صفحه ى 179

داشتند كه با حماقت تمام، كتاب خدا را تحريف كنند و قرآن اين نكته را مورد تأكيد قرار مى دهد كه اين جماعت عامل اصلى گمراهى توده هاى بيسواد بوده اند.

شرح آيات:

سنگدلى

[74] سنگدلى در پى ناچيز شمردن آموزشهاى دين و توجّه بدان و توجّه به پوسته آن ظهور مى كند و لذا خداوند مى فرمايد:

«ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ فَهِيَ كَالْحِجارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً- و پس از اين قلبهاتان سخت شد همچون سنگ بلكه سخت تر.»

چگونه قلبهاى آنان سخت تر از سنگ شد؟ زيرا سنگ گاهى سودى كم يا زياد در بر دارد و بدين ترتيب نقشى در زندگى ايفا مى كند ولى انسانى كه قلبش سنگ شد در زندگى براى خود هيچ نقش مثبتى قايل نيست و هيچ مسئوليتى را متوجّه خود نمى داند.

«وَ إِنَّ مِنَ الْحِجارَةِ لَما يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهارُ وَ إِنَّ مِنْها لَما يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْماءُ- و چون شكافته شود آب از آن بيرون جهد.»

همان گونه كه گاهى سنگ خاشع درگاه الهى و سنّتهاى زندگى است.

«وَ إِنَّ مِنْها لَما يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ- و گاه از ترس خدا از فراز به نشيب فروغلتد.»

با اين تفاوت كه قلب انسان سنگدل هرگز خاشع نمى شود. خداوند سپس صاحبان اين قلبها را تهديد مى كند و مى فرمايد:

«وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ- و خدا از آنچه شما مى كنيد غافل نيست.»

[75] قرآن سپس به ما مى گويد كه مشكل اين عدّه در آگاهى نداشتن ايشان نيست بلكه عامل آن بى ايمان بودن آنهاست. خداوند مى فرمايد:

«أَ فَتَطْمَعُونَ أَنْ يُؤْمِنُوا لَكُمْ وَ قَدْ كانَ فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعْدِ ما عَقَلُوهُ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ- آيا طمع مى داريد كه به شما ايمان