«ما ديگر نمى توانيم تكنولوژى جديد را ناديده بگيريم و به وضعيت پيش مدرن برگرديم. مثلاً از تراكتور چشم بپوشيم و به خويش رو آوريم يا برق را رها كنيم و به دوران چراغ موشى برگرديم. نكته ى ديگر آن كه پشت سر همه ى اين دستاوردها يك نظام فكرى و مديريت عقلانى وجود دارد كه، از جنبه هاى مختلف با حسابگرى هاى دقيق، همه ى اينها را برنامه ريزى مى كنند. پس ما بى گمان نياز به عقلانيت مدرن در سطح مديريت و تكنولوژى داريم، يعنى حتى اگر عقلانيت فلسفى از نوع دكارتى يا كانتى را نيز طرد كنيم و مثلاً به جهان بينى عرفانى يا دينى برگرديم باز براى مدنيت زندگى اجتماعى و سياسى و ادارى مدرن نياز به عقلانيت مدرن داريم.» به ياد استدلال هاى آخوندزاده مى افتيم كه مى گويد: «ترقى معنوى و خيالى بر اين ترقى صورى و فعلى سبقت و تقدم نجسته است. اتخاذ تجربه ى ديگران حاصلى نخواهد بخشيد وقتى به اسواد خيال و طرح اندازى عقول ارباب تجربه پى نبرده باشد... بايد مردم به قبول خيالات يوروپائيان استعداد به هم رساندند بايد خيالات يوروپائيان در عقول مردم ايران به تجارب و مصنوعات يوروپائيان سبقت و تقدم داشته باشد.»