پند و نصيحت موسى(ع) به حال فرعون و قوم او سودى نبخشيد، بلكه آنان بر سركشى وطغيان خود و آزار و شكنجه مؤمنان افزودند.
موسى(ع) در برابر اين وضعيت به پيشگاه پروردگار خويش عرضه داشت:
پروردگارا، تو به فرعون و سران قوم او زرق و برق دنيوى واموال و دارايى و لباس گرانبها و كاخها و باغ و بستانها و قدرت و حاكميت بخشيدى، ولى آنها در برابر اين نعمتها عناد و كفر ورزيده و مردم را از ايمان آوردن به تو باز داشتند.
بار خدايا، اموال آنها را نابود ساز و برقساوت قلب و عناد و كينه آنها بيفزا؛ زيرا آنان تا زمانى كه با چشم خود نبينند، گرفتار عذاب دردناك تو شدهاند، توفيق ايمان آوردن نخواهند يافت.
موسى(ع) با اين دعا، خداى خويش را خواند و برادرش هارون آمين گفت.
خداوند بدانها فرمود:
دعاى شما مستجاب شد، به پيمودن راه راست ادامه دهيد و راه كسانى را كه از راه حقِّ روشن شده براى شما آگاهى ندارند، وانهيد.
خداى متعال فرمود:
وَقالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَأَهُ زِينَةً وَأَمْوالاً فِى الحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتّى يَرَوُا العَذابَ الأَلِيمَ * قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتقَيِما وَلا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ؛(1)
موسى عرضه داشت:
پروردگارا، در زندگى دنيا به فرعون و طرفدارانش زرق و برق دنيا و اموال و دارايى عطا نمودى. پروردگارا، تا بدين وسيله مردم را از راه تو منحرف سازند خداوندا، اموال و دارايى آنها را نابود گردان و دلهايشان را سخت بربند. آنان ايمان نمىآورند تا اينكه عذاب درناك تو را ببينند.
خداوند به موسى و هارون فرمود:
دعاى شما را مستجاب كردم، بنابراين هر دو ثابت قدم باشيد و راه افراد جاهل و نادان را نپوييد.
خداوند دعاى موسى را مستجاب گرداند و فرعون و قوم او را به خشكسالى و قحطى و كاهش محصولات كشاورزى و درختان ميوه كيفر داد تا شايد به ضعف و ناتوانى خود و عاجز بودن پادشاه و خدايشان فرعون در برابر قدرت الهى پى ببرند و پند و عبرت گيرند و دعوت موسى را اجابت كنند، ولى سرشت آنها پندپذير نبوده و از گرفتارىهايى كه برايشان به وجود آمده بود، درس نگرفتند؛ زيرا آنها وقتى از نعمت و رفاه و آسايش برخوردار مىشدند، مىگفتند:
ما به جهت امتيازى كه بر ساير مردم داريم سزاوار اين نعمتها بوديم و اگر پيشامد ناگوارى مانند قحطى و مصيبتى بر آنان وارد مىشد، آن را به خاطر موسى و هواداران او به فال بد مىگرفتند، ولى اينها نمىدانستند كه هر گونه خير و يا ناگوارى كه بهطور ناگهانى به سراغ آنها مىآيد، از ناحيه خداوند براى آنان مقدر شده است:
وَلَقَدْ أَخَذْنا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَنَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ * فَإِذا جاءَتْهُمُ الحَسَنَةُ قالُوا لَنا هذِهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسى وَمَنْ مَعَهُ أَلا إِنَّما طائِرُهُمْ عِنْدَ اللَّهِ وَلكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لايَعْلَمُونَ؛ (2)
فرعونيان را به قحطى و تنگى معاش و آفت بركشت و زرع مبتلا نموديم تا شايد متذكر شوند. آنگاه كه به آنان نيكويى و خوبى مىرسيد، آن را به شايستگى خود نسبت مىدادند و آنگاه كه پيشامد ناگوارى برايشان رخ مىداد به موسى و پيروانش فال بد مىگرفتند. آگاه باشند كه فال بد آنها نزد خداست، ولى بيشتر آنان بر اين امر آگاه نيستند.
ولى طبيعت فرعون و قوم او كه غرق در تباهىها بودند، از اعتقاد به نشانهها و آيات روشنى كه دلالت بر رسالت موسى داشت روگردان بود، از اين رو به تبهكارىهاى خود ادامه دادند.
در اين هنگام بود كه انواع بلاها و ناگوارىها بر آنان فرود آمد، از جمله طوفان، كه املاك و كشتزارهاى آنان را درنورديد و ملخ كشتزارهاى آنها را نابود كرد و آفتى به وجود آمد كه ميوهها را تباه مىكرد و انسان و حيوان را اذيت و آزار مىرساند و به وجود انبوه قورباغه كيفر شدند كه همه جا را پر كرده بود و زندگى را به كام آنها تلخ و لذت آن را از آنان سلبكردند.
همان گونه كه آفتى ديگر بر آنان فرستاد و از بينى ودهان آنها خون جارى مىشد و آب آشاميدنى آنان را آلوده مىساخت و بدنهاى آنها را ضعيف و لاغرمىكرد و هرگاه عذاب بر آنها وارد مىشد، به موسى مىگفتند:
اگر خداوند بلا و عذاب را از ما برطرف كند به پروردگار تو ايمان آورده و بنى اسرائيل را با تو مىفرستيم، ولى زمانى كه خداوند عذاب را از آنها دور مىساخت، پيمان شكنى مىكردند.