آنچه براى ما در اين بحث مهم است بررسى موضوع از ديدگاه امام و نهج البلاغه مىباشد و تجزيه و تحليل استدلالى آن موكول به سلسله بحثهاى ديگرى است كه از قلمرو بحث ما خارج است و نيز بايد توجه داشت كه در اين بررسى صرفا نهج البلاغه را بعنوان سند و ماخذ استنتاج انتخاب كردهايم و تحقيق موضوع از ديدگاه امام و نهج البلاغه مىباشد و تجزيه و تحليل استدلالى آن موكول به سلسله بحثهاى ديگرى است كه از قلمرو بحث ما خارج است و نيز بايد توجه داشت كه در اين بررسى صرفا نهج البلاغه را بعنوان سند و ماخذ استنتاج انتخاب كردهايم و تحقيق موضوع از ديدگاه قرآن و احاديث حتى سخنان امام در غير نهج البلاغه مطرح نشده و مورد بررسى و استناد قرار نگرفته است.
امام در مورد جريان سياسى انحرافى كه پس از رحلت پيامبر اسلام رخ داد و به تفكيك ويرانگر امامت از امت انجاميد بعنوان يك افشاگرى تاريخى در خطبه سوم نهج البلاغه از خود و سردمداران اين جريان انحرافى سخن مىگويد.
1- و نخستين نقش امام را در جامعه اسلامى و هسته مركزى و مقوم امامت را در امت چنين بيان مىكند: اما و اللّه لقد تقمصها فلان و انه ليعلم ان محلى منها محل القطب من الرحا ينحدر عنى السيل و لا يرقى الى الطير. (از خطبه 3 صفحه 48 نهج البلاغه نوشته صبحى صالح) هشيارانه بنگريد قسم به خدا فلانى خلافت را چون تن پوشى بتن كشيد در حالى كه نيك مىدانست كه موقعيت و نقش من در خلافت چون قطب در سنگ آسياب است از وجود من سيل جريانات و حركتها در امت سرازير مىگردد و هيچ پرنده اوج گيرى ياراى رسيدن به قله اين وجود برتر را ندارد.
قطب الرحا محوريست كه سنگ آسياب بر گرد آن مىچرخد. كه بدون آن گردش سنگ