همراه با پیامبران در قرآن

عفیف عبدالفتاح طباره؛ ترجمه: عباس جلالی، حسین خاکساران

نسخه متنی -صفحه : 300/ 46
نمايش فراداده

بنابراين‏نباتات، پايه و اساس هرم و مخروط زندگى را تشكيل مى‏دهند كه بشريت در رأس‏آن قرار دارد.

علاوه براين، ملاحظه مى‏كنيم كه قرآن غذاى انسان و عناصرى را كه زندگى او به آنها بستگى دارد، به‏طور بسيار فشرده بيان كرده و امروزه نيز علم و دانش آن را به اثبات رسانده‏است.

سازگارى طبقاتى

از دوران حضرت نوح(ع) قرآن جامعه انسانى را شامل دو طبقه مى‏داند: يكى، طبقه اشراف و ثروتمندان كه امروزه به فئودال‏ها و بورژوازها معروفند و دوم، طبقه كارگران و مستمندان، معروف به طبقه پرولتاريا.

قرآن، در ماجراى حضرت نوح(ع) طبقه مستمند و كارگر را همان كسانى مى‏داند كه دعوتِ فرستادگان الهى را مى‏پذيرفتند. در اين آيين‏ها، ميان فقرا و ثروتمندان تفاوتى وجود نداشت و حقوق آنان ازستمگران و استثمارگران آنها ستانده مى‏شد.

ولى طبقه اشراف و سرمايه‏داران، از دعوت نوح(ع) سربرتافتند و آن حضرت را با اين سخن و نظير آن مخاطب ساختند:

«مانَراكَ إِلّا بَشَراً مِثْلَنا وَما نَراك اتَّبَعَكَ إِلّا الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِىَ الرَّأْىِ».

اين سخن حاكى از شيوه تفكر و انديشه آميخته با خود پسندى و ناسپاسى آنها بود، هم‏چنان كه آنان، طبقه فقير و مستمند را مورد خطاب قرار داده مى‏گفتند:

«وَما نَرى‏ لَكُمْ عَلَيْنا مِنْ فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كاذِبِينَ».

يعنى، ثروتمندان، برتر از تهيدستانند و نبايد در هيچ كار و تلاشِ مشتركى با يك‏ديگر همسو شوند.

به نظر مى‏رسد كه اشراف و سرمايه‏داران، به نوح(ع) وعده دادند، در صورتى كه وى از همنشينى و همراهى با كارگران و تهيدستان خوددارى كند، آنها به او خواهند پيوست، ولى نوح(ع) زير بار نرفت و دست ردّ بر سينه آنها نهاد و فرمود:

«وَما أَنَا بِطارِدِ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّهُمْ مُلاقُوا رَبِّهِمْ وَلكِنِّى أَراكُمْ قَوْماً تَجْهَلُونَ * وَيا قَوْمِ مَنْ يَنْصُرُنِى مِنَ اللَّهِ إِنْ طَرَدتُهُمْ أَفَلا تَذَكَّرُونَ».

علاوه بر آن نوح(ع)ديگر بار به تكذيب ادعاهاى آنان پرداخت و گفت:

«وَلا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِى أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِى أَنْفُسِهِمْ».

قرآن چهارده قرن قبل به از بين بردن اين فاصله طبقاتى پرداخته است و آيات زيادى در قرآن وجود دارد كه بر تساوى بينِ مردم تأكيد و سفارش مى‏كند.

خداوند در سرگذشت حضرت نوح(ع) به اين نكته اشاره مى‏كند كه اشراف و ثروتمندان، هيچ گونه امتيازى بر ديگران ندارند.

جامعه انسانى مورد نظر خداوند، همان جامعه‏اى است كه در آن حقوق و واجبات رعايت شده و ميان مردم مساوات برقرار باشد. هم‏چنين ملاك برترى ميان آنان را براساس علم و تقوا و خدمات ارزشمند آنان به جامعه خود قرار داده است.

در قرآن آمده است:

«إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ»

«هَلْ يَسْتَوِى الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ».

از ديدگاه قرآن، اگر ثروتمندان به نداى حق گوش فرا مى‏دادند، هيچ‏گونه كشمكش و نزاعى ميان طبقات وجود نداشت.