هم چنين گفته شده است كه «زمام دارى سياسى» رسول اكرم (صلى الله عليه وآله)از مأموريت هاى پيامبرىِ حضرت محمد (صلى الله عليه وآله) نبوده است .(1) در ادعاى ديگرى ، با تأكيد بر «جدايى دين از دولت» ، حكومت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)يك اقتضاى زمانى و نه تكليف الهى دانسته شده و گفته شده است كه نهاد دين از نهاد حكومت جدا است و پذيرش امر حكومت توسط پيامبر ، به خاطر اقتضائات زمان بوده است. لذا پس از تحولات فرهنگى ـ اجتماعى توسط پيامبر مى بينيم كه اين دو نهاد مجدداً از هم تفكيك شدند .(2)
برخى مدعى شده اند امام على(عليه السلام) نيز حكومت و ولايت را امر مردمى و امانتى از سوى مردم حكومت شونده تلقى مى كرد ، نه از طرف خدا !(3) اين گونه سعى شده است كه تفكيك خلافت از امامت و غصب حق الهى ائمه ى اطهار (عليهم السلام)تئوريزه گردد. اين نظريه ها هر چند در زمان حاضر پردازش شده است و صاحبان آن جديد محسوب مى شوند ولى ريشه در تاريخ دارد. نظريه ى تفكيك ميان رسالت و امامت ، و محدود ساختن مأموريت انبيا به ابلاغ رسالت، نظريه ى اموى است .
معاويه در يكى از نامه هايى كه به حضرت على (عليه السلام) نوشته است ، نظر خود را اين گونه بيان مى كند:
«ألا وانما كان محمّد رسولاً من الرسل إلى الناس كافّة فبلَّغ رسالاتِ ربّه لا يملك شيئاً غيره ; بدان كه محمّد فقط فرستاده اى از خيل فرستادگان خدا به سوى همه ى مردم بود كه رسالت خود را تبليغ كرد اما ولايت و تمليك بر هيچ چيز ديگر نداشت» .
1- ر. ك: حائرى يزدى، مهدى، حكمت و حكومت، ص 170 . 2- ر . ك: روزنامه خرداد، 17 / 8 / 78 ، ص 6 ، به نقل از: محمد مجتهد شبسترى. 3- ر. ك : دو هفته نامه ايران فردا ، 8 / 10 / 78 ، ش 65 ، ص 2 .