه اطلاعات را به داخل بياورند ولى ورود ساير مطبوعات مجاز نبود.
پيامها مخفيانه به داخل فرستاده مى شد و توسط مقامات ادارى ناشناخته ئ سنا، از زير درها در اختيار رهبران جبهه ئ ملى قرار مى گرفت.
او گفت كه اين نوع ارتباطات كاملاہ رضايتبخش بود.
سپس كمى قبل از رسيدن ملكه اليزابت آنها آزاد شدند.
او با ژنرال علوى كيا مذاكراتى داشت.
ژنرال علوى كيا به او گفت كه طى بازديد ملكه اليزابت از ايران، حكومت نمى خواهد كه هيچ حادثه نا مطلوبى رخ دهد.
دكتر سنجابى گفت با وجود اينكه جبهه ئ ملى با بريتانياى كبير قدرى اختلافات سياسى دارد ولى هيچ خصومتى با مردم و بخصوص ملكه انگليس - كه از همان نوع پادشاهى برخوردارند كه ايرانيان آرزوى آن را دارند - ندارد.
او گفت كه دانشجويان جبهه ملى دانشگاه فقط در تظاهراتى ساكت در موقع ورود ملكه شركت خواهند كرد.
ژنرال علوى كيا جبهه ئ ملى را به آتش زدن اتومبيل دكتر اقبال در دانشگاه متهم كرد.
دكتر سنجابى اين اتهام را رد كرد و گفت كه احتمالاہ سوزانيدن اتومبيل دكتر اقبال توسط ساواك انجام گرفته است هر چه باشد چه كسى مى دانست كه اتومبيل دكتر اقبال در وقت معينى در آن نقطه مشخص خواهد بود.
نتيجه اين گفتگو اين بود كه در ظاهر هر دو طرف