در تفسير در المنثور، در شان نزول اين قسمت از آيه، از" ابن عباس"، چنين نقل شده كه گروهى از صحابه و ياران پيغمبر اكرم (ص) سؤال كردند (اينكه مىگوييد در راه خدا انفاق كنيد) ما نمىدانيم چه مقدار از اموال خود را انفاق كنيم آيا همه را در راه خدا به نيازمندان بدهيم يا مقدارى از آن را «1».
در پاسخ آنها آيه فوق، نازل گرديد و به آنها دستور داد در انفاق خود رعايت عفو كنيد، اكنون ببينيم عفو در اينجا به چه معنى است؟
" عفو" در اصل- به گفته راغب در مفردات- به معنى قصد بر گرفتن چيزى است يا به معنى چيزى كه بر گرفتن آن آسان است.
و از آنجا كه اين معنى، بسيار گسترده است، بر مصاديق گوناگونى اطلاق شده، از جمله بخشش و آمرزش، از بين بردن اثر، حد وسط و ميانه هر چيز، و مقدار اضافى چيزى، و بهترين قسمت مال، ظاهرا دو معنى اول متناسب با مفهوم آيه نيست و به نظر مىرسد، مراد يكى از سه معنى اخير باشد، يعنى در انفاق حد وسط را رعايت كنيد و يا مقدار اضافى از نيازمنديهاى خود را انفاق نمائيد و يا به هنگام انفاق به سراغ قسمتهاى بى ارزش مال نرويد، از بهترين قسمتها كه بر گرفتن آن براى خودتان به خاطر مرغوبيت سهل و آسان است در راه خدا نيز از همان انفاق كنيد.
در روايات اسلامى نيز، آيه فوق به همين معنى تفسير شده است.
در حديثى از امام صادق (ع) مىخوانيم كه فرمود:
العفو الوسط:
" منظور از عفو (در آيه فوق) حد وسط است". «2»
و در تفسير على بن ابراهيم مىخوانيم لا اقتار و لا اسراف :" نه سختگيرى باشد و نه اسراف". «3»
و در" مجمع البيان" از امام باقر (ع) آمده است: عفو، ما زاد خوراك سال
1) در المنثور، جلد 1 صفحه 253. 2 و 3) نور الثقلين، جلد 1، صفحه 210.