فـرسـتـاده خـداسـت و هـر آنـچـه از سـوى خـداونـد مـتـعـال آورده ، حـق و جـز آن بـاطـل است . اگر كفّار بدين دعوت پاسخ مثبت دهند و اسلام آورند، از تمام حقوقى كه مسلمانان برخوردارند، بهره مند مى شوند..(355)
جـهـاد ابـتـدايـى بـايـد بـا (خلوص نيّت ) و (فى سبيل اللّه ) همراه باشد. رزمنده اى كه درجهاد ابـتـدايـى شـركـت مـى كـنـد در صـورتـى عـمـل او ارزشـمـنـد و مـورد قبول خداوند است كه رضاى خدا، تحقّق اهداف الهى و دفاع از اسلام را مدّ نظر داشته باشد. در غير اين صورت پاداشى نزد خداوند ندارد.
مـرحـوم كـاشـف الغـطـاء فـقـيه مجاهد، شرط حضور در جهاد ابتدايى را نيّت خالص و تقرّب به خـداونـد مـى شـمـارد، بـرخـلاف جـهـاد دفـاعـى كـه (خـلوص نـيـّت ) و (فـى سـبـيـل اللّه ) بـودن بـراى افـزايـش پـاداش اسـت نـه بـطـلان عمل ..(356)
جهاد ابتدايى از لحاظ زمان و مكان محدود است . از لحاظ زمانى ، جنگ در چهار ماه حرام (ذى القعده ، ذى الحـجـّه ، مـحـرّم و رجـب ) مـمـنـوع اسـت مـشـروط بـر ايـن كـه كـفـّار نـيـز بـراى اين ماه ها حرمت قائل شوند و نخواهند در اين ماه ها بر مسلمانان هجوم برند.(357) قرآن مى فرمايد:
اِنَّ عـِدَّةَ الشُّهـُورِ عـِنـْدَ اللّهِ اثـْنـا عَشَرَ شَهْراً فى كِتابِ اللّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمواتِ وَالاَْرضِ مِنْها اَرْبَعةٌ حُرُمٌ..(358)
شـمار ماه ها نزد خداوند در كتاب الهى ، از آن روز كه آسمان ها و زمين را آفريده ، دوازده ماه است كه از آن ها، چهار ماه ، حرام [و جنگ در آن ها ممنوع ] است .
بـا اين حال ، اگر كفّار به حرمت ماه هاى حرام پايبند نباشند، بر مسلمانان نيز رعايت حرمت آن ها واجـب نـيـسـت . بـه دليـل آيـه مـبـاركه اى كه خداوند در آن مى فرمايد: (اَلشَّهْرُ الْحَرامُ بِالشَّهْرِ الْحَرامِ)(359) ماه حرام در برابر ماه حرام ! از لحـاظ مـكـانـى نـيـز جـنـگ ابـتـدايـى مـحـدود بـه مـكـان هـايى است كه اسلام براى آن تقدّسى قـائل نـشـده بـاشد. مثلاً مسجدالحرام و محدوده (360) آن مقدس شمرده شده و نبرد در آن حرام است ، مگر آن كه دشمن حرمت آن را بشكند و مسلمانان را به جنگ در آن مكان مقدس وادارد.
(وَ لا تـُقـاتـِلُوهـُمْ عـِنْدَالْمَسْجِد الْحَرامِ حَتّى يُقاتِلُوكُمْ فيهِ فَاِنْ قاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذلِكَ جَزاءُ الْكافِرينَ.).(361)
و بـا آنـان ، در نزد مسجدالحرام [در منطقه حرم ] جنگ نكنيد، مگر اين كه در آن جا باشما بجنگند. پـس ، اگـر [در آن جـا] بـا شـمـا پـيـكـار كـردنـد، آنـان را بـه قتل برسانيد. چنين است جزاى كافران .
مسجدالحرام و محدوده حرم ، منطقه امن الهى است و هيچ جنبنده اى نبايد در آن مكان مقدّس آزار بيند.
در اسـلام ، جـهـاد به عنوان يك تكليف بر همه مكلّفين واجب است . از اين رو، فقيهان براى حضور افـراد در جـهـاد ابـتـدايـى ، ويـژگـى هـايى ذكر كرده اند. چنانچه رزمنده اى مسلمان ، داراى اين ويـژگـى هـا بـاشـد، اجازه حضور در جهاد را خواهد داشت و در غير اين صورت ، جزو معذورين از جـهاد به شمار مى رود و جهاد به عنوان يك تكليف از دوش او برداشته مى شود. اين ويژگى ها عبارتند از:
بـه اتـّفـاق هـمه فقيهان ، از ويژگى هاى بايسته كسى كه مى خواهد در جهاد حضور پيداكند، (بالغ ) و (عاقل ) بودن اوست . بنابراين ، جهاد بر كودك و نوجوانِ نابالغ و نيز بر ديوانه واجب نيست . پيامبر خدا(ص )مى فرمايد:
(رُفـِعَ الْقـَلَمُ عـَنْ ثَلاثَةِ، عَنِ الصَبّىِ حَتّى يَحْتَلِمَ، وَ عَنِ الَْمجْنونِ حَتّى يَفيقَ وَ عَنِ النّائِمِ حَتّى يَسْتَيْقِظَ).(362)
تـكـليـف [نماز، جهاد و...] از سه نفر برداشته شده است : از كودك تا به سنّ بلوغ برسد،و از ديوانه تا عاقل شود و از شخص خوابيده ، تا بيدار شود.