لطفا منتظر باشید ...
بخش سياسى - جان. دى استمپل از:
سفير به:
27 آوريل 6791 - 7/2/55 تاريخ:
طرز برخورد ايرانيان نسبت به حضور خارجيها در ايران
سند شماره 91خيلى محرمانه - غير قابل روئيت براى بيگانان
تاريخ: 27 آوريل 6791 - 7/2/55
از: بخش سياسى - جان. دى استمپل
به:سفير
از طريق: جانشين كاردار - آقاى ميلز
موضوع: طرز برخورد ايرانيان نسبت به حضور خارجيها در ايران
همانطور كه ميدانيد در مورد طرز تلقى ايرانيان در مورد حضور خارجيهاى معمولى و مشغول به كار
در ايران با عناصر ايرانى در سطوح مختلف جامعه ايران در حال گفتگو و نظرخواهى بوده ايم. بيست
و شش مورد مصاحبه اى كه تا به حال انجام شده توسط اين جانب مرور گرديد و مى تواند نتايج كلى را
در مورد اين طرز فكر ارائه كند. به نظر من اين يادداشت و متن مصاحبه مى تواند مورد توجه و استفاده
بسيارى از ماعموران منتخب هيئت نمايندگى و كنسولگريهايمان قرار گيرد و از آنجائى كه نتايج جالب
توجهى نير پديدار گشته در نظر دارم يك نسخه از اين مطالب را در اختيار آنان قرار دهم.
1 - نمونه
تعداد افراد شركت كننده در مصاحبه " 26نفر " بسيار كم بوده و اكثر آنها عضو نخبگان
طبقه ئ بالا و يا متوسط جامعه ئ ايران مى باشند. اين افراد بيش از اكثر ايرانيها تحصيل كرده و مطلع
مى باشند، به همين دليل نظراتشان نيز بااهميت تر از افراد عامى است، زيرا آنها در زمينه هاى مختلف
صاحب نظر مى باشند. شايان توجه است كه نگرانيهاى ابراز شده توسط اين افراد تحصيل كرده ايرانى
هيچگاه در پاسخهاى كسانى كه خود را نماينده درصد بيشترى از مردم ايران مى دانند، منعكس
نمى باشد. مسلم اين است كه مسئله حضور بيگانه تنها بر كسانى تاعثير مى بخشد كه تا حدود زيادى با
خارجيها در تماس مى باشند.
بسيارى از مصاحبه شدگان به طور كلى نگران حضور بيگانگان در ايران هستند. نكته قابل توجه ديگر
اين است كه دو سوم اعضاى اين گروه از پاكستانيها، هنديها وآسياى شرقيها مانند فيليپينيها و اتباع كره
جنوبى به عنوان گروههايى ياد كرده اند كه بيشترين رشد را داشته اند " و در نتيجه بيشترين
تاعثير را بر آنها داشته اند " . تنها يك سوم اعضاى اين گروه اظهار داشته اند كه حضور آمريكائيها دو يا سه
سال گذشته رشد سريعى داشته است. برآورد تعداد آمريكائيها در تهران بين چهار هزار تا چهل هزار
بوده و برآورد معتدل تر آن 10 هزار تا 15 هزار بوده است. تنها هشت نفر از افراد مصاحبه شده خود را آگاه
نسبت به حضور خارجيها برخلاف دو سال قبل مى دانند. چند نفر از مصاحبه شدگان در خارج از
كشور تحصيل كرده و يا داراى همسر خارجى مى باشند، اما اين موضوع در ميان طبقه ئ بالا و متوسط
امرى غير عادى نيست.
2 - تاعثيرات ناشى از جضور بيگانه
هفت تن از پاسخ دهندگان گفته اند كه حضور كنونى بيگانگان هيچ گونه تاعثيرى در وضع آنها نداشته
است. بقيه ئآنها يا با اين موضوع مخالفت كرده و يا بطور ضمنى معترف بر تاثير حضور بيگانه از قبيل
افزايش مهارتهاى تكنولوژى و نيروى انسانى مجرب تر، اشاره كرده اند. بيش از نيمى از افراد اظهار
داشتند كه خود و دوستانشان معتقدند كه آمريكائيها و اروپائيها عامل اصلى افزايش اجاره بها طى
دوسال گذشته مى باشند. هفت نفر در مورد مشكلات ناشى از رانندگان خارجى سخن گفتند. شگفت
آورتر اينكه تنها هشت نفر به ذكر وقايع ناپسند پرادخته و اكثر آنها مربوط به آمريكائيهاى طبقه پائين
اجتماع بوده كه علناہ به شرابخوارى و عربده كشى مى پردازند.
اين افراد از تسهيلات ويژه خارجيها به طرز غريبى بى اطلاع بودند. اكثر اين افراد در حمايت از برنامه هاى
راديو و تلويزيون نيروهاى آمريكا سخن گفتند، بسيارى از آنها كه اين
برنامه را دنبال كرده و با به آن گوش مى دهند آن را يكى از تسهيلات مخصوص بيگانگان نمى دانند.
تنها دونفر از آنها خواستار كنترل آن توسط ايرانيها شده، ولى يكى از آنها هشدار داد كه اگر اصطكاك
بين ايرانيها و خارجيها افزايش يابد، راديو و تلويزيون نيروهاى آمريكا در آينده به صورت آماج منطقى
حملات در خواهد آمد. تنها 5 نفر به ذكر تسهيلات ويژه خارجيها " مانند كميسرى وحوزه خليج "
پرداختند و تنها دو نفر اعلام داشتند كه اين تسهيلات حسادت هيچ كس را برنمى انگيزد و سه تن
از آنها گفتند كه اگر روابط ايران و آمريكا رو به وخامت نهد، اين تسهيلات به صورت آماج حملات در
خواهند آمد.
3 - ايجاد محلهاى مخصوص زندگى خارجيها در مقابل نظريه انطباق حيات
هيچ يك از افراد مورد نظر در حمايت از نظريه ايجاد جوامع خاص خارجيها در ايران سخن نگفت
، ولى دونفر ازآنه گفتند كه انجام آن در موارد خاص " از جمله براى اتباع بلوك شوروى و ديگران در
شهرهاى ديگر " مانعى ندارد. بيش از نيمى از افراد مصاحبه شده " ازتمام سطوح اجتماع " معتقدند كه
گسترش يكسان حضور بيگانه در اجتماع هم به نفع آنها وخم به نفع خارجيهاست. تنها سه نفر ازاين
افراد به ذكر مشكلات مربوط به ايجاد محيط زيستهاى خاص، بخصوص تهديدات امنيتى ناشى از
همزيستى پاكستانيها و هنديها پرداختند.
تنها سه نفر از اين افراد معتقدند كه مضاعف يا سه برابر شدن جامعه آمريكايى در ايران مشكلات
جدى را به دنبال خواهد داشت و دو نفرشان معتقدند كه علت اين امر نيز فقدان مسكن و فروشگاههاى
كافى است. پنج تن از پاسخ دهندگان معتقدند كه ايران از حضور بيشتر آمريكائيها، بخصوص در
زمينه ئ فنى، فوايد بسيار كسب خواهد كرد.
4 - نتيجه گيرى
درمورد افزايش حضور خارجى، نگرانيهايى ابراز شده، اما هيچكس مشكل و خطرى جدى را پيش
بينى نمى كند. چند تن از پاسخ دهندگان متذكر شدند كه گسترش حضور خارجيها همگام با رشد
موجود در زمينه ئ ملى است. افزايش مشكلات زندگى شهرى بر خارجيها و ايرانيها تاعثيرات يكسانى را
اعمال مى كند. اگر چه در اكثر موارد خارجيها مقصر اين مشكلات شناخته مى شوند، بايد گفته شود كه
آنها در تمام موارد مقصر نيستند و ايرانيها نيز به اين معترف هستند.
آنهايى كه بيش از همه تحت تاعثير قرار مى گيرند، اعضاى طبقه متوسط اجتماعى و
اقتصادى ايران مى باشند. آنها بيش از همه با خارجيها سر و كار داشته و موقعيت حرفه اى و شخصى
آنهانيزبا پروژه هايى كه خارجيها برروى آنها كار مى كنند مرتبط است. نخبگان طبقه ئ بالاى اجتماع
كمتر با خارجيها سر و كار دارند. ايرانيهاى طبقه ئ پايين اجتماع نسبت به حضور آمريكائيها توجه
چندانى نشان نمى دهند، اما از حضور روزافزون هنديها وآسيائيها در نتيجه رونق اقتصادى ايران
متنفر مى باشند.
در مواردى معدود، مانند مديريت دانشگاها، آنهايى كه در اروپا تحصيل كرده اند از روشهاى آمريكايى
بر خلاف حضور آنكه متنفرند، زيرا همتايان آنها كه در آمريكا تحصيل كرده اند " و رقباى آنها به شمار
مى روند " در خال دستيابى به موقعيتهاى مهم در نهادهاى اجتماعى ايران هستند و بنابراين موفقيت
ايرانيهاى تحصيلكرده آمريكا ترس و حسادت بسيارى را برانگيخته كه گهگاه باعث ابراز مخالفت با
جامعه ئ آمريكايى مقيم ايران ميگردد. گرچه ترس از ضد آمريكايى گرايى بى اساس تلقى مى شود. ولى
بايد به نگرانيهاى ابراز شده توسط اين افراد توجه بيشترى معطوف نمود. شايد مهمترين نظريه اين
باشد كه در دورانى كه مشكلات زندگى شهرى توام با افزايش حضور خارجى است، بهتر باشد كه
آمريكائيهايى به اين جامعه ارسال شوند كه از نظر فرهنگى حساستر و بالغترند. چهار يا پنچ نفر از
پاسخ دهندگان از شركتهاى آمريكايى ميخواهند كه افراد مورد نظر خود را با در نظر گرفتن حساسيتهاى
ايرانى انتخاب كنند و البته اين امر در مورد دولت آمريكا نيز مانند صنايع بخش خصوصى مصداق پيدا
مى كند.
ازآنجا كه زندگى شهرى در ايران براى همه مشكلتر شده، و بخصوص امكان كاهش روند پيشرفت
اقتصادى نيز وجود دارد، بهتراست شمار آمريكاييهايى كه به اينجا وارد مى شوند ثابت نگاه داشته شود
. پس از ذكر اين مطالب، بايد گفته شود كه حتى اگر به جاى 25000 آمريكايى تنها 1000 نفرشان در
ايران حضور داشته باشند، بخش اعظم انتقادات مطوحه باز هم ابراز مى شد. بنابراين طرز فكرهاى
مندرج در اين تحقيق تنها نوعى عامل مشخص كننده محسوب مى شود و توصيفى دقيق و قطعى از
طرز فكر ايرانيها را ارائه نمى كند.
استمپل
بررسى طرز تلقى ايرانيان نسبت به افزايش حضور خارجيها در ايران
بررسى طرز تلقى ايرانيان نسبت به افزايش حضور خارجيها در ايران
مصاحبه ئ مورخ 18 فوريه با دكتر كيوان صالح در دفتر كار گوردون وينكلر
دكتر صالح صحبتهايش را با اظهار نظر در مورد خود مصاحبه آغاز كرد و گفت اينكار ميبايست مدتها
قبل انجام مى شد و خوشحال است كه سفرت با ديدى مثبت در حال گردآورى اطلاعات در اين زمينه
است.
دكتر صالح گفت مى داند تعداد خارجيها بيش از دو يا سه سال قبل است و آمريكائيهااعظم آنها را تشكيل
مى دهند. وى گفت در اينجا به تمام خارجيهاآمريكايى اطلاق مى شود، مگر آنكه تعريف ديگرى از
آنها شده باشد.
دكتر صالح حدس مى زند كه تعداد آمريكاييهاى مقيم تهران حدود 30000 نفر است، ولى وقتى كه به
او گفته شد كه تعداد آنها حدود نصف رقم ذكر شده توسط اوست تعجب كرد. وى يادآور شد كه
تعداد آمريكائيهاى مقيم ايران دائماہ رو به افزايش است و گويا قرار است
حدود 50000 خانواده آمريكايى ديگر نيز طى سه سال آينده وارد ايران شوند. او و دوستانش
مى گويند كه اين افراد اكثراہ در جنوب ايران اسكان خواهند يافت. دكتر صالح گفت كه شك دارد دوستانش
درارائه رقم 50000 نفر درست گفته باشند، ولى آنها معتقدند كه تعداد آنها خيلى زياد خواهد بود. وى
گفت ظاهراہشركت بل هيكوپتر در نظر دارد تعداد كارمندان خود را در ايران دو برابر كند، و گويا لبنيات
پاك نيز در صدد دو برابر كردن تعداد كارمندان آمريكايى خود مى باشد.
