تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 9 -صفحه : 440/ 245
نمايش فراداده

4- خلود در آيات مورد بحث

آيا" خلود" در آيات مورد بحث به معنى جاودانگى است و يا همان مفهوم مدت طولانى را كه مفهوم لغوى آن است مى‏رساند.

بعضى از مفسران از نظر اينكه خلود در اينجا مقيد به ما دامَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ شده (ما دام كه آسمانها و زمين بر پا است) خواسته‏اند چنين نتيجه بگيرند كه خلود در اين مورد خاص به معنى جاودانگى نيست، زيرا آسمانها و زمينها، ابديت ندارند و طبق صريح قرآن زمانى فرا مى‏رسد كه آسمانها در هم پيچيده مى‏شود و اين زمين ويران مى‏گردد و تبديل به زمين ديگرى مى‏گردد «1».

ولى با توجه به اينكه اينگونه تعبيرات در ادبيات عرب معمولا كنايه از ابديت و جاودانگى است، آيات مورد بحث نيز خلود را به معنى جاودانگى بيان مى‏كند.

مثلا عرب مى‏گويد: اين وضع بر قرار خواهد بود ما لاح كوكب (ما دام كه ستاره‏اى مى‏درخشد) يا ما لاح الجديدان (ما دام كه شب و روز وجود دارد) يا ما اضاء فجر (ما دام كه صبح مى‏درخشد) يا ما اختلف الليل و النهار (ما دام كه شب و روز پى در پى فرا مى‏رسد) و مانند اينها كه همه كنايه از جاودانگى است.

در كلام امام امير مؤمنان على (ع) در نهج البلاغه مى‏خوانيم:

هنگامى كه بعضى از خرده‏گيران ناآگاه به امام ايراد كردند كه چرا در تقسيم بيت المال رعايت مساوات مى‏كند و بعضى را براى تحكيم پايه‏هاى حكومت به ديگران ترجيح نمى‏دهد، امام ناراحت شد و فرمود:

أ تامرونى ان اطلب النصر بالجور فيمن وليت عليه و اللَّه لا اطور به ما سمر سمير و ما ام نجم فى السماء نجما :" آيا به من مى‏گوئيد براى پيروزى دست به ستم نسبت به كسانى‏

(1) آيه 48 ابراهيم و آيه 104 انبياء.