عرفان اسلامی

نشاط اصفهانى در اين زمينه چنين سروده :

ولى ما بيچارگان گرفتار آمال و امانى و بسته زنجيرهاى هوا و هوس و فرو رفتگان در سجن مسجور ظلمانى طبيعت كه نه بويى از محبت و عشق به شامه روحمان رسيده و نه لذتى از عرفان و فضيلت را از ذائقه قلبمان چشيده ، نه اصحاب عرفان و عيانيم و نه ارباب ايمان و اطمينان .

عبادات الهيه را تكليف و كلفت دانيم و مناجات با قاضى الحاجات را سربار و تكلف شماريم ، جز دنيا كه معلف حيوانات است ، ركون به چيزى نداريم و جز به دار طبيعت كه معتكف ظالمان است تعلقى نداريم ، چشم بصيرت قلبمان از جمال جميل كور و ذائقه روح از ذوق عرفان مهجور است ! !

بلى سر حلقه اهل معرفت و خلاصه اصحاب محبت و حقيقت مى‏فرمايد :

اَبيتُ عِنْدَ رَبّى يُطْعِمُنى وَيَسْقينى[79] .

نزد پروردگارم بيتوته كردم كه طعام و نوشيدنى مرا تأمين مى‏كرد .

خدايا! اين چه بيتوته است كه در دارالخلوت انس، محمد را با تو بوده و اين چه طعام و شراب است كه با دست خود اين موجود شريف را چشاندى و از همه عوالم وارهاندى؟!

آن سرور را رسد كه فرمايد :

لى مَعَ اللّهِ وقْتٌ لا يَسَعُهُ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ وَلا نَبِىٌّ مُرْسَلٌ[80] .