يهود از گمراهى احبار تا آرزوهاى گمراهان - تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 178

و به قولى معنى آن اندوه يا خوارى و ذلّت است.

[يكسبون ]: كسب، كارى است كه سبب به دست آوردن سودى يا از خود دور كردن زيانى باشد.

يهود از گمراهى احبار تا آرزوهاى گمراهان

رهنمودهايى از آيات:

بنى اسراييل دو مرحله را پشت سر نهاده. مرحله انقلابهاى چهارگانه و مرحله ضعف ايمانى، و اينك به مرحله سوم و پايانى گام مى نهند كه همان مرحله قساوت قلب است كه نتيجه ضعف ايمان مى باشد و با نژادپرستى در پيوند مى باشد و قرآن در مجموعه آيات آينده از آن سخن خواهد گفت.

سختى دل از لذّت پرستى برمى خيزد و گاهى اين سنگدلان همان عالمان دين اند و لذا علم بتنهايى كافى نيست بلكه بايد ايمان صادقانه و احساس عميق مسئوليت نيز علم را تقويت كنند، حتّى ممكن است علم يكى از اسبابى باشد كه سنگدلى را تقويت مى كند و آن هنگامى است كه شخص عالم را به استكبار كشد و او را از پند شنوى بازدارد. دانش هنگامى نيكوست كه دو بعد داشته باشد: بعدى درونى با هدف اصلاح درون و بعدى خارجى به منظور اصلاح جامعه، و علم يك بعدى صاحب خود را از خدا و مسئوليتش دور مى كند.

از همين جاست كه قرآن كريم در اين مجموعه از آيات بر اين نكته تأكيد مى كند كه مسئله بنى اسراييل در اين مرحله كم دانشى آنها در دين نبوده است، بلكه مشكل آنها در اين خلاصه مى شده كه اين علم را در راه منافع شخصى و هوى و هوس خود به كار مى بستند.

اين درست است كه برخى از آنها بيسواد بوده اند ولى پاره اى ديگر قصد آن