(دفتر چهارم مثنوى)
كريمه مباركه «والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا» [1] عنايات خاصه مقام ربوبى را به آنهايى وعده مىدهد كه «مجاهدت» كنند، يعنى «مسارعت» داشته باشند، و شب و روز در سعى و كوشش بوده، از پاى ننشينند، نه به آنهايى كه فقط «دعوى» دارند، و وقت خود به بطالت مىگذارنند، و در مقام «عبوديت» ملول و كسيل هستند. (دقت شود) مسارعت كنندگان در عبادت هستند كه راههاى وصول به مقصد را مىيابند، و از اشارتهاى هدايت كننده مقام ربوبى بهرهمند مىشوند، و موفق و فائز مىگردند، نه آنان كه سستى مىنمايند، و اهل بطالت و ملالت مىباشند.
آن فتح باب كه سالكان در انتظار آن هستند، براى اهل مسارعت است، و آن لطف عنايت كه دستگير انسانهاست، مخصوص دردمندانى است كه در مقام طلب به خود اجازه مسامحه و سستى نمىدهند.
(دفتر چهارم مثنوى)
اهل بطالت و كسالت هيچ وقت نمىتوانند حق مجاهدت در اين طريق را ادا كنند، و نمىتوانند راه به جايى ببرند. در حديثى كه از حضرت مولى الموحدين اميرالمؤمنين صلوات الله عليه نقل گرديده است اين جمله را مىبينيم كه:
«اياكم و الكسل فانه من كسل لم يؤد حق الله عزوجل». [2] يعنى «از سستى بپرهيزيد، زيرا هر كس سستى كند، هرگز نمىتواند حق خداى عزوجل را ادا نمايد».
از امام صادق سلام الله عليه نيز روايت شده كه فرمود:
[1]. سوره عنكبوت، آيه 69. [2]. خصال صدوق، حديث أربعمائة.