تفسیر نمونه جلد 8

اعمال بندگان آگاه و با خبر است، و مى‏گويد:" در هيچ حالت و كار مهمى نمى‏باشى، و هيچ آيه‏اى از قرآن را تلاوت نمى‏كنى، و هيچ عملى را انجام نمى‏دهيد مگر اينكه ما شاهد و ناظر بر شما هستيم در آن هنگام كه وارد آن عمل مى‏شويد" (وَ ما تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُوداً إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ) «1».

" شهود" جمع" شاهد" در اصل به معنى حضور توأم با مشاهده با چشم و يا قلب و فكر است، و تعبير به جمع اشاره به اين است كه نه تنها خدا بلكه فرشتگانى كه فرمانبردار او هستند و مراقب اعمال انسانها مى‏باشند نيز از همه اين كارها با خبرند و شاهد و ناظرند.

و همانگونه كه سابقا هم اشاره كرده‏ايم تعبير به صيغه جمع در مورد خداوند با اينكه ذات پاك او از هر جهت يگانه و يكتا است براى اشاره به عظمت مقام او است و اينكه همواره مامورينى سر بر فرمان او دارند، و در اطاعت امرش آماده و حاضرند، و در واقع سخن تنها از او نيست، بلكه از او است و آن همه ماموران مطيعش.

سپس با تاكيد بيشتر، مساله آگاهى خدا را از همه چيز تعقيب كرده مى‏گويد:" كوچكترين چيزى در زمين و آسمان حتى به اندازه سنگينى ذره بى‏مقدارى، از ديدگاه علم پروردگار تو مخفى و پنهان نمى‏ماند، و نه كوچكتر از اين و نه بزرگتر از اين مگر اينكه همه اينها در لوح محفوظ و كتاب آشكار علم خدا ثبت و ضبط است‏

(1) بعضى ضمير" منه" را به خداوند برگردانده‏اند يعنى آياتى كه از طرف خدا مى‏خوانى، اما ظاهر اين است كه اين ضمير به شان يا قرآن برمى‏گردد همانگونه كه بسيارى از مفسران گفته‏اند، يعنى آياتى كه در باره هر كار مهمى تلاوت مى‏كنى، يا آياتى از قرآن را كه تلاوت مى‏كنى.