دروازه بهشت برين است و آن كه بدان نرسد در دوزخ جايگزين. آيا كسى نيست كه از گناه توبه كند پيش از آن كه مرگش سر رسد؟ آيا كسى نيست كه كارى كند، پيش از آن كه روز بدبختيش در رسد؟ بدانيد كه شما در روزهايى بسر مىبريد كه فرصت و اميد ساختن برگ است، و از پس اين روزها مرگ است. آن كه اجل نارسيده، ساز خويش برگيرد، سود آن بيند و از مرگ زيان نپذيرد، و آن كه تا دم مرگ كوتاهى كند، حاصل كارش خسران است و مرگش او را موجب زيان». «103»
با آن كه ظاهر تعريف و شناسايى دنيا آن را در اذهان و نفوس ما كوچك و خوار مىنمايد، ولى پروردگار ما از اين تعريف نمىخواهد كه قدر و ارزش دنيا را بكاهد تا ما همانند متصوّفان از دنيا روى بگردانيم. زيرا همين دنيا براى هر انسانى داراى اهميّت است، از آن رو كه سراى تعيين سرنوشت ابدى است، و هنگامى كه از امام على (عليه السلام) مىپرسند: كدام ساعت و زمانى برتر است و افضليّت دارد؟ ساعتى از ساعتهاى دنيا يا ساعتى از ساعتهاى آخرت؟ حضرتش پاسخ مىدهد: ساعتى از دنيا بهتر از ساعتهايى در آخرت است، زيرا به يك ساعت فرصت دنيوى هزار ساعت (به آخرت) سود برند، و چه بسا كه جاودانگى و خلود در بهشت را بدان يك ساعت بخرند، مانند حرّ بن يزيد رياحى، كه ميان توبه و شهادت او جز چند لحظه فاصله نيفتاد. در واقع خداوند مىخواهد طبيعت دنيا و طبيعت انسان را هنگامى كه بشر به دنيا دوستى مىپردازد و آن را هدف خود، بدون توجّه به جلب خرسندى خدا مىگيرد، براى ما بيان كند. و اين نكته از پايان اين آيه آشكار مىشود، و پيوند و رابطه آن با آيه بعد كه در آن به مسابقه به سوى خيرات دعوت مىكند، روشن مىشود. بشر زمانى خود دنيا را هدف خويش قرار مىدهد كه
103- نهج، خ 28 (به تقريب از ترجمه دكتر شهيدى، ص 28- 29).