(ركن به اصطلاح كتاب حج) كه بعد از طواف و نماز آن امتثال مي‌شود و ترك عمدي آن سبب بطلان حج و عمره است و ترك سهوي آن موجب بطلان نيست؛ ولي بايد انجام شود و اگر انجام آن متعذر يامتعسّر است بايد استنابه شود.
اصطلاح فقهي «تطوّع» در برابر فريضه است؛ ولي در لغت به معناي اخذ و اختيار عملي است كه طاعت باشد؛ خواه واجب يا مستحب. تطوع طبق اين اصطلاح، به نافله و عمل مستحب اختصاص ندارد.
از تطوّع، اصل رجحان و طاعت استفاده مي‌شود؛ نه بيش از آن؛ خواه رجحان با جواز ترك همراه باشد، كه از آن به مستحب تعبير مي‌كنند، يا بدون جواز ترك باشد، كه آن را واجب مي‌گويند.
از «خير» نيز خصوص مستحب استفاده نمي‌شود، بلكه براي واجب و مستحب هر دو صالح است. شاهد بر اختصاص نداشتن «خير» به مستحب اينكه خداي سبحان از واجباتي همچون جهاد و روزه به «خير» ياد مي‌كند. خداوند درباره جهاد تأكيد فراوان كرده و آن را در رديف اموري قرار داده است كه انسان را از عذاب دردناك مي‌رهاند، و عامل رهايي از كيفرْ فقط ترك حرام و فعل واجب است، گرچه مستحب نيز مايه پاداش است ، با اين حال از جهاد واجب به «خير» تعبير مي‌كند: (ياَيُّهَا الَّذينَ ءامَنوا هَل اَدُلُّكُم عَلي تِجرَةٍ تُنجيكُم مِن عَذابٍ اَليم * تُؤمِنونَ بِاللّهِ ورَسولِهِ وتُجهِدونَ في سَبيلِ اللّهِ بِاَمولِكُم واَنفُسِكُم ذلِكُم خَيرٌ لَكُم اِن كُنتُم تَعلَمون)[1] درباره روزه نيز، كه به
[1] ـ سوره صف، آيات 10 ـ 11.