انسان ها جالب توجّه بوده است ؛ هر چند تعريف ها و تفسيرهاى ضد و نقيضى از آن ارائه شده است . در اين قسمت از درس به موارد مهم آزادى در قانون اساسى اشاره خواهد شد.
آزادى فـردى يـعـنـى ايـن كـه شـخـص در رفـت و آمـد، اقـامـت و تـرك مـحـل زنـدگـى ، پـذيـرش تـابـعـيـّت كـشـور يـا كشور ديگر و... آزاد باشد و از توقيف بدون دليل مصون و محفوظ بماند. در اصل 32 قانون اساسى آمده است :
هيچ كس را نمى توان دستگير كرد مگر به حكم و ترتيبى كه قانون معيّن مى كند.
آزادى اسـاسى ديگر مردم كه در واقع پس از آزادى فردى مهم ترين آزادى اسـت ، آزادى انـديـشـه و عـقـيـده اسـت . آزادى فـكـر، انـديشه و عقيده يعنى اين كه داشتن هر گـونـه فكر و عقيده آزاد است و كسى را نبايد به صرف داشتن فكر و عقيده ، تحت پيگرد قرار داد. امـّا بـيـان و اظـهـار عـقـيـده در هـر جـامـعـه اى تـابـع قـوانـيـن و مـقـرّرات اسـت . در اصل 23 آمده است :
تفتيش عقايد ممنوع است و هيچ كس را نمى توان به صرف داشتن عقيده اى مورد تعرض و مؤ اخذه قرار داد.
در حكومت اسلامى ، همان طورى كه اشخاص حقيقى در بيان نظر و عقيده آزاد هستند، اشخاص حقوقى ؛ يعنى مطبوعات ، نشريات ، روزنامه ها و... نيز در بيان مطالب و عقايد خود كاملا آزاد هستند مگر اين كه مطالبشان مغاير با اسلام و تهديد كننده امنيت ملّى و حقوق فردى باشد. اصل 24 قانون اساسى مبيّن چنين مطلبى است .
هـمـان گونه كه اظها نظر و انتشار مطالب آزاد است ، تـشـكـيـل احـزاب ، جـمـعـيـّت هـا و گـروه هـاى سـيـاسـى و صـنفى نيز آزاد و مجاز است ، مگر آنكه اصـول اسـتـقـلال ، آزادى ، وحـدت ملّى و موازين اسلامى و اساس جمهورى اسلامى ايران را نقض كند. (58)
يـكـى ديـگـر از آزادى هاى اساسى مردم ، آزادى تـشـكـيـل اجـتـمـاعـات و راهـپـيـمـايـى هـا اسـت . آزادى اجـتـمـاعـات هـم مـثـل ديـگـر آزادى هـا در حـال حـاضـر در كـشـورهـاى مـخـتلف پذيرفته شده است ، به طورى كه اشـخـاص مـجـازنـد در مـحـلّ مـعـيـنـى جـمـع شـده دربـاره مـسـائل سـيـاسـى ، اجـتـمـاعـى و... تـبـادل نـظـر نمايند. در قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران نيز اين امر پذيرفته شده و در اصل 27 آمده است :
تـشـكيل اجتماعات و راه پيمايى ها، بدون حمل سلاح ، به شرطآن كه مخلّ به مبانى اسلام نباشد آزاد است .
1 ـ حقوق و آزادى هاى فردى مردم در قانون اساسى را نوشته و توضيح دهيد.
2 ـ حقوق و آزادى هاى مدنى در قانون اساسى كدامند؟ نام ببريد.
3 ـ حقوق و آزادى هاى قضايى را نام برده و توضيح دهيد.
4 ـ قلمرو آزادى مطبوعات را ذكر كنيد.
بـى شـك يـكـى از مـهـم تـريـن و مـردمـى تـريـن انـقـلاب هـاى جـهـان در طـول تـاريـخ ، انـقـلاب اسلامى ايران است . انقلاب اسلامى ايران علاوه بر ويژگى هايى كه سـايـر انـقـلاب هـا دارنـد، داراى يـك ويـژگـى منحصر به فرد نيز هست كه اسلامى بودنش مى بـاشـد. اسـلامـى بودن ماهيت نهضت و روند مبارزه مردم از ابتدا تا پيروزى به رهبرى يك مرجع ديـنـى در شـعـارهـاى مردم تبلور مى يافت . از اين رو، پس از پيروزى انقلاب ، نظامى با عنوان (جمهورى اسلامى )، تشكيل شد. اساس و پايه اين نظام ، اسلام و مردم هستند؛ يعنى ماهيت نظام ، اسـلامـى و شكل آن جمهورى است كه از آن تعبير به (مردم سالارى دينى ) مى شود. به عبارت ديـگـر، اراده و راءى مـردم در چـارچـوب شرع مقدس معنا پيدا مى كند نه خارج از آن . در اين درس به بررسى اين دو ويژگى نظام جمهورى اسلامى ايران مى پردازيم .
بـراى حـفظ اسلاميّت نظام جمهورى اسلامى ايران و استمرار آن ، قانونگذار تدابيرى انديشيده است كه در اين جا به مهم ترين موارد آن اشاره خواهد شد.