یازده رساله فارسی

حسن حسن زاده آملی

نسخه متنی -صفحه : 102/ 27
نمايش فراداده

| 519 |

15 درجه مى شود و آن قوس هاى ا د تاح ج است سپس از نقاط پنجگانه د ه و ز ح قوسهاى صغار موازى دائره ماره به اقطاب اربعه ترسيم مى كنيم كه قطب همه اعنى نقطه اعتدال است و عمود بر معدل النهارند كه با آن بر زواياى قائمه تقاطع مى كنند .

قوس د ط ميل قوس ا د است كه معادل ن ب است زيرا دن تاح ص از مدارات يوميه اند كه دوائر صغار موازى معدل النهارند و قوس هاى موازى دائره ماره به اقطاب اربعه كه د ط تاخ م اند آنچه كه در ميان هر دو مدارات يوميه يا معدل النهار و هر يك از آن مدارات يوميه قرار گرفته است به حسب درجه با هم برابرند .

يعنى د ط مثلا مساوى بان ب است و هى با س ب و هكذا .

حال گوييم كه قوس ب ن بزرگتر از ن س است ون س بزرگتر از س ع و هكذا .

پس نتيجه اين شد كه ميل ا هكه هى است اعنى س ب است بزرگتر از ميل ا د كه د ط اعنى ن ب است مى باشد و ميل زياد شده است يعنى س ن بر ن ب افزوده شد ولى على سبيل تناقض كه ميل 15 درجه دوم كم تر از ميل 15 درجه اول است هر چند ميل دوم بر اول افزوده مى شود و ميل به تزايد مى رود .

برهان هندسى اين مطلب شكل پنجم و ششم مقاله سوم اكرثاوذوسيوس است : اذا فصلت من عظيمة مائلة عن عظيمة اخرى ( كدائره البروج المائلة