نماز و شکوفه های زندگی

مرکز تحقیقات اسلامی سپاه

نسخه متنی -صفحه : 56/ 44
نمايش فراداده

باشند:

1 ـ سـاده و قـابل درك بودن ؛

در ترغيب كودك و نوجوان به معارف دينى خاصه نماز، لازم است مطالب و مسائل نماز به زبان بسيار ساده و ابتدايى تعليم داده شود.

از طـرح مـسـائل كـلى ، مـبـهـم ، پـيـچـيـده و سـخـت بـه شـدت پـرهـيـز شـود. زيـرا بـراى كودك قابل درك و فهم نبوده و باعث سرخوردگى ، جدايى و بى تفاوتى آنان نسبت به معارف دينى از جمله نماز مى گردد.

عـلاوه بـر ايـن لازم اسـت مـفـاهـيـم در قـالب هـاى زيـبـا، جـذّاب ، حـتـى بـه شـكـل سـرگـرمى هاى جهت دار و آموزنده طرح شود تا بتواند كودك و نوجوان را به سوى نماز هدايت كند.

هـمـچنين بجاست معارف نماز را با تكيه بر تجربيات و احساسات كودك و نوجوان تنظيم نمود تـا بـه راحـتـى بتواند تجزيه و تحليل نموده و بپذيرد، قالب هاى داستانى مى تواند روش خوبى براى اين امر باشد.

2 ـ آسـان گـيـرى ؛

در تربيت و تعليمِ دينى كودك و نوجوان ، آسان گرفتن بسيار مفيد است و موجب رغبت و تداوم عمل آنان نسبت به نماز مى گردد.

سـخـت گـيـرى بـاعـث خـسـتـگـى ، كـسـالت و در نـهـايـت بـيـزارى كـودك و نـوجـوان از عـمـل مورد نظر والدين مى شود. و حتى خود را نسبت به انجام آن ضعيف و ناتوان ديده و در ذهن او اثـر منفى خواهد گذاشت . چنانچه كودك با شما نماز مى خواند بهتر است مستحبات را حذف كرده و نـمـاز را طـول ندهيد. يا اگر كودك و نوجوان در حين نماز خواندن غذايى را در دهان گذاشت يا مـتـوجـه چـيـزى شـده و بـه دنـبـال آن رفـت يـا حـرف زد و امـثـال آن ، هـيـچ وقـت نـبـايـد آنـان را سـرزنـش كـنـيـد كـه چـرا نـمـازت را بـاطـل كردى ، بلكه صبر نموده و در فرصت مناسب بدون يادآورى صحنه خطاى گذشته اش ، مطالب را به طور غير مستقيم متذكر شويد.

برخى از كودكان و نوجوانان قادر به اداى درست و با قرائت صحيح كلمات نماز نيستند، در اين باره هم نبايد سخت گيرى كرد.

3 ـ تـدريـج ؛

نـظـام خـلقـت نـظـام تـدريـج اسـت . لازم اسـت در تـربـيـت ديـنـى نـيـز اصـل تـدريـج مـراعـات شـود. لذا نبايد توقع داشت كودك و نوجوان به يكباره يا در مدت زمان كوتاهى معارف نماز و مسائل آن را ياد گرفته به كار بندد.

مـثـلاً دربـاره وضـو، ابـتـدا بـايـد كـودك را بـا اصـل وضـو آشـنـا كـرد، مـثـلاً در چـنـد سـال اول فـقـط دسـت هـا و صـورتـش را بـشـويد تا هنگامى كه به سن 8 يا 9 سالگى رسيد وضوى كامل را به او ياد بدهيم .

دربـاره اصـل نماز، بهتر است ابتدا كودك را در معرض نسيم روحبخش معنوى نماز قرار دهيم و در مـراحـل بـعـد او را بـه نـمـاز بخوانيم ، برايش مُهر و تسبيح و عطر تهيه كنيم تا او جذب نماز شود، بعد از او بخواهيم به همراه ما نماز بخواند تا به تدريج و باعلاقه خود به نماز اُنس گرفته و نماز بخواند.

در هـر صـورت تـا بـه ثـمـر رسـيـدن و رشـد عـقـلى و مـعـنـوى كـودك و نـوجـوان ، سـال هـا زحـمـت و مـراقبت نياز است وگرنه آسيب هاى وارده جبران نمى شود و روح آزرده آنان به راحتى به شادابى و كمال مزين نمى گردد.

4 ـ تـمرين و مداومت ؛

يكى از راههاى پايدارى در انجام هر كارى از جمله عبادت ـ، تمرين كردن و تداوم آن است .

مـى تـوان بـا بـهـره گـيرى از خصوصيات كودك و نوجوان از جمله انعطاف پذيرى ، تاءثير تعليم و تربيت در خردسالى ، تقليدپذيرى ، همانندسازى و ... تمرين هاى لازم را با توجه به شرايط فرد و محيط انجام داده تا به صورت عادى نمايان گردد.

اگر والدين بتوانند با شيوه هاى جذّاب ، كودك و نوجوان را به نماز عادت دهند، اين عادت حسنه به تدريج به صورت ملكه باطنى ظاهر مى شود و اُنس و الفت قلبى به نماز پيدا مى كنند.

بهتر است در تمرين دادن علاوه بر ايجاد جاذبه ، از هرگونه اجبار، سخت گيرى و تكرار خسته كـنـنـده