تفسیر هدایت

سیدمحمدتقی مدرسی

جلد 15 -صفحه : 455/ 254
نمايش فراداده

كه در دست مردم است (و بخل نسبت به مال خويشتن است).

15 [و بال امرهم‏]

عاقبت كفرشان.

و ديگران را بر خويش ترجيح مى‏دهند

رهنمودهايى از آيات

سياق اين درس بر بحث پيرامون رابطه داخلى در جبهه مؤمنان از سويى، و در جبهه دشمنان خدا و دشمنان مؤمنان از سويى ديگر، دور مى‏زند. در آغاز از نتايج تقسيم فى‏ء جريان مى‏يابد كه به فرمان پيامبر نصيب مهاجران شد، و انصار از جانب خود ايثار كردند و آنان را بر خويش ترجيح دادند، پس دوستى آنان را نسبت به يكديگر و پاكدلى ايشان را و ترجيح آنان را بر خويشتن كه بيرون شدن آنان را از زندان نفس تأكيد مى‏كند، مى‏ستايد، هم چنان كه موضعگيرى مثبت مهاجران را نسبت به انصار و ميزان آزادى آنان را از هر قيد و عقده‏اى تسجيل مى‏كند، و آن را نمونه‏اى والا براى رابطه‏اى قرار مى‏دهد كه سزاست بر گردهماييها و جامعه‏هاى ايمانى اعم از افراد و گروه‏ها و ملّتها و نسلها حكمروا باشد، زيرا شكوهمندى و هيبت و پيروزمندى و پيشرفت و رستگارى در ذوب شدن در بوته ايمان و تسليم به رهبرى مكتبى و به تعبير قرآن: «خوددارى از آزمندى و بخل نفس و پيروى از بينشهاى وحى» به دور از هر هوى و مصلحتى حاصل و خلاصه مى‏شود.

آن گاه قرآن صورتى دوم از طبيعت رابطه داخلى در جبهه باطل را به دست مى‏دهد و براى ما تأكيد مى‏كند كه در نظر بيننده و مراقبى از خارج چنان مى‏نمايد كه جبهه باطل جبهه‏اى است بهم پيوسته، در حالى كه جبهه‏اى بهم پيوسته نياز به مهمترين عوامل وحدت و بهم پيوستگى دارد كه همان يك‏دلى است و جبهه باطل