ج. سرانجام حزب توده

با اينكه حزب توده به لحاظ سازمانى و تشكيلاتى، قوى ترين گروه بود و اعضا و هواداران و كادرهاى آزموده و روزنامه ها و هفته نامه هاى بسيارى داشت،(4) در تأثيرگذارى بر روند تحولات ايران، ناموفق تر از بقيه جريانهاى فكرى بود و در عرصه مبارزات سياسى ـ اجتماعى ايران، منشأ اثرى نشد. مقدارى از اين عدم موفقيت، ناشى از كاستى ها و نقاط ضعف ذاتى حزب بود كه موجب شد پس از كودتاى 28 مرداد 1332 و به دنبال ضربات سنگين سال 1333، از هم بپاشد و ديگر به دوران اقتدار دهه 1320 برنگردد.

ماهيت الحادى و اساس مادى حزب توده، با طبيعت جامعه ايران و اعتقادات مذهبى

1. حسن آيت، پيشين، ص 143.

2. نامه مردم، ش 1، دوره پنجم، (15/10/1325)، به نقل از: كولايى، پيشين، ص 85 .

3. كولايى، همان، ص 90.

4 . زيباكلام، پيشين، ص 219.