تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 8 -صفحه : 401/ 325
نمايش فراداده

" (وَ ما يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا فِي السَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتابٍ مُبِينٍ).

" يعزب" از ماده" عزوب" در اصل به معنى دورى و جدايى از خانه و خانواده براى يافتن مرتع از جهت گوسفندان و چهار پايان است و سپس به معنى غيبت و پنهانى بطور مطلق استعمال شده است.

" ذره" به معنى جسم بسيار كوچك است و به همين جهت به مورچه‏هاى ريز نيز ذره گفته مى‏شود (براى توضيح بيشتر به جلد سوم صفحه 389 مراجعه فرمائيد).

" كتاب مبين" اشاره به علم وسيع پروردگار است كه گاهى از آن تعبير به" لوح محفوظ" مى‏شود (در اين باره در جلد پنجم صفحه 271 نيز سخن گفته‏ايم).

در اينجا به چند نكته بايد توجه كرد:

[قانونگذارى مخصوص خدا است‏]

1- آيات فوق در ضمن عبارات كوتاهى اين حقيقت را ثابت مى‏كند كه حق قانونگذارى مخصوص خدا است و هر كس بى اذن و اجازه و فرمان او اقدام به چنين كارى كند مرتكب تهمت و افتراء بر خدا شده است، زيرا همه روزيها و مواهب عالم از ناحيه او نازل گرديده، و در حقيقت مالك اصلى همه آنها خدا است، بنا بر اين او است كه حق دارد بعضى را" مجاز" و بعضى را" غير مجاز" اعلام كند، هر چند دستورهاى او در اين زمينه در مسير منافع و تكامل بندگان است و او كمترين نيازى به اين كار ندارد، ولى به هر حال صاحب اختيار و قانونگذار او است.

مگر اينكه اجازه اين كار را در حدودى كه صلاح مى‏داند به كسى مانند پيامبر (ص) واگذار كند.

چنان كه از روايات متعددى نيز استفاده مى‏شود كه پيامبر اسلام (ص) بعضى از امور را واجب يا حرام كرده است كه در زبان روايات به عنوان" فرض النبى"