روانه سازد. خود قرآن فقط به پيامبر اكرم دستور پرهيز از منافقين را داده است:
«هُمُ العَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قاتَلَهُمُ اللّهُ أَنّى يُـؤْفَكُونَ؛
آنها دشمنانند. از آنها پرهيز كن خدا نابودشان سازد، به كجا ميروند!».
ولى اسلام در برابر اين گروه كارشكن و مزدور، راه مبارزه منفى را پيش ميگيرد و مسلمانان را موظف كرده كه با منافقين با كمال خشونت و غلظت رفتار نمايند، روى خوش به آنها نشان ندهند و معاشرت خود را با ايشان قطع نمايند، اين دستور از آيه «جاهِدِ الكُفّارَ وَالمُنافِقِـينَ وَاغْلُظْ عَلَيْـهِمْ؛ با كافران و منافقان نبرد كن و بر آنها سختگيرى بنما»، استفاده ميشود.
معناى مجاهدت در آيه چيست؟
خشونت و غلظت، راه مؤثرى است براى كوبيدن اقليت مفسد در برابر اكثريت متّفق. چه بسا براثر فشار، روح توبه و اصلاح در آنها پديد آيد و جز اين راه ديگرى نيست، زيرا كشتن منافق متظاهر به اسلام، شرعا صحيح و جايز نيست بنابراين، معناى مجاهدت در آيه «جاهد الكفار و المنافقين» همان كوشش در اصلاح و خنثى نمودن كارهاى منافقين است و در قرآن لفظ مزبور در همين معنا نيز به كار رفته است:
«وَالَّذِينَ جاهَـدُوا فِـينا لَنَهْدِيَـنَّهُمْ سُبُلَنا؛1
كسانى كه در راه رسيدن به ما كوشش كنند آنها را به راههاى خود راهنمايى ميكنيم».
و اين نوع مبارزه از چهره درهم كشيدن تا آخرين مراحل تنفر و ابراز انزجار، در صدر اسلام، عكسالعمل خوبى داشت و گاهى سبب ميشد كه دستهاى از آنها از فعاليتهاى ضد دينى خود دست كشيده و به مسلمانان بپيوندند.
1. عنكبوت(29) آيه 69.