از آثار و نحوه كردار هر كسى ميتوان به ملكات و صفات درونى او پى برد: شما دزدان مسلّح و غارتگر را «آلوده و نجس» ميخوانيد؛ زيرا تا روان شخص، آلوده و دستخوش بيرحمى نباشد، هيچگاه دست به اين چنين كارهاى ضد انسانى نميزند.
روى اين مقياس، مشرك پليد است؛ به يقين كسانى كه جلو نشر دعوت پيامبران و آموزگاران الهى را ميگيرند و نميگذارند آن رادمردان الهى، جامعه را از انحطاط اخلاقى و فساد اجتماعى برهانند و انسان را، كه گل سرسبد موجودات است، از سنگ و چوبپرستى، از زنا و فحشا و... نجات دهند، پليدند.
برنامه پيامبر اسلام روشن بود و همه ميدانستند كه پيامبر اسلام، مانند پيامبران ديگر ميخواهد يك سلسله ارزشهاى اخلاقى را در اجتماع نشر دهد. با وجود اين، مشركان بزرگترين مانع بر سر راه نفوذ اسلام بودند و هرگز حاضر نبودند يك گام با رسول خدا بردارند، بلكه پيوسته با او به نبرد برخاسته مقدمات كشتن او را آماده ميكردند و پيمانهاى خود را با حضرت ميشكستند، در اين صورت اين افراد ناپاك بودند.
بحث پيش روشن ساخت كه آيه ناظر به نجاست شرعى كافر نيست، در اين صورت نجاست كافر دليل ديگرى دارد. از اين رو مناسب است در اين جا به اين پرسش پاسخ داده شود و آن اينكه، چرا كافر در شرع اسلام نجس است؟ چرا ملاقات دست تر با او، مايه آلودگى ميگردد؟ اگر اسلام، بول و مردارو... را نجس شمرده است براى اين است كه: آنها كانون انواع ميكربها و ريشه بيماريها هستند، ولى كافرى كه از نظر ظاهر پاك و تميز است، چرا نجس است؟ چرا ملاقات با رطوبت با او سبب ميشود كه دست خود را آب بكشيم؟ چرا مسلمان نميتواند با او هم غذا شود؟ و هم چنين سؤالهاى ديگر.