8 شماره سند مه، 1972 ارديبهشت 1531 تاريخ:

برنامه ئ اصلاحى

سند شماره، خيلى محرمانه برنامه ئ اصلاحى مه، 1972 ارديبهشت 1531 خلاصه: " " انقلاب سفيد ايران كه در سال 1962 آغاز شد، در سالهاى اخير قدرتى از پويايى خود را از دست داده است.

برنامه اصلاحى 13 ماده اى كه قرار بود ملت را وارد قرن بيستم بنمايد، در زمينه هايى چون اصلاحات ارضى و سوادآموزى موفقيت بسيار داشته، ليكن در زمينه هاى ديگر از قبيل اصلاح امور ادارى و انقلاب آموزشى موفقيت چندانى در برنداشته است.

تاعثير كل برنامه ئ اصلاحى، سبب تغيير وجهه ئ شاه از فردى فاقد حسن اعتماد به فردى علاقمند به كشور و قادر به حكومت شد، ليكن فقدان اصلاحات سياسى كافى در آينده مسائلى را ايجاد خواهد كرد.

" " در اثر پويايى وجهه ئ شخصى شاه و قدرت اجرايى تكنو كراتهاى ذيصلاح ايرانى، برنامه ئ اصلاحى بصورت بخشى از حيات جامعه ئ ايرانى درآمده است.

از زمان اعلام برنامه اصلاحى 6 ماده اى در سال ، 1 6، اصلاحات زبانزد خاص و عام گشته و تلاشهاى بسيارى صرف مى شود تا هرگونه قانونى، هر چند بى ربط، با برنامه ئ اصلاحى مربوط گردد.

برنامه ئ اصلاحى ظاهراہ در طول دوسال گذشته تحرك خود را از دست داده است، ليكن طى سال آتى ياپس از ان مجدداہ تحرك بيشترى خواهد يافت.

واقعيت اين است كه بعضى از برنامه هى خيالى انقلاب سفيد كمك زيادى به پيشرفت ايران در سالهاى اخير كرده است و شاه اغلب اوقات با غرور بسيار از موفقيتهاى خويش دم مى زند.

در حقيقت، بعضى از برنامه هاى اصلاحى ايران سرمشق براى ديگر كشورهاى كمتر توسعه يافته شده است.

انقلاب سفيد شامل برنامه هاى زير است: 1 اصلاحات اراضى 2 ملى شدن جنگلها 3 فروش سهام كارخانجات دولتى 4 سهيم شدن كارگران در سود كارخانه ها 5 اصلاح قانون انتخابات 6 سپاه دانش 7 سپاه بهداشت 8 سپاه ترويج و آبادانى 9 خانه هاى انصاف و شوراهاى داورى محلى 10 ملى شدن منابع آب 11 بازسازى كشور 12 انقلاب ادارى و آموزشى 13 سپاه دين نيمى از برنامه ها راه را براى پيشرفت و ترقى ايران هموار كرده است.

اصلاحات ارضى زيرنباى تمام برنامه هاى اصلاحى است و موفقترين آنها نيز بوده است و سبب آزادى دهقانان از چنگال سيستم فئوداليته غالب شده و راه را براى زميندار شدن آنان باز كرده است.

در نتيجحه فعاليت جوانان مشمول خدمت درنطام وظيفه در مناطق استانى به عنوان سپاه دانش، سطح سواد از سال 1956 تقريباہ دو برابر شده و برنامه ئ عمران سازمان ملل كه مشغول اجراى برنامه هاى سوادآموزى است اعلام كرده است كه كشور در حال شكستن سد بزرگ بى سوادى است.

سپاه بهداشت كه تسهيلات طلبى را در نقاط دورافتاده كشور فراهم مى كند، و سپاه عمران كه خدماتى را در نقاط دورافتاده همين كشور ارائه مى كند هم نتايج خوبى داشته و هم در حال گسترش است.

خانه هاى انصاف، عدالت را براى اولين بار در تاريخ كشور به روستاها برده است.

ديگر جنبه انقلاب سفيد بسادگى قابل روئيت نيست.

ملى شدن جنگلها و منابع آب بتدريج اجرا شده و نقش چندانى در پيشرفت ايران نداشته اند، ليكن ظاهراہ در دراز مدت منافعى براى كشور به همراه خواهند داشت.

فروش كارخانجات دولتى هوادارى چندانى را برنيانگيخته و ظاهراہ تلاشى است كه از طرف دولت براى شانه خالى كردن از زير بار سرمايه گذاريهاى فاقد سود.

سهيم شدن كارگران در سود كارخانه ها هنوز به مرحله مورد نظر نرسيده و اصلاح قانون انتخابات وضع مبارزات سياسى كشور را بهبود نبخشيده است " واقعيت اين است كه اين كار با وجود سيستم سياسى موجود تحقق پذير نيست و براى شاه بيشتر جنبه ئ تبليغاتى داشته تا يك اصلاحات واقعى " .

بازسازى كشور ثمرى نداشت، و با اصلاحات ادارى هنوز هم با بدبينى و ترديد برخورد مى شود، و بخاطر عدم موفقيت در كمك به عدم تمركزگرايى بوروكراسى حجيم ايران، مورد انتقاد قرار گرفته است.

اصلاح آموزشى كه در تابستان 1968 با جنجال بسيار بازگشايى شد " كه ما فكر مى كرديم شايد نوعى تعادل در اين نهضت اصلاح طلبانه ايجاد كند " ، نتوانسته است مشكلات دانشگاهها و دانشجويان و اساتيد ايران را حل كند و به همين دليل كليه ئ اين عناصر نسبت به اصلاحات آموزشى بى تفاوت مى باشند.

سپاه دين به دليل فشارهاى اعمالى از طرف ملاهايى كه اين برنامه را طرحى دولتى در جهت كاهش نفوذ خود در ميان مردم به حساب مى آوردند، راكد مانده است.

انقلاب سفيد مهمترين تاعثير را در بخش روستايى به جا گذاشته است: در حال حاضر دهقانان صاحب زمين خود بوده و وضع زندگى در روستاهايشان بهبود يافته است.

آنها از منافع جنبى بسيارى برخوردارند و راه مشاركت آنها در ترقى كشور به طرز قابل توجهى باز شده است.

جمعيت روستايى دركاميابى اقتصادى ناشى از اصلاحات سهيم است، ليكن دانشجويان و روشنفكران در اجراى برنامه هاى اصلاحى شركت نكرده و در امتناع از اين كار مى گويند كه نبايد عمران اقتصادى را به جاى اصلاحات واقعى اجتماعى و سياسى پذيرفت.

وجهه ئ شاه نيز به علت همين برنامه هاى اصلاحى، دستخوش تغيير بسيار در چند سال گذشته شده است.

ترس سالهاى پيشين دهقانان از بين رفته و احترام جديدى جاى آن را گرفته است.

به كمك فعاليتهاى انسان دوستانه ئ ملكه فرح، شاه ديگر شهرت خود را به عنوان يك فرد زن باز از دست داده و به صورت يك فرمانرواى جدى درآمده كه به رفاه كشور و مردمش چشم دوخته است.

در عين حالى كه همه، آنان گونه احساس هوادارى نسبت به او را ندارند، ولى ايرانيها به طور كلى دريافته اند كه تنها شاه است كه توان پيشبرد برنامه هاى اصلاحى را در مدتى كوتاه دارد، و به لحاظ عملكرد وى احترام او افزايش يافته است.

تعهد شاه نسبت به برنامه هاى اصلاحى و شواهد موجود مبنى بر اين كه برنامه هاى اصلاحى به وقت خود باقى خواهند ماند، سبب شده كه ميزان چشمداشتها نيز افزايش يابد.

فشار وارده براى اعمال اصلاحات بيشتر بخصوص در زمينه ئ سياسى افزايش خواهد يافت، چون ماه عسل سياسى شاه نيز رو به پايان است.

وى شخصاہ معترف است كه مردمش بايد آماده ئ رسيدن روزى باشند كه مشاركت بيشتر آن در دولت متبوعشان الزامى خواهد بود، ولى از طرف ديگر وى ميل ندارد به آنها اجازه مشاركت دهد.

اين كه او چگونه اين دو موضع را با يكديگر منطبق مى سازد و خود را اين اوضاع دائماہ متغير وفق مى دهد معلوم نيست، ولى پاسخ به اين سوئالها كليد اصلى آينده سياسى ايران است، زيرا مشخص است كه در سالهاى آتى بارها و بارها بايد با مشكلات اصلاحى برخورد نمود.

9 شماره سند مه 1972 ارديبهشت 1531 تاريخ:

محافل مذهبى

سند شماره9 خيلى محرمانه محافل مذهبى مه 1972 ارديبهشت 1531 خلاصه: شاه ايران در انظار عموم وانمود به اعتقاد قوى به مذهب مى نمايد و هر چند ايرانيان كه اكثرشان شيعه هستند چندان مجذوب احساسات تمام عيار نيستند، از اعتقادات اسلامى دفاع مى كنند.

روحانيت ايران نفوذ سياسى عمده اى ندارد، هر چند به اندازه كافى دنباله رو دارد كه گاهگاهى بتواند يك " " توقف " " در برنامه هاى دولتى ايجاد كند.

آنها طى 10 سال گذشته بحالت عقب نشينى در حال مبارزه بودن و در مقابل سير در حال رشد يك كشور مادى كه بيش از اندازه مجذوب غرب شده قدرت عملى خود را از دست داده است.

چنانچه تحولات غير قابل پيش بينى از قبيل ركود اقتصادى يا ضعف حكومت " در نتيجه مرگ شاه يا درهم ريختگى اش " ، منجر به مبارزه ساير اقشار جمعيت بشود، روحانيت اسلام بدون شك مى تواند پيروانى را به دست آورد.

در آن صورت چون آمريكا از نظر مذهب مسيحى است و چون روحانيت به طور سنتى مخالف با نفوذ خارجى بوده است، احتمال دارد كه ما مورد حمله سياسى قرار بگيريم.