ايفا كرد. وى دو كتاب كلامى «نهج الحق» و «منهاج الكرامه» را در اين دوره تأليف كرد كه پشتوانه فكرى مهمّى براى تشيّع به شمار مىآيد.
حوزه حلّه در اين دوره با عرضه آثار فقهى عميق و گستردهاى چون تذكره، قواعد، شرايع و... به گسترش فقه شيعه كمك بزرگى كرد. شهيد اوّل (م. 786 ق.) شاگرد فخرالمحققين (م. 772 ق.) از عالمان مشهور حلّه است وى حركت جديدى را در ميان شيعه بنيان گذاشت كه سرمشق محقق كركى در دورههاى بعد گرديد. در زمان شهيد، مرجعيّت شيعه در جبل عامل پراكنده بود و مردم به مجتهدانى كه در شهرها و روستاها حضور داشتند، رجوع مىكردند. به سبب وسعت علمى شهيد، دائره مرجعيّت وى گسترده شد. او با سفرهاى متعدد به مكه، مدينه، بغداد، مصر، دمشق و بيتالمقدس و حضور در مجامع علمى و بحث با علماى مذاهب اسلامى وجهه و اعتبار فراوانى در سطح جهان اسلام كسب كرده بود.
فعاليت عمده وى سازماندهى و تشكّل دادن به مرجعيّت و امور شيعه بود. شهيد اوّل وكلايى را به شهرها و روستاهاى شيعهنشين فرستاد و بدين ترتيب شبكه وسيعى را ايجاد كرد. وى همچنين دست به تشكيل نيرويى مسلح زد و آن را در مبارزه عليه يك فرقه منحرف به كار گرفت، چنانكه با سربداران شيعى ايران ارتباط مكاتبهاى برقرار كرد و لمعه را براى آنان نوشت. شايد فعاليتهاى شهيد اوّل را بتوان تلاش عملى براى اجراى نظريه ولايت فقيه دانست. وى در دورهاى كه تعصبات مذهبى در جهان اسلام رايج بود، سعى داشت از دامن زدن به آن خوددارى كند. خود وى مدتى به مذهب شافعى تظاهر مىكرد و علاوه بر اين، فقهِ همه