عرفان اسلامی

حسین انصاریان

جلد 5 -صفحه : 239/ 164

8 ـ تأثر ، و آن اثر گرفتن قلب او از واقعيت‏ها و حقايقى است كه قرآن ناطق به آن است .

9 ـ ترقى ، و آن اين است كه قرآن را از زبان صاحب قرآن بشنود نه از جانب زبان و صوت خودش و حالش به وقت قرائت حال ابتهال و سؤال و تضرع باشد .

10 ـ تبرى ، و مقصود از آن تحقق به حقيقت لا حول ولا قوة الا باللّه است و اين‏كه هر گاه آيات مربوط به شايستگان از عباد خدا را خواند خود را جزو آنان نداند و چون درباره مجرمان و گنهكاران آيه خواند ، به حقيقت خويش را از گروه آنان شمرده و در پيشگاه او سر عجز و تقصير و فقر و مسكنت فرود آورد[344] و به درگاه حضرت او عرضه بدارد :

الهى دلى ده كه جاى تو باشد الهى بده همتى آن چنانم الهى چنانم كن از عشق خود مست الهى عطا كن به فكرم تو نورى الهى عطا كن مرا گوش و قلبى الهى عطا كن بر اين بنده چشمى الهى چنانم كن از فضل و رحمت كه دايم سرم را هواى تو باشد[345]
لسانى كه در آن ثناى تو باشد كه سعيم وصول لقاى تو باشد كه خواب و خورم از براى تو باشد كه محصول فكرم دعاى تو باشد كه آن گوش پر از صداى تو باشد كه بيناييش از ضياى تو باشد كه دايم سرم را هواى تو باشد[345] كه دايم سرم را هواى تو باشد[345]

تا اينجا تفسير و توضيح شش مسئله‏اى كه در جمله اول روايت آداب قرائت قرآن بود يعنى :

1 ـ قرائت

2 ـ خضوع

3 ـ رقت قلب

4 ـ حزن و ترس در هنگام قرائت

5 ـ حرمت سبك انگاشتن حق

6 ـ خسارت سنگين در عدم توجه به قرآن

به اتمام مى‏رسد براى يادآورى برنامه‏ها لازم است به ترجمه جمله اول اشاره رود .

امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايد :

كسى كه قرآن بخواند ولى وجودش در برابر خدا تواضع نكند و قلبش با اتصال به كتاب خدا رقّت نيابد و حزن و ترسى از آيات حق در درونش ظاهر نگردد ، عظمت حضرت حق را سبك شمرده و دچار خسران آشكار شده است .

[ فَقارِى الْقُرْآنِ يَحْتاجُ إلى ثَلاثَةِ اَشْياءٍ قَلْبٍ وَبَدَنٍ فارِغٍ وَمَوْضِعِ خالٍ فَإذا خَشَعَ لِلّهِ قَلْبُهُ فَرَّ مِنْهُ الشَّيْطانُ الرَّجيمُ قالَ اللّهُ تَعالى فَإذا قَرَاْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ ]