لطفا منتظر باشید ...
اينجا بودم، اتفاق افتاده است. ما دو كار مى توانيم دراين باره انجام دهيم.اول، هنگامى كه يك داگاه
علين اعلاتم شد و مطبوعات بين اللملى دعوت شدند، مابايد براى يك ماعمور سفارت اجازه شركت
در دادگاه را درخواست نمائيم و در صورت موافقت، يك نفر را به دادگاه بفرستيم. اين مطلب به
صورت هشدارى قوى مطرح مى شود كه ما نسبت به اين محاكمات نگران هستيم و اين ابراز نگرانى به
شكلى خواهد بود كه جنبه اهانت آميز نخواهد داشت. اگر دولت ايران در علنى كردن دادگاهها
پافشارى كرد، ما بايد اولاہ بدانيم در اين دادگاهها چه مى گذرد تا اين كه وزارت امور خارجه و دولت
آمريكا براى پرسشها و انتقاداتى كه با توجه روزافزون در آمريكا نسبت به ايران افزايش خواهند يافت،
آمادگى پيدا كنند. ثانياہ، بايستى راهى بيابيم تا به شاه بفهمانيم كه چرا اين نوع محاكمات فرمايشى
صرفنظر از تعهدات سياسى آنها " غربيها " و گناهكار يا بى گناه بودن متهم، تا اين حد اهانت آميز
است. انجام اين كار دشوار خواهد بود. براى شروع مى توان روى هويدا و علم حساب كرد. يك تذكر
مفيد محتاطانه از جانب شما به شاه مى تواند اين باشد كه اين نوع محاكمات از همان نوع است كه
كمونيستها انجام مى دهند.
آخرين نكته در اين نامه شايد مهمترين آن باشد. در سه سال و نيم اقامت دراين جا من در خدمت سفه
سفير بوده ام. رهبرى خاص مسائل ما در ايران كاملاہ مستلزم وجود يك سفير براى مدت طولانى در
ايران است. از اين رو، وقتى من اين جا را ترك مى كنم، اميد زيادى دارم كه شما بتوانيد حداقل بيش از
سه سال در ايران بمانيد و رهبرى سفارت را به عهده بگيريد و همچنين نوعى رابطه توسعه يافته با شاه
برقرار كنيد كه ما در سالهاى دشوار آينده به آن احتياج خواهيم داشت.
با احترام
جان ال. واشبورن
منشى دوم سفارت
51 شماره سند
قابل توجه براى پرسنل نيمه وقت
سند شماره 51قابل توجه براى پرسنل نيمه وقت
" طبقه بندى نشده " صبح " بعد از ظهر " بخير آقايان. من... هستم. از آنجا كه مدت اقامت شما در ايران
كوتاه خواهد بود، يك جلسه ئ توجيهى براى شما طرح ريزى كرده ايم تا حوزه ئ ديد و بينش شما را
نسبت به وضعيت اينجا گسترش دهد، به اين اميد كه در اجراى ماعموريت شما موئثر واقع گردد
" خيلى محرمانه " مقدمه: اين نوشتار در اغاز به بررسى منافع ملى آمريكا در ايران مى پردازد. در ادامه
به سنجش و ارزيابى تاعثيرات موقعيت جغرافيايى ايران در خاورميانه و بررسى جنبه هاى فيزيكى
اصلى كشور مى پردازد، چون اين عمل مى تواند در تشريح نيازهاى دفاعى ايران و موضع دفاعى ايران
مفيد واقع شود. علاوه براين به عمران اجتماعى و صنعتى ايران، مردم آن و مذهب آنها نيز نگاهى
خواهيم داشت و به طور مختصر در چند ضريب مهم فرهنگى اظهاراتى را مطرح خواهيم كرد.
آنچه گفته شد مقدمه اى است بر بيان خطر خاجرى كه اران آن را متصور است و نيز استراتژى شاه
براى خنثى ساختن خطر مزبور، تجزيه و تحليل دستگاه تصميم گيرنده در امور دفاعى ايران نيز در
مرحله بعد قرار مى گيرد و پس از آن از قدرت، تسليحات موجود و طرحهاى مربوط به توسعه و
گسترش نيروهاى نظامى سه گانه، به طور مختصر سخن به ميان خواهد آمد.سپس به مرور و بررسى
برنامه ئ كمك امنيتى آمريكا در حمايت از نيروهاى ايرانى پرداخته و به طور مفصل در مورد دو
عنصر مهم آن
صحبت مى كنيم كه عبارتند از هيئت مستشارى نظامى و تافت يعنى تيمهاى كمك فنى صحرائى. از
ژانويه 1972، ايران حدود 2/5 ميليارد دلار تجهيزات نظامى آمريكايى خريدارى كرده كه به اين
ترتيب اين كشور به صورت مهمترين خريدار مصالح توليدى توسط صنايع دفاعى آمريكا در آمده
است. جدولى از فروشهاى خارجى نظامى كه تا به حال انجام گرفته و نيز فهرستى از فروشهاى مهمى
كه قرار است در آينده صورت پذيرد، در اينجا ارائه خواهد شد. اين خريدهاى مهم نظامى گرچه
بسيار حيرت انگيز و موئثر مى باشند، ولى بايد تواعم با يك برنامه آموزشى جاه طلبانه باشند تا اكتساب
تسليحات به صورت توان رزمى تحقق پيدا كند. بنابراين، تشريح برنامه آموزشى نظامى جارى و آتى
خارج از كشور براى نيروهاى نظامى ايران نيز صورت داشته و در اينجا به آن پرداخته مى شود.
بالاخره در اين نوشتار به بررسى فشرده ئ عواملى مى پردازيم كه علاوه بر خطر خارجى به تعهد شاه در
رابطه با گسترش و نوسازى نيروهاى مسلح ايران شكل مى بخشند.
" طبقه بندى نشده " منافع آمريكا: بررسى منافع آمريكا نقطه ئ آغاز بسيار مفيدى است زيرا نشان
ميدهد كه چرا آمريكا از زمان جنگ جهانى دوم دائماہ از ايران حمايت كرده و چرا ميزان اين حمايت
طى دو سال گذشته افزايشى چنين چشمگير داشته است. ايران كه در سمت غربى آن تضاد رو به
انفجار عرب و اسرائيل و در شرق آن خصومت پايدار بين پاكستان و هند وجود دارد، مانند جزيره اى
از ثبات و ترقى در بخشى از جهان است كه اين شرايط بسيار كمياب مى باشد.
" خيلى محرمانه " در ثانى، موافقتنامه ئ امينتى دو جانبه ئ منعقده در سال 1959، عامل برقرارى رابطه
بين آمريكا و ايران است. علاوه بر اين، آمريكا و ايران در سازمان پيمان مركزى " سنتو " هم پيمان
مى باشند كه ايران عضو كامل آن سازمان است و آمريكا عضو وابسته به آن. طى چند سال گذشته
ارزش ساختار همپيمانى نظامى آمريكا در بخشهايى از جهان درست مانند سرعت كاهش ارزش دلار
سير نزولى طى كرده است. معذلك، وجود ايران به عنوان مانعى در راه دستيابى اتحاد جماهير
شوروى به آبهاى خليج فارس و اقيانوس هند براى آمريكا دلگرم كننده مى باشد.
" خيلى محرمانه " ثالثاہ، در زمانى كه موانع سياسى، سدى نفوذ ناپذير از موانع تكنولوژيك مى باشند،
ايران براى هواپيماهاى نظامى آمريكا يك فضاى پرواز بى نظير فراهم آورده است. با در نظر گرفتن اين
مطلب كه هواپيماهاى ما از پرواز بر فضاى ساحل جنوبى مديترانه در كمانى از الجزاير تا سوريه منع
شده اند، مسير پرواز موجود در تركيه و ايران تنها
رابطه ئ معقول وعملى بين اروپا و چند مقصد مهم در منطقه اقيانوس هند را پديد آورده است. به عنوان
مثال، از طريق ايران، فرماندهى هوابرد نظامى از نظر ارتباطى به ايستگاه ما در اتيوپى، فرمانده ئ نيروى
دريايى امركا، نيروى خاورميانه و برنامه كمك امنيتى در عربستان سعودى خمات ارزنده اى مى نمايد.
" طبقه بندى نشده " رابعاہ، موازنه ئ پرداختها به صورت يك مسئله مزمن و حاد در اقتصاد آمريكا
خودنمايى مى كند. علاوه بر فروش تجهيزات نظامى، ايران به صورت بازارى بسيار پررونق براى
سرمايه ها و كالاهاى بازرگانى آمريكا درآمده است. درحال حاضر، بيش از 200 شركت آمريكايى
دفاترى در تهران دارند. دفاتر 20 شركت نفتى آمريكايى نيز از همين جمله هستند. ايران حتى بار
كيالاهياكشاورى آمريكا نيز بازار خوبى است كه در سال گذشته ميزان فروش اين گونه كالاها به بيش از
دو ميليون دلار رسيده است.
" خيلى محرمانه " خامساہ، نفت موضوعى است كه امروزه افكار همگان را به خود مشغول داشته
است. آمريكا در حال حاضر 40 درصد نفت توليدى جهان را مصرف مى كند. نياز ما به انرژى رو به
افزايش مى باشد، درحالى كه ميزان توليد داخلى مان رو به كاهش است. بدون شك آمريكا مجبور
خواهد بودحداقل تا پايان دهه 1980 مقادير بيشترى نفت را وارد كند. در حال حاضر كمتر از 5 درصد
نفت صاداراتى ايران مستقيماہ به آمريكا فرستاده مى شود. ولى مقادير بسيار بيشترى به كشور همپيمان
مهم منا در آسيا يعنى ژاپن، و نيز به همپيمانان ما در سازمان ناتو در اروپاى غربى صادر مى گردد. در
صورت بروز بحرانى در زمينه ئ انرژى و در صورت اجراى تهديدات اعراب مبنى بر استفاده از نفت به
عنوان سلاحى براى ايجاد اعتدال در حمايت آمريكا از اسرائيل، ايران به صورت يك منبع مهم نفت
وارداتى مطمئن عمل مى كند.
" خيلى محرمانه " بالاخره، ايران به علت موقعيت جغرافيايى خويش، محل مناسبى براى فعاليت
تاعسيسات متعدد آمريكايى مى باشد كه به نوبه ئ خود مساعدتى است حياتى در امنيت ملى آمريكا.
" طبقه بندى نشده " مشخصات فيزيكى: براى ايجاد يك چهارچوب صحيح مرجع، لامز است به
ياد داشته باشيم كه ايران كشورى است وسيع كه مساحت آن معادل 636000 مايل مربع است. براى
اين كه وسعت آن بهتر نشان داده شود مى توان گفت كه اگر مى توانستيم ايران را روى نقشه اى از آمريكا
قرار دهيم، مى ديديم كه بخش اعظم كشور را در شرق رودخانه مى سى سى پى در بر مى گيرد. علاوه بر
اين اگر همين عمل بر روى نقشه
اروپا انجام شود، مى بينيم كه بخش اعظم اروپاى غربى را از اسكاتلند گرفته تا رم و از درياى بالتيك تا
مرز اسپانيا مى پوشاند.
" طبقه بندى نشده " در دو سوى ايران دو منبع آبى بسيار مهم قرار گرفته است. درياى خزر در شمال كه
ابهاى آن بخش اعظم خاويار جهان را تاعمين مى كند و خليج فارس در جنوب كه دربرگيرنده ئ بزرگترين
ذخاير نفتى جهان است.
" طبقه بندى نشده " ايران با عراق و تركيه در غرب و با افغانستان و پاكستان در شرق هم مرز است. اين
كشور از فاتى نيمه خشك و با سلسه كوههاى رفيع و بخش قابل توجهى كوير لم يزرع تشكيل شده
است. منطقه ئ درياى خزر نيمه استوايى است و بسيار حاصلخيز، در حالى كه منطقه ئ مجاور خليج فارس
بسيار گرم و خشك است.
" طبقه بندى نشده " ايران داراى سه بخش جغرافيايى مهم است. سلسله جبال البرز از جنوب شرقى
تركيه در تمام طول مرز 1200 مايلى ايران و شوروى تا مرز افغانستان ادامه مى يابد. سطح ارتفاع اين
منطقه از 86 فوت زير دريا در درياى خزر تا حدود 19000 فوت بالاتر از سطح دريا در كوه دماوند
تغيير پيدا مى كند.
" طبقه بندى نشده " منطقه ئ سلسله جبال البرز بسيار صعب العبور بوده و به صورت مانعى طبيعى
قدعلم كرده و فقط داراى چند معبر به سمت شمال است. منطقه ئ واقع در ميان دامنه هاى شمالى
كوههاى البرز و درياى خزر در تمام طول سال دراى ميزان بارش بسيار و آب و هوايى معتدل
مى باشد. نهرها و رودهاى پر پيچ و خم كوهستانى، منطقه درياى خزر را به صورت منطقه اى بسيار
زيبا، غنى، حاصلخيز و كشاورزى در آمده است. در اين منطقه محصولات بسيارى از قبيل برنج،
نيشكر، ذرت، پنبه، تنباكو وچاى به عمل مى آيد. محصول مركبات اين منطقه نيز داراى اهمتى بسيار
مى باشد. شهر تبريز در نزديكى اين منطقه واقع نشده و بخاطر باغهاى زيباى شاه و گلستان خويش
شهرت يافته است. مهمترين محصولات اين شهر عبارتند از فرش، پتو و نقره جات بسيار عالى.
" طبقه بندى نشده " دومين منطقه جغرافيايى مهم ايران سلسله جبال زاگرس است كهاز كوههاى
كردستان تركيه در طول مرز عراق ادامه يافته و به كوههاى بلوچستان پاكستان متصل مى گردد. اين
سلسله جبال نيز در نقاطى مانند كوههاى البرز صعب العبور بوده و دره هاى بسيار عميقى داردكه در
بعضى نقاط عرض آنها بين 200 تا 250 مايل متغير است.
" طبقه بندى نشده " شهر شيراز در سلسله جبال زاگرس قرار دارد و شاعرانه ترين شهر ايران مى باشد.
مقبره هاى شعراى شهيرى چون سعدى و حافظ در اين شهر قرار دارند. در نزديكى اين شهر، شهرى
بسيار قديمى و تاريخى قرار دارد كه همان تخت جمشيد پايتخت سابق
