(موبقات العظايم) گناهان بزرگ را كه هلاك سازنده اويند. (حتّى اذا استدرج قرينته) تا آنكه چون نزديك گردانيد همنشين خود را كه آن نفس است، مراد استغفال و وسوسه او است يعنى به تأنّى و آهسته او را غافل ساخته. (و استغلق رهينته) و فرو بست نفس را كه رهين او است به اعتبار احاطه معاصى به آن. (انكر ما زيّن) انكار كرد آن چيزى را كه آراسته بود در نظر او. (و استعظم ما هوّن) و بزرگ شمرد آن چيزى را كه آسان گردانيده بود بر او. (و حذّر ما آمن) و ترسانيد آن چيزى را كه ايمن كرده بود او را به آن.
اين كلام اشارت است به قوله تعالى «وَ إِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ» پس احتراز از چنين دشمنى واجب شد و عدم اغترار از قول و فعل او لازم و متحتّم.
و بعضى ديگر از خطبه مذكوره (في صفة خلق الانسان) در صفت و كيفيّت آفرينش آدمى است و مبدأ عمر او است و بيان نعمت او- سبحانه- و تبكيت او به كفران نمودن در مقابل نعمت حضرت منّان، و به غفلت او در متابعت شيطان و تذكير او به غايت و نهايت او كه موت است و توابع آن از احوال ميّت و آنچه بعد از موت است از عذاب قبر و غير آن از جهت آن تنفير او از تعلّقات اين آخر جهان و ترغيب او در آنچه غايت اصلاح