در اين كه عروض عنوان ثانوى اضطرار، موجب مى شود پاره اى از احكام اولى، واجب الاتباع نباشند، بحثى نيست. آيات و رواياتى كه بر اين مطلب دلالت دارند، برخى، در مواردى خاص وارد شده اند، برخى نيز مجرايى عام دارند. در زير به مهم ترين آيات و روايات وارده در اين زمينه، اشاره مى كنيم:
1 - آيه 173 سوره بقره:
انما حرّم عليكم الميتة و الدم و لحم الخنزيز و ما أهلّ به لغير الله فمن اضطرّ غير باغ و لا عاد فلا اثم عليه ان الله غفور رحيم؛
خداوند تنها، مردار و خون و گوشت خوك، و هر چه كه به اسم غير خدا ذبح شده باشد را حرام نمود. پس هر كس به خوردن آن ها، اضطرار پيدا كند، در صورتى كه ستم گر نباشد و از حد تجاوز ننمايد، بر او گناهى نيست. خداوند بخشنده و مهربان است.
2 - آيه 3 سوره مائده:
حرّمت عليكم الميتة و الدم و لحم الخنزير و ما اهلّ لغير الله به و... فمن اضطرّ فى مخمصة غير متجانف لاثم فان الله غفور رحيم؛
بر شما، مردار و خون و گوشت خوك و آن ذبيحه اى كه به نام غير خدا كشته شود و... حرام شده است پس هركس از روى اضطرار درايام تنگى و قحطى، نه به قصد گناه،چيزى ازآن چه حرام شده بخورد [مورد مؤاخذه واقع نمى شود، چراكه ] خداوند بخشنده و مهربان است.
3 - آيه 119 سوره انعام:
و ما لكم الّاتأكلوا مما ذكر اسم الله عليه و قد فصّل لكم ما حرّم عليكم الا ما اضطررتم اليه...؛
و چرا شما از آن چه به آن - موقع ذبح - نام خدا، برده شده نمى خوريد و حال آن كه بى گمان خداوند به تفصيل بيان نمود آن چه را بر شما حرام شده، مگر اين كه به آن اضطرار داشته باشيد.
4 - حديث معروف رفع كه متن آن گذشت و در آن جمله «و ما اكرهوا عليه» آمده بود.
5 - روايت احمد بن يحيى از امام صادق -عليه السلام-:
من اضطر الى الميتة و الدم و لحم الخنزير فلم يأكل شيئاً من ذلك حتى يموت فهو كافر؛ هر كس به خوردن مردار و خون و گوشت خوك اضطرار پيدا كند، ولى از آن ها نخورد تا اين كه از گرسنگى بميرد، كافر است.
6 - روايت از على عليه السلام-:
كلما اضطرّ اليه العبد فقد اباحه الله له و احلّه؛ خداوند مباح و حلال فرموده است براى بنده، هر آن چه را كه به آن اضطرار يابد.