تفسیر هدایت

سیدمحمدتقی مدرسی

جلد 8 -صفحه : 483/ 196
نمايش فراداده

بر كنار دارد مانند: گرسنگى، و تشنگى، و خواب، جز يك سنّت و قانون در ميان هزاران سنّت و قانون كه خداوند پس از آن كه ابعاد و حدود آن را براى او بيان كرده به وى اختيار و حق انتخاب داده است. با وجود اين انسان خود را تباه كرده و با داشتن همين اختيار زمين را نيز فاسد و تباه مى‏كند.

و تو، اى انسان از اين حقيقت عبرت گير، و بدان كه اگر از حق روى گردانى و از باطل پيروى كنى بيگمان زندگيت تباه مى‏شود و ديگران را نيز فاسد و تباه خواهى ساخت.

شرح آيات

[63] «بَلْ قُلُوبُهُمْ فِي غَمْرَةٍ مِنْ هذا- نه دلهايشان از اين سخن در پرده غفلت است ...»

شهوتها دلهايشان را از هر طرف چنان فرا گرفته كه گويى در لجنزارى متعفن رسوب كرده است.

«وَ لَهُمْ أَعْمالٌ مِنْ دُونِ ذلِكَ هُمْ لَها عامِلُونَ- و آنها را كارهايى است جز اين كارها كه مى‏كنند.»

كارهاى انسان از انديشه و دل او سرچشمه مى‏گيرد، و تا وقتى دلهاى اين گروه در گرداب شهوات غرق شده است جز كارهاى بد از آنها بروز نمى‏كند. شايد كلمه «من دون ذلك جز اين كه مى‏كنند» بدين حقيقت اشاره مى‏كند، يا به اعمال جنايتكارانه‏اى كه با وجود زشتى و ناهنجاريش از افكار گمراه كننده آنان ريشه مى‏گيرد و نتيجه آن محسوب مى‏شود، و براستى كه پليدى عقايد و افكار فاسد از پليدى اعمال ناشايسته بيشتر است.

[64] «حَتَّى إِذا أَخَذْنا مُتْرَفِيهِمْ بِالْعَذابِ إِذا هُمْ يَجْأَرُونَ- تا آن گاه كه ناز پروردگانشان را به عذاب گرفتار كنيم و ناله سر دهند.»

خداوند نگفته است (تا آنان را به عذاب گرفتار كنيم) و اين تغيير در لحن روند قرآنى شايد دليل بر انديشه‏اى معيّن است و آن اين است كه خداوند تمام