مخالفت سياسى افراطيون و جبهه ملى - ایران در بند نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ایران در بند - نسخه متنی

موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

سابقه:
فرقه شيعه اسلام، كه، % مسلمانان ايران به آن تعلق دارند، خواه به منظور متحد كرد ايرانيان با
يكديگر بر عليه بقيه جهان اسلام بوده باشد يا نه، به طور عمده اى در گسترش بارز هوشيارى ملى ايران
كمك كرده است.

به طور كلى ايرانيها چندان مجذوب احساسات اسلامى همه جانبه نيستند و مثلاہ
در مورد مساعله جنگ با اسرائيل بيشتر گرايش به اين امر دارند كه آن را يك مساعله عربى تلقى كنند تا
اسلامى.

هر چند كه اصلاحات مادى رضاشاه و شاه فعلى باعث دشمنى با افكار مذهبى و سنت و
محافظه كارانه در ايران شده است، اين دو زمامدار با دقت نسبت به تعاليم اسلام احترام گذاشته و اين
تعاليم را هم حامى و هم لازمه ئ برنامه هاى اسلامى خود معرفى نمودند.

تضعيف روحانيت از طريق اصلاحات:
از زمان ظهور رضا شاه، جامعه مذهبى ايران خود را با تغييرات پى در پى مواجه يافته است.

هر يك از
از اين تغييرات انحصار روحانيت را در مورد آموزش و پرورش، روابط اجتماعى و خانوادگى، قانون،
رسوم و اخلاق عمومى كاهش داد، و بدين وسيله محبوبيت و نفوذ سياسى كلى آنان را تلقى بخشيد.

اصلاحات قضائى و آموزش و پرورش رضا شاه بشدت نفوذ مذهبى را خدشه دار نمود.

شاه فعلى به واسطه انجام اصلاحاتى كه بيشتر در زمينه هاى آموزش و پرورش، روابط خانوادگى و
اجتماعى و حقوق زنان مى باشد.

مستقيماہ رودروى طرز تفكر سنتى قرار گرفته است.

روحانيت كه از
نفوذ قابل توجحهى در زندگى خانواده ها به ويژه مناطق روستائى برخوردار بود، نقش دنيايى خود را به
علت اين كه ايرانيان به هدايت و رهبرى و حمايت دولت چشم دوخته اند، مرتباہ از دست داده است.

در 10 سال گذشته حضور دولت در مناطق روستايى به واسطه حضور سپاه دانش و سپاه ترويج، سپاه
بهداشت و امثالهم كمك زيادى به كاهش اقتدار روحانيت كرده است.

تعجب آور نيست كه مخالفت
مذهبى باتلاش جارى " و احتمالاہ ناموفق " دولت دربراقرى سپاه دين، كه حكومت را براى اولين بار
مستقيماہ در مقام آموزش مذهبى قرار مى دهد، از يك عزم راسخ برخوردار است.

معذلك، از سال 1342 " 1962 " كه مرتجعين مذهبى يك شورش وسيع را دامن زده بودند و بى رحمانه
بوسيله رژيم سركوب شدند، روحانيت از سازماندهى احساسات در زمينه اقدامات سياسى منع
گرديد.

از سال 1961، هيچ رهبر بلا منازعى پس از فوت رهبر برجسته ئ شيعيان وجود نداشته است
آيت الله خمينى، كه بخاطر فعاليتهاى ضد دولتى اش توقيف و
در 1 64 به عراق تبعيد شد، خيال رهبرى ايرانيان مسلمان را دارد، اما همكارى نزديك او با حكومت
عراق در زمينه تبليغات و عمليات ضد شاه، امكان هر نوع آشتى را با شاه فعلى از بين برده است و
جاذبه اش را براى بسيارى از مسلمانان ايرانى كه ممكن بود در غير اين صورت با بعضى از ايده هايش
كه اساساہ آزادى خواهانه است مشاركت كنند، كاهش داده است.

نفرت مذهبى تشديدكننده:
نفرت مذهبى تشديدكننده بر عليه رژيم عميق و گزنده است اما جريان كاهش دادن اختلاف در ميان
محافل مذهبى ناراضى و دولت در دست اقدام است.

با وجودى كه بخش عمده اى از روحانيت اغلب
در انتخاب تاكتيكهاى خود، مرتجع و فرصت طلب بوده است، معهذا تمامى آن از جريان اصلى
طرز تفكر عامه ايرانيان دور نمانده است.

بدين جهت دولت ارتشاع، تهديد، نوازش شاهانه، كنترل
مقررهه معروف شيعيان، و كنترل و سانسور كليه ئ فعاليتهاى عمومى را به كار گرفته است.

تا رهبران
مذهبى سياست مآب را از داشتن پيروان سياسى قابل توجه مانع شود.

بطور كلى معروف شده است كه
ساواك به طور عمده اى در روحانيت رخنه كرده است و اين امر سبب كاهش بيشتر نفوذ آن شده است.

حكومت در عين حال كه تودهنى محكمى را به ملاهاى ناراضى زده است، تلاش دارد كه افراد رامتر
را با خود همراه سازد، لكن تاكنون موفق نشده است كه يك رهبر موافق دولت، كه بتواند از آمريكا
وسيعى در ميان مسلمانان ايران برخوردار باشد " رهبريت جامع جهانى كه جاى خود را دارد " به
وجود آورد.

امكانات بازگشت روحانيت:
در هر حال ملاها قادر نبوده اند كه جريان توسعه و اصلاح را متوقف كنند يا آرمان مشتركى با ديگر
نيروهاى سياسى عمده بيابند كه پايدار باشد.

لذا ترتيب همكارى با دولت، تا زمانيكه پيشسرفت
اقتصادى ادامه داشته باشد احتمالاہ پايدار خواهد ماند.

چنانچه حوادث پيش بينى نشده اى، مانند
بحران بارزى اقتصاد يا تضعيف آشكارى در كنترل دولت روى دهد كه منتهى به مناقشه ساير اقشار
مردم با دولت گردد، ملاهاى عصبانى در سلسه مراتب اسلامى مى توانند پيروان قابل ملاحظه اى
بخصوص از ميان بازاريان و طبقات پائين را بسيج كنند.

حتى در آن شرائط نيز احتمال ندارد كه آنها
نقش تاريخ مانند سال 1892، كه در آن زمان حمله بر عليه امتياز تنباكوى بلژيك را رهبرى كردند، يا
1907، كه نقش كليدى در
انقلاب مشروطيت داشتند، و يا1952 كه پشت سر دولت براى شكست بريتانيا قرار گرفتند، را
بازيابند.

جنبش هاى مذهبى ديگر:
ايران قبل از مسلمان شدن زردشتى بود، و امروزه نيز تقويم و آداب بسيارى مانند تعطيلات نوروز
يادگار زردشتى گرى است.

در سال گذشته مطبوعات و تلويزيون زردشتى گرى را با هوادارى بيشترى
نسبت به سالهاى گذشته مرد بحث قرار دادند كه از طرف بعضى از ناظران منجر به اين پيش بينى شد
كه ممكن است رژيم تاعكيد مجدد بر آغاز زردشتى گرى را مفيد بداند.

مذهب بهايى شايد با 10 هزار پيرو در ايران به طور رسمى محبوبيتى ندارد هر چند كه يكى از
نزديكان شاه دكتر ايادى، مانند ساير صاحب منصبان ايرانى، بهايى است.

ارمنى ها مخصوصاہ از نظر سازمانهاى امنيتى، بخاطر پيوستگى هايشان با روسيه مورد اعتماد رژيم
نيستند.

جوامع يهودى، بهايى و ارمنى در مورد استخدامى دولت دچار تبعيض هايى مى باشند.

اما در
مذاهب خود آزادند.

تاعثير بروجهه آمريكا:
تا آنجاكه مربوط به سياست آمريكا مى شود، بازگشت نفوذ ملاها، هر چند كه غير محتمل است، بر
وجهه ما در اينجا اثر نامطلوب خواهد داشت، زيرا ما مسيحى هستيم، و در چشم عامه ارتباط نزديك
با يان رژيم اصلاح طلب و با سرائيل داريم.

رهبران مذهبى محافظه كار، قسمت عمده ئ دنياگرايى در
ايران و افراط در آزاديهاى اجتماعى و نزد روابطش را با اسرائيل، متوجه نفوذ آمريكا مى داند.

بعلاوه،
روحانيت ملى به طور سنتى با نفوذ خارجى در ايران مخالفت كرده است.

بنابراين در صورت بازگشت
غير محتمل روحانيت به يك وضعيت مهم سياسى با نفوذ در چند سال آينده، مى توانيم انتظار مورد
حمله قرار گرفتن را داشته باشيم.

مه 2791
01 شماره سند
مه 1972 ارديبهشت 1531 تاريخ:

مخالفت سياسى افراطيون و جبهه ملى

سند شماره 01
خيلى محرمانه
مخالفت سياسى افراطيون و جبهه ملى
مه 1972 ارديبهشت 1531
خلاصه
در ايران مخالفت سازمان يافته شاه چه كمونيست و چه غير كمونيست عملاہ وجودندارد.

سركوب
مداوم و رخنه ئ موئثر، نزاعهاى ايدئولوژيكى داخلى، سازش ايران و شوروى، اصلاحات اجتماعى
قابل توجه و پيشرفت اقتصادى توسط رژيم اكثر عناصر مخال را ساكت يا سرخورده و يا ماعيوس كرده
است.

البته مخالفين سرسختى وجود دارند كه به طور بالقوه در زمان بحران تهديد به حساب مى آيند
" اما " آنها پيروان چندانى ندارد، فاقد پيروان شناخته شده ايت در نيروهاى امنيتى هستند، هيچ راه
حل معتبرى ندارند كه ارائه دهند و از رهبران برجسته اى نيز برخوردار نيتسند، و تحت نظارت شديد
ساواك قرار دارند، معهذا آنها بدون شك افرادى را براى فعاليتهاى خرابكارانه و تروريستى كه
اهميت روبتزايدى طى چهال سال گذشته يافته است، به خدمت گرفته اند، هر چند كه هنوز تهديدى
براى ثبات ايران تلقى نمى شوند.

فعاليت عمده ضد رژيم خارج از ايران توسط حزب توده با حمايت
شوروى، عوامل MOCIHC " كمونيست هاى چينى رم " و ساير فرصت طلبها صورت مى گيرد كه
دانشجويان ايرانى را در خارج استخدام و سازمان مى دهند، تبليغات ضد شاه راه مى اندازند
و سعى مى كنند كه شاه را هنگام مسافرتهاى خارجش ناراحت كنند.

اين گروهها امروزه نفوذ اندكى
داخل ايران دارند، جز اينكه تعداد نسبتاہ كمى از دانشجويان دانشگاه از آنان هوادارى مى كنند.

هيچ راه مجاز و قانونى براى ابراز مخالفت نسبت به شاه يا سلطنت و يا خط مشى ها و برنامه هاى
تحت نظارت شاه، در ايران وجود ندارد.

احزاب و گروههاى سياسى مخالف سرخورده و ناتوان
شد، اعضايشان به وسيله رژيم يا ساكت شده اند و يا به خدمت رژيم درآمده اند.

حزب كمونيست
توده از 1949 غيرقانونى اعلام شده و از زمان اوجگيرى محبوبيتش در سال 1952 53 شديداہ
سركوب گرديده است، بسيارى از رهبران سياسى ائتلاف سياسى از هم گسيخته جبهه ملى كه از
مصدق حمايت مى كردند دوره هائى از دستگيرى را گذرانده و تحت نظارت تشديد قرار دارند و همه
آنها حدود فعاليت مجاز خود را تشخيص داده اند.

عوامل ارتجاعى تحت رهبرى روحانيت در عين
حال كه از آن زمان به سختى تحت كنترل قرار دارد هنوز از آن زمان ميزان محبوبيت برخودار است كه
از آن زمان تحت كنترل قرار دارد هنوز از آن زمان ميزان محبوبيت برخودار است كه بتواند گاهگاهى
ترمزى در بعضى از برنامه هاى دولت ايران " مانند طرحهاى سپاه دين " ايجاد كند.

گروههاى
دانشجوئى، كارگرى، سياسى، مذهبى و سايرين كه به طور بالقوه ممكن است دردسر ايجاد كنند، كاملاہ
توسط سرويسها امنيتى مورد رخنه واقع شده اند.

سازش ايران و شوروى و شكاف ايدئولوژيكى ميان
جناحهاى مسكو و پكن بيش از پيش تلاش خرابكارانه كمونيستى را تضعيف كرده است.

برنامه هاى
اصلاحات اجتماعى ارضى انقلاب سفيد و ملى گرائى مستقل شاه در امور خارجى بسيارى از
تقاضاهاى عناصر مترقى، ملى و روشنفكر را برآورده كرده است.

اقتصاد رو به رشد فرصتى براى
مشاركت سازنده و پاداش هاى مادى عرضه كرده است بنحوى كه براى عته زيادى جانشين خشنود
كننده يا جهت مشاركت بيشتر سياسى شده است.

تعداد زيادى از حاميان سابق جبهه ملى و حزب
توده مورد استقبال دستگاه قرار گرفته اند و اينك در سطوح بالاى دولت قراردارند.

به طور خلاصه،
مخالفت سازمان يافته موئثر در ايران وجود ندارد و عده اى مخالف غير قابل تعقيب يا فعاليت
زيرزمينى دارندويا به خارج از كشور رفته اند.

اما تعدادى مخالف سرسخت ولو ازهم پاشيده وجود دارند.

روشنفكران آزاديخواه چه پير و چه
جوان، كه مى خواهند قدرت شاه محدود باشد " حتى عده اى خواهان از بين رفتن سلطنت هستند " از
سركوب فعاليتهاى سياسى و ايده هاى سازش ناپذير خشمگين مى باشند.

/ 57