( " و انذرهم يوم الحسره اذ قضى الامر و هم فى غفله و هم لايومنون " )( 1)
يكى از اسمهاى قيامت ( " يوم الحسره " ) است روز تاسف . مى فرمايد انذار كن بترسان مردم را از روز تاسف وقتى كه ديگر كار از كار گذشته است و ديگر راه بازگشتى نيست سرمايه ها همه هدر رفته است ولى امروز در حال غفلت است .
پس آنها كه تغابن را به همان معناى خود غبن گرفته اند و از معناى باب تفاعل آن قطع نظر كرده اند به هر حال درست معنا كرده اند و در حديث هم آمده است كه در قيامت همه مردم مگر نوادرى از آنها (الا ما شذ و ندر) احساس غبن مى كنند حتى سعدا و اهل بهشت .
اما اگر نظر به باب تفاعل داشته باشيم آنچنانكه در بعضى تفاسير از جمله تفسير الميزان به اين نكته توجه كرده اند[ معناى ديگرى از آيه فهميده مى شود] . تغابن يك كار اشتراكى است . تغابن در جايى است كه دو نفر كه با يكديگر همكارى دارند احساس كنند كه هر دو ضرر كرده اند .
اين مساله اى است كه گاهى در فقه مطرح مى شود و يادم هست كه در شرح لمعه مطرح شده است كه آيا ممكن است دو نفر با يكديگر معامله كنند و هر دو مغبون شوند ؟
در باب غبن مى گويند آن طرفى كه مغبون است " خيار فسخ " دارد و حق دارد معامله را فسخ كند . قهرا اين مساله را طرح كرده اند كه آيا مى شود خيار غبن براى هر دو طرف پيدا شود يعنى هم فروشنده مغبون باشد و هم خريدار ؟
وجوهى ذكر كرده اند . يادم هست در سالهاى قبل از اينكه ما قم برويم و بچه بوديم در فريمان يك رئيس شهربانى بود كه هيكل عجيبى داشت .
1. مريم 39