از جمله صفات اخلاقى كه موجب افزايش اعتماد گرديده، راه دعوت را هموار مىسازد، انجام تعهدات و وفاى به عهد و عمل به وعدههاست. مبلّغى كه در صدد است با بهره گيرى از كرامت انسان، او را به هدايت رهنمون شود، هرگز اين كرامت و عزت را با خلف وعده خدشهدار نمىسازد و آن كس كه مىخواهد يادآور عهد الهى با انسان در عالم ذرّ گردد شايسته نيست كه خود بى اعتنا به وعدهها باشد. اسماعيل در قرآن بدين فضيلت اخلاقى ستوده شده است؛
وَاذكُرْ فِى الكِتابِ إِسْمعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الوَعْدِ وَكانَ رَسُولاً نَبِيّاً؛(6)
و در اينكتاب از اسماعيل ياد كن، زيرا كه او درست وعده و فرستادهاى پيامبر بود.
التزام وى به وعده چنان بوده كه در آيه فوق، پيش از مقام رسالت و نبوت از آن اشاره شده است. همچنين در كتاب عيون اخبار الرضا(ع) آمده است: (7)
علامه طباطبايى پس از نقل روايت، اضافه مىكند كه چون وعده او مطلق بوده و ساعت يا مدت آن را معلوم نكرده است، به خاطر مقام صدق و راستى به وعده مطلق خود وفا كرده و مدتها انتظار كشيده است. درباره پيامبر اسلام(ص) نيز شبيه اين موضوع روايت شده كه سه روز در كنار كعبه به انتظار كسى ماند، تا مردم به آن شخص خبر دادند و سپس حاضر شد.(8)
در تمام مراحل بناى كعبه و تأسيس مناسك حج و خدمت به مهمترين عبادتگاه موحدان، كه ابراهيم بدان همت گماشت، از همكارى بى دريغ اسماعيل بهرهمند بود؛
وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْراهِيمُ القَواعِدَ مِنَ البَيْتِ وَإِسْمعِيلُ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ؛(9)
و هنگامى كه ابراهيم و اسماعيل پايههاى خانه كعبه را بالا مىبردند، گفتند: اى پروردگار ما، از ما بپذير كه در حقيقت، تو شنواى دانايى.
وَعَهِدْنا إِلى إِبْراهِيمَ وَإِسْمعِيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِىَ لِلطّائِفِينَ وَالْعاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ؛(10)
و به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم كه: خانه مرا براى طواف كنندگان و معتكفان و ركوع و سجود كنندگان پاكيزه كنيد.