ميان يگانگى و يگانه پرستى - تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 494

هـ: آمرزش خواهى و استغفار پس از آگاه شدن نفس از آزمندى خود، و بيرون آمدن از زندان خود و درآمدن به ميدان وسيع حق، لازم است كه با فشارهاى زندگى به چالش بپردازد تا باطل نتواند در برابر نفس خودارايى كند، براى اين كار نياز به آن است كه نفس خود را از رسوبات روزانه كه بر آن فرومى ريزد پاك كند، و اين كار با استغفار در سپيده دمان صورتپذير مى شود.

استغفار شبيه ترين چيز به حمام دوشى است كه كارگران پس از آمدن با استفاده از آن خود را از آثار كار روزانه پاك مى كنند كه در هنگام روز هر چه براى پرهيز كردن از آن كرده بودند برايشان حاصلى نداشت.

اينها صفات ظاهرى تقوا است كه به دنبال يكديگر در اين آيه آمده است:

«الصَّابِرِينَ وَ الصَّادِقِينَ وَ الْقانِتِينَ وَ الْمُنْفِقِينَ وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحارِ- بردباران و راستگويان و فرمانبران از حق و انفاق كنندگان و آمرزشخواهان در سپيده هاى صبح.»

ميان يگانگى و يگانه پرستى

[18] پس از بحث درباره روح عملى در آيات پيشين، و از بردن موانع موجود بر سر راه رسيدن به ايمان صحيح، قرآن وارد اصل موضوع مى شود كه وحدت و توحيد است و مى گويد كه جز خداى يگانه خدايى وجود ندارد، كه نظام عادلانه تجسّم يافته موجود در اسلام را برقرار كرده، و اين اسلام دين يگانه خدا است، و مقصود آن نيست كه مؤمنان در برابر گروهى از مردم و حتى در برابر شخص معين خاضع باشند، بلكه تنها بايد خود را به خداى يگانه تسليم كنند. و بدين گونه قرآن زمينه وحدت را ميان فرزندان رسالتهاى آسمانى فراهم مى آورد.

ممكن است يكى از ما منكر خدا باشد، ولى خودى پيش از ديگران مى داند كه افكار وى چيزى جز تكبر نيست كه آن را به زحمت بر خود تحميل مى كند، و شب هنگام كه لباس از تن خود بيرون مى آورد و دور از تكبر است، ايمانى به