كسى كه آشنايى بيش ترى با دستاوردهاى علمى بشر در اين زمينه ها دارد بهتر مى تواند از اسلام و فرهنگ و ارزشهاى اسلامى به دفاع برخيزد و شبهه ها را بزدايد و اصالت و جايگاه والاى فرهنگ اسلامى را بنماياند.
از اين روى استاد به كانونى كه اگر بجنبد از آن اين كار بر مى آيد سفارش مى كند و بر آن پاى مى فشارد كه در برنامه آموزشى خود روان شناسى جامعه شناسى جغرافياى جهانى تاريخ جهان و... را بگنجاند.(59)
متأسفانه اين سفارشها جامه عمل نپوشند حتى پس از انقلاب اسلامى كه انتظار مى رفت حوزه به اين عرصه وارد شود و طلابى را با اين انگيزه آموزش دهد تربيت كند و زمينه تلاش آنان در محافل و مراكز علمى را فراهَم آورد اين انتظار برآورده نشد و حوزه در اين ميدان وارد نشد و اكنون پس از بيست سال كه از انقلاب اسلامى مى گذرد. دست حوزه خالى است و يا دست كم به گونه اى نيست كه بشود دست به كارى بزند و از روى اطمينان و با قوت وارد اين ميدان شود و بى هراس به دفاع جانانه بر خيزد و آثار درخورى عرضه كند و نقدهاى عالمانه و آبرومندانه بنگارد.
چون اين نياز برآورده نشده كه پس از بيست سال رهبر معظم انقلاب همان سخن شهيد مطهرى را در جمع فرهيختگان حوزه باز مى گويد و يادآور مى شود براى دفاع ناگزير بايد با دانشهاى روز آشنا بود:
(حوزه بايد در متن حوادث علمى باشد. امروز شما بدانيد و در جريان باشيد كه مثلاً در مقوله جامعه شناسى در دنيا چه نظرات و چه ايده هايى هست و چه فكرهايى مى جوشد. گاهى در اين فكرها عناصر مطلوبى هست كه آن را جذب كنيد عناصر نامطلوبى هست قبل از آن كه بيايد دفاع مناسبش را آماده كنيد و ذهنيت جامعه را واكسينه كنيد.)(60)