فقه خانواده

ع‍ل‍ی‌اص‍غ‍ر ال‍ه‍ام‍ی ‌ن‍ی‍ا؛ ت‍ه‍ی‍ه‌ک‍ن‍ن‍ده‌: پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‍ات‌ اس‍لام‍ی‌ ن‍م‍ای‍ن‍دگ‍ی‌ ول‍ی‌ ف‍ق‍ی‍ه‌ در س‍پ‍اه‌

نسخه متنی -صفحه : 27/ 9
نمايش فراداده

(زَوَّجْتُكَ هذِهِالْباكِرَةِ اَوْ غَيْرَ الثَّيِّبَةِ)(12)

بـلكـه ظـاهـرايـن است كه اگر پيش از عقد، موقع خطبه ، گفتگويى انجام شده و عقد مبتنى بر آن انجام گرفته ، آن نيز موجب فسخ است .(همان ، م 13)

اگـر زن بـا شـرط يـا قـيـد بـكـارت در ضـمـن عـقـد يـا تـوصـيـف آن قـبـل از عـقـد بـا مـردى ازدواج كـند و مرد وى را غير باكره بيابد، در صورتى مى تواند ازدواج را فسخ كند كه با اقرار يا شاهد ثابت شود كه زن ، قبل از عقد باكره نبوده است .(ت ، ج 2، ص 296، م 15)

اسباب تحريم ازدواج

مـنـظـور از اسـبـاب تحريم ، چيزهايى است كه به سبب آنها ازدواج مرد با زن حرام شده و زناشويى صحيح بين آنها واقع نمى شود.(ت ، ج 2، ص 262)

اسباب تحريم ازدواج عبارتند از:

خويشاوندى نسبى ، سببى و رضاعى (شيرى) ، زنا، سه بار طلاق دادن ، كفر، ازدواج در حال احرام و ... كه طى سه درس به بيان آنها مى پردازيم :

خويشاوندى نسبى

خـويـشاوندى نسبى آن است كه با تولّد يكى از ديگرى و يا منتهى شدن دو نفر به منشاء واحـد حـاصـل مـى شـود. نـاگفته نماند كه خويشاوندى نسبى بطور مطلق و عام موجب حرمت ازدواج نـيـسـت ، زيـرا از ايـن حـكـم كـلى ، فـرزنـدان عمو، عمه ، خاله و دايى استثنا شده و ازدواج آنان با يكديگر مانعى ندارد.

به واسطه خويشاوندى نسبى هفت دسته از زنان به هفت دسته از مردان محرم هستند و ازدواج با آنها حرام و ممنوع مى باشد كه بطور دسته بندى در زير مى آيد:

1 ـ مادر و مادر بزرگ هر قدر كه بالا بروند.

2 ـ دختر و نوادگان دخترى و نوادگان پسرى .

3 ـ خواهر.

محارم نسبى

4 ـ دختر برادر و نوادگان او.

5 ـ دختر خواهر و نوادگان او.

6 ـ عمّه ، شامل عمّه خود و عمه هاى پدر و مادر و بالاتر.

7 ـ خاله ، شامل خاله خود وخاله هاى پدر و مادر و بالاتر.(ت ، ج 2، ص 263)

بـاتـوجـه بـه دسـته بندى بالا هفت دسته از مردان نيز به هفت دسته از زنان محرم هستند. بـنـابـراين ، پدر و پدر بزرگ و بالاتر، پسر و نوادگان پسرى و نوادگان دخترى ، بـرادر، پـسر برادر و نوادگان او، پسر خواهر و نوادگان او، عمو و دايى (وعمو و دايى پدر و مادر هر چه بالا روند) به زنان ، محرم هستند.

تذكر

نسب بر دو گونه است :

1 ـ شـرعـى و آن نـسـبـى است كه به سبب ازدواج شرعى يا وطى به شبهه (13) حاصل مى شود.

2 ـ غـيـر شـرعـى و آن نـسـبـى اسـت كـه بـه سـبـب زنـا حاصل شود.

احـكـامى از قبيل توارث و غيره كه بر نسب ثابت در شرع بار مى شود؛ اگر چه به نسب شـرعـى اخـتصاص دارد، ليكن موضوع حرمت ازدواج اعم از آن است و مسبّب غير شرعى را هم در بر مى گيرد. بنابراين ، اگر كسى با زنى زنا كند و پسر و دخترى از او متولّد شود ازدواج آن دو با يكديگر حرام است . همچنين ازدواج آنها با اولاد زانى و زانيه كه از ازدواج صحيح يا از زنا با زن ديگرى ، پيدا شده اند، حرام است . (ت ، ج 2، ص 264، م 2)

خويشاوندى سببى

خويشاوندى سببى آن است كه بر اثر ازدواج بين هر يك از زوجين با خويشاوندان ديگرى ايجاد مى گردد. (همان ، ص 277)

كسانى كه ازدواج با آنان بر اثر خويشاوندى سببى ممنوع مى باشد، دو دسته اند:

1 ـ كـسـانى كه ازدواج با آنها بطور عينى ممنوع است ؛ يعنى به محض ايجاد خويشاوندى سببى حرمت ابدى