با توجه به تصويري كه شاردن در سفرنامه خود ارائه كرده و در تاريخ مذهبي قم نيز به چاپ رسيده، به خوبي معلوم مي شود كه براي رسيدن به حرم مطهر حضرت معصومه(ع) بايد از چهار حياط تو در تو عبور كرد كه امروز به جاي آنها، مدرسه دارالشّفا و مدرسه فيضيّه و صحن طلا قرار دارد، و باز به گونه اي كه از تصوير به دست مي آيد، در ورودي صحن اوّل، همان دري است كه امروز از آن وارد دارالشّفا مي شوند و در منتهي اليه خيابان ساحلي به طرف جنوب واقع است. اين صحن تا پنجاه يا شصت سال پيش ، به همان شكل سابق برقرار بود و آب انباري مربوط به زمان شاه عباس دوم و به تاريخ يكهزار و پنجاه و پنج در سمت شرقي آن وجود داشت كه در تصوير نشانه اي از آن ديده نمي شود و به جاي دو صحن دوم و سوم، به نظر مي رسد كه با تغييراتي، مدرسه فيضيه قرار گرفته باشد. تأييد اين نظريه، نوشته عبدالرزاق دنبلي است كه مي گويد: دو صحن كهن را به يكديگر پيوسته، مدرسهاي روح افزا مشتمل برحجرات و حياض پرداختهاند،(31) با توجه به اين معني كه در تصوير سوم، پلههايي كه با بالا رفتن از آنها واد صحن قديم حضرت معصومه(ع) مي شوند و امروز هم وجود دارد ديده مي شود.
آن طور كه از قرائن معلوم مي شود از دوران قديم، مدرسهاي به نام مدرسه آستانه در جنب حرم مطهر وجود داشته است (32) كه به احتمال قريب به يقين، همين مدرسه فيضيه است و آن چه مسلّم مي باشد اين است كه از اوايل قاجاريه و به احتمالي از زمانهاي جلوتر، نام فيضيه بر آن اطلاق مي شده است و نيز تا اوايل تشكيل حوزه علميه بعضي از مردم قم به آن، مدرس صحن ميگفتهاند. والعلم عنداللّه.
به جاي صحن چهارم، صحن كهنه يا صحن طلاست كه در زمان قاجاريه، كمي به آن وسعت داده اند و باز همان طور در تصوير مشاهده مي شود، در سمت مغرب و وصل به ديوار صحن ها، سرتاسر، سدّ رودخانه بوده و در طرف مشرق، گورستان وسيعي قرار داشته كه در تصوير ابتدا و انتهاي آن معلوم نيست و همان گورستان مالون است كه ظاهراً وسعت زيادي پيدا كرده است.
آيا از سمت اين گورستان يا از طرف جنوب دري براي ورود به حرم مطهر وجود داشته؟، نويسنده اين سطور در اين باره مطلبي نيافته است.
موّرخان اوايل قاجاريه، بناي مدرس فيضيه را به فتحعلي شاه نسبت ميدهند(33) اين يك اشتباه يا يك اشتباه عمدي است . درست است كه فتحعليشاه آن را تعمير كرد، اما اصل بنا از دوران قديم و شايد سالها پيش از صفويه وجود داشته است و چند تن از علماي بزرگ دوره صفويه در آن حجره داشته و به احتمال قوي به نام مدرسه آستانه يا مدرسه صحن شهرت داشته است.
اين را مي توان گفت كه فتحعلي شاه بر وسعت آن افزوده و حجره هاي ديگري و حوض وسط و بعضي از سر درها را در آن بنا كرد و آن مدرسه در همان زمان يعني سال يكهزار و دويست و چهارده قمري به فيضيه معروف بوده است.(34)