ایران در بند نسخه متنی

است يك نيروى با انضباط باشند، گيج كننده ترين جنبه ئ حوادث روز را تشكيل مى دهد، لذا بعضى از
فعاليتهاى آنها به طور مفصل شرح داده خواهد شد.

پانزده دقيقه پس از ورودشان به صحنه، چتر بازان
در بيرون از دانشگاه با آرايشهاى گوناگون ايستاده بودند و از داخل دانشگاه به سمتشان سنگ پرتاب
مى شد.

آنها آرايش نظامى خود را شكستند و سنگر گرفتند و سنگها را دوباره به سوى دانشجويان
پرت مى كردند.

تا ساعت 11:15 صبح كه آنها تا اندازه اى كنترل شده و در حوالى جلوى درغربى
جمع شده بودند، دوباره از صفوف خود بيرون رفتند و بعضى از آنها شروع به رد و بدل كردن سنگ و
فحش با دانشجويان كردند و گروهى هم " كه شامل افسران نيز مى شود " در ساختمانهاى طرف ديگر
خيابان سنگر گرفتند.

ظاهر ديسيپلن و نظم نظامى كاملاہ به هم خورده بود " البته چتربازان در كليه ئ
مقاصد و اهداف عملياتى بدون فرمانده بودند، چون فرمانده ئ آنها سرهنگ دوم عطاعاللظه جاويد بنابر
گزارشاتى در تاريخ 20 ژانويه رسماہ از فرماندهى كناره گرفته بود، البته اين كار جزئى از يك برنامه
دراز مدت براى تغيير سمت بود.

بنابر يك گزارش جاويد براى مدت كوتاهى در معركه حضور يافت،
ولى موقعى كه اوضاع داشت از كنترل خاجر مى شد محل را ترك كرد " .

در ساعت 11:30 گروهى از چتربازان بدون هيچ گونه نظم ظاهرى و بنا به گفته ئ يك افسر ارتش
آمريكا كه از نزديك ناظر وقايع بود، بدن هيچ افسر فرماندهى حمله ئ خود را به دانشگاه شروع كردند،
ولى توسط دانشجويان عقب رانده شدند.

بعد از اين كه مجدداہ گروهشان را جمع كردند.

با كمك
كماندوهاى پليش توانستند به زور وارد دانشگاه شوند و زمينها و محوطه ئ دانشگاه را اشغال نمايند و
بدين ترتيب سابقه ئ چند ساله را كه پليس سربازان وارد دانشگاه نشده بودند، شكستند.

به محض اين كه چتر بازان وارد دانشگاه گرديدند به تمام معنى ديوانه شدند، شروع به ضرب و شتم
همه ئ دانشجويان نمودند، حتى دانشجويان دختر را نيز زير مشت و لگد گرفتند و بيرون از دانشگاه
حتى بچه هاى زير دوازده سال را نيز مضروب كردند.

طبق اظهارات يك شاهد عينى وقتى كه يكى از
دانشجويان به زمين مى افتاد، چهار يا پنج پليس روى وى مى ريختند و او را با باتومهاى پلاستيكى
مى زدند.

حدود 300 نفر از دانشجويان مجروح شدند كه تعداد زيادى از آنها به طورجدى زخمى
شده اند و اگر پليس گهگاهى براى نجات دانشجويان از دست سربازان مداخله نكرده بود،
تعداد مجروحين به مراتب بالاتر مى بود.

" البته تعدد زيادى از كماندوها نيز به طور هيجان آميزى شروع
به زدن دانشجويان كردند " .

سربازان وارد آزمايشگاهها، كتابخانه ها و خوابگاهها شدند، درها را
شكستند و به جاى
باز كردن پنجره ها آنها را مى شكستند و اموال زيادى از دانشجويان را دزديدند.

گروهى از دانشجويان
خارجى كه دونفرشان هم آمريكائى بودند مورد حمله قرار گرفتند و در گوشه اى توسط سربازان نگاه
داشته شدند و سربازان ديگر اتاقهاى اين دانشجويان را غارت كردند.

يك استاد دانشگاه از حمله ئ
نيروهاى امنيتى به دانشگاه به عنوان " " حمله ئ مغول " " نام برد.

پس از درهم شكستن تظاهرات دانشجويان حدود ظهر، ديگر گزارش هاى مبنى بر آشوب و ناآرامى در
ساير نقاط شهر دريافت نگرديده است.

حدوداہ 60، نفر توسط نيروهاى امنيتى دستگير شدند و
تقريباہ 150 نفر از اين افراد تا تاريخ " 27 ژانويه " هنوز در بازداشت به سر مى برند.

جبهه ئ ملى سعى كرد
فرداى آن روز كه روز تعطيل مذهبى بود ميتينگى در مسجد ارگ برگزار كند كه زياد موفق نشد و
مقامات دولتى درهاى مسجد را فقل كردند و ميتينگ را ممنوع نمودند.

دلايل رفتار سربازان
خشونت و آشوب بى سابقه در تظاهرات دانشجويان و عكس العمل ديوانه وار نيروهاى امنيتى توسط
هيچ كس پيش بينى نمى شود.

ژنرال نعمت الله نصيرى، رئيس پليس، به مقامات سفارت گفت
كه سربازنان به فرمن فرمانده پليس كه در صحنه بوده، وارد دانشگاه شده اند و هدف آنها از اين كار فقط
محدود به دور كردن دانشجويان از ديوارهاى اطراف دانشگاه بوده است.

اگر چه يك بررسى دقيق از
وقايع صبح نشان مى دهد كه ورود نيروهاى امنيتى به دانشگاه و آسيبهائى كه توسط آنها موقعى كه در
دانشگاه بوند وارد شده هر دو يك عمل خودسرانه بوده است و فرمان اين عمل نه توسط شاه و نه هيچ
شخص ديگر صادر نشده بود.

دلايل قابل ملاحظه اى در كنار اين موضوع بخوبى ثابت مى كنند كه
چتربازان نافرمانى نمودند.

اين دلايل عبارتند از: 1 " شاه بيشتر وقت صبح آن روز را در يك جلسه ئ
نظامى بود و در آن لحظات حساس نمى توانست اوضاع را كنترل كند و موقعى كه در ساعت 9:45 طى
يادداشتى اوضاع دانشگاه به وى اطلاع داده شد، گفت كه " " آنها با اين يكى همان طور كه آخرين بار
رفتار كردند، رفتار خواهند نمود " " 2 " عوامل محافظه كارى مثل رشيديانها، فتح الله فرود و جعفر
بهبهانى كه توسط دولت متهم به تشويق نافرمانيها در ميان سربازان شده اند، هيچ نفوذى در ارتش
ندارند.

طبق گزارش يك منبع قابل اعتماد، دكتر امينى اعتقاد دارد كه ممكن است سپهبد تيمور بختيار
مسئول رفتار و عملكرد سربازان باشد، ولى او توسط سر لشكر حسن پاكروان، رئيس ساواك، از اين
عقيده منصرف شد.

بنابراين
هيچ كدام از افراد مظنون سطح بالا به احتمال زياد مستقيماہ در اين قضيه دخالت نداشتند.

هر چند
گروههاى محافظه كار، مخصوصاہ رشيديانها اخيراہ مشغول استخدام دانشجويان هر چند گروههاى
محافظه كار، مخصوصاہ رشيديانها اخيراہ مشغول استخدام دانشجويان دانشگاهها در سازمان
خودشان بوده اند و اين گونه دانشجويان احتمالاہ جزع اولين كسانى بودند كه شروع به پرتاب آجر
نمودند .3 " قبل از 21 ژانويه، مقامات امنيتى و دانشگاهى مطمئن بودند كه تظاهرات براحتى كنترل
خواهد شد و مشكلات امنيتى غير عادى بروز نخواهد كرد، به همين دليل بعضى از اقدامات امنيتى
معمول مثل مستقر كردن ماشين آتش نشانى براى متفرق كردن دانشجويان انجام نشد.

اين عمل باعث
شد كه دانشجويان بدون هيچ گونه مانع و مشكلى نيروهاى امنيتى را تهييج و تحريك كند.

4 " اختلاف
در طبقات اجتماعى چتربازان و دانشجويان دانشگاه، زمانى كه با فحش و آجرپرانى همراه شد،
عكس العمل شديدى را از جانب سربازان باعث شد كه چندان غير قابل درك هم نبود.

22 ژانويه
در سطح تهران در روز 22 ژانويه فقط وقايعى جزئى اتفاق افتاد كه از جمله ئ آنها وقايع بازار بودكه چند
نفرى هم دستگير شدند.

دولت در اين روز شروع به جمع آورى شخصيتهاى جبهه ئ ملى و چهره هاى
سياسى دست راستى بود.

كسانيكه دستگير شدند عبارتند از: رهبران جبهه ئ ملى شامل كريم سنجابى،
غلامحسين صديقى، مهدى آذر، شمس الدين امير علائى، كاظم حسيبى، احمد زيرك آزاده و رهبران
محافظه كار مثل سعدالله رشيديان، فتح الله فرود و جعفر بهبهانى " كه بعداہ بخاطر فشار مذهبيون آزاد
گرديد " تا تاريخ 27 ژانويه رهبان جبهه ئ ملى مانند شاپور بختيار، مسعود حجازى و محمد على
خنجى كه حكم دستگيريشان صادر شده بود، خودشان را به پليس معرفى كردند.

جبهه ئ ملى روز 22 ژانويه با انتشار اعلاميه اى درخواست كرد كه يك اعتصاب عمومى در روز بعد
صورت گيرد.

از اين علامه در حدود 100/000 عدد چاپ شده بود كه اكثر آنهانيز از بين بده شد.

اعلاميه بازاريان، كارگران، معلمان، دانشجويان و مردم تشويق به اتحاد و برانداختن دولت امينى
مى كرد.

23 ژانويه
طى درگيرى بين پليس و دانشجويان در ميدان مجلس يك دانشجو به ضرب گلوله كشته شد، يك
دانشجوى ديگر بشدت مجروح و تعداد زيادى نيز زخمى شدند.

اولين اطلاعاتى كه به سفارت رسد
حاكى از اين بود كه اين دانشجو به ضرب گلوله ئ يكى از
افسران پليس كشته شده است و احتمالاہ هم همين طور است، هر چند دولت منكر كشته شدن
دانشجو توسط افسر پليس شده است و مى گويد دانشجوئى كه به ضرب گلوله كشته شد توسط شخص
نامعلومى هدف تيراندازى قرار گرفته است.

علاوه بر درگيرى در ميدان مجلس، درگيريهاى ديگرى نيز در نقاط مختلف مثل دانشگاه، دانشكده ئ
تربيت معلم و منطقه ئ بازار بين دانشجويان و پليس اتفاق افتاده است.

طبق يك گزارش گروهى از افراد
بزرگسالان در مركز شهر به يك پليس حمله كردند.

در حالى كه اكثر تظاهركنندگان احتمالاہ دانشجو
بودند، ولى تعدادى افراد خشن كه قطعاہ دانشجو نبودند در تظاهرات شركت داشتند.

تلاش جبهه ئ ملى براى بستن بازار و يك اعتصاب عمومى بى نتيجه ماند.

صبح روز 23 ژانويه تعداد
زيادى از مغازه ها براى مدتى بسته بوند، ولى معلوم نيست كه آيا مغازه داران مغازه هايشان را بخاطر
طرفدارى از جبهه ئ ملى بسته بودند و يا براى منافع خودشان، به هر حال در اثر پافشارى نيروهاى
امنيتى اكثر مغازه هاى منطقه ئ بازار باز بودند، البته تلاشهائى توسط دانشجويان و يا اشخاص ديگرى
صورت گرفت تا با زور و آشوب مغازه ها را ببندند، ولى برخورد و درگيرى به آن صورت به وجود
نيامد.

24 ژانويه
تلاشهاى پراكنده اى در دانشگا، مركز شهر و بازار انجام شد تا تظاهرات راه انداخته شود، ولى اين
تلاشها توسط پليس به حداقل درگيرى و آشوب عقيم ماند.

جمعيت زيادى در نزديكى وزارت
دادگسترى به يك جيپ پليس حمله كردند و آن را سوزاندند.

در تاريخ 4، ژانويه اطلاع حاصل شد كه شاه بر اثر پافشارى و اصرار نخست وزير على امينى به
ارتشبد تيمور بختيار دستور داده است كه كشور را ترك مى كند.

ارتشبد تيمور بختيار پس از اين كه در
سال 1 61 از پست رياست سازمان اطلاعات و امنيت كشور بر كنار شد، در صحنه ئ سياست مهره ئ
زياد مهمى نبوده است ولى به عقده بعضى ها فردى است كه مى تواند نظم و امنيت را موقعى كه اوضاع
از نظر امنيتى وخيم شود، برقراركند.

به همين علت وى تهديدى براى دولت دكتر امينى به شمار
مى رود.

زمانى كه تظاهرات دانشجويان در تاريخ 1، ژانويه در حال انجام بود بيش از هزار نفر از
طرفداران خوشحال بختيار در جلوى خانه ئ وى كه تنها يك خيابان از دانشگاه پائين تر است، اجتماع
كردند.

روز بعد كه يك روز تعطيل مذهبى بود بختيار در بازار حضور يافت و توسط بعضى از
دوستانش روى دوش حمل شد.

البته اين افراد بخاطر اين كار پول گرفته بودند.

25 ژانويه
در اين روز دولت با اقدامات امنيتى شديد موفق شد كه از گسترش ناآراميهاى ديگر جلوگيرى كند، هر
چند جبهه ئ ملى تلاش كرده بود كه بازار را در اين روز ببندد، درگيريهاى پراكنده اى بين دانشجويان و
پليس اتفاق افتاد و دانشگاه، دانشكده ئ تربيت معلم و بسيارى از دبيرستانها در اين روز بسته بود.

روز
5، ژانويه آخرين روز درگيريهاى هفته بود و پس از آن موقعيت نيروهاى امنيتى شديداہ تثبيت شد.

در طول هفته، دانشجويان دانشگاههاى ساير استانها در اصفهان، مشهد، تبريز و اهواز به طرق
مختلف سعى كردند پشتيبانى و طرفدارى خود را از اعتصاب تهران نشان دهند.

تنها در تبريز و شيراز
درگيريهائى پيش آمد.

در تبريز تعداد زيادى دانشجو و پليس در درگيرى روز 24 ژانويه به طور
سطحى مجروح شدند و در شيراز دانشجويان با سنگ به پليس حمله كردند.

در ساير شهرها
دانشجويان فعاليتهاى خود را فقط به سخنرانى، تحريم كلاسها و رژه در خيابانها محدود نمودند.

تاعثير حوادث اين هفته بر مخالفين
تظاهرات سياسى هفته گذشته " اگر چه كسى پيش بينى نمى كرد كه خشونت آميز باشد " يك هدف
داشت و آن سقوط دولت امينى بود.

هر چند ممكن است هدف رهبران ميانه روى جبهه ئ ملى نبوده
باشد.

جبهه ئ ملى تظاهرات را تحريم كرد و چون تظاهرات صورت گرفت كنترلى بر تظاهرات پس از
شروع آن نداشت.

همه فهميدند كه آسانترين راه سقوط دولت اين است كه شاه را از طريق ايجاد
وضعيتى كه توسط نيروهاى امنيتى قابل كنترل نباشد، به هراس بيندازند.

اين نكته نيز مشخص شد كه
دانشجويان بهترين افراد براى اين كار مى باشند، زيرا آنها آشوب طلب تر، بسادگى قابل سازماندهى و
قادر به ايجاد مشكلات زيادى براى نيروهاى امنيتى بيشتر از هر گروه ديگرى مى باشند.

به نظر
مى رسد كه اين كار حد نهائى فكر سياسى مخالفين بوده باشد.

مسئله ئ اين كه چه كسى پس از امينى به
نخست وزيرى مى رسد واگذار به اقبال و شانس شده بود.

رشيديانها و " البته بختيار " خواهان يك
رهبر نظامى قدرتمند بودند و بهبهانى و ديگران اميدوار بودند كه يك شخص محافظه كار
انعطاف پذير از گروه اقبال شريف امامى روى كار بيايد و دانشجويان تا حدى كه درمورد آن فكر
كرده بودند ظاهراہ اميد داشتند كه بر اثر ناآراميهائى كه پس از سقوط دولت به وجود مى آيد، اوضاع
طورى شود كه به نفع ناسيوناليسم باشد.

مطمئناہ