معارف و معاریف

مصطفی حسینی دشتی

نسخه متنی -صفحه : 2570/ 1516
نمايش فراداده

قَدّ

پاره كردن از طول، چنان كه قطّ پاره كردن است از عرض. در حديث على (ع) آمده: «كان اذا تطاول قدّ، و اذا تقاصر قطّ». (ابن اثير) (واستبقا الباب و قدت قميصه من دُبُر...): و هر دو (يوسف و همسر عزيز) به جانب در شتافتند، وآن زن پيراهن يوسف را از پشت وبه طول پاره كرد... (يوسف: 25)

قِداح

جِ قَدَح. جِ قِدح، به معنى تير تمام ناتراشيده و پرو پيكان نانهاده.

قَدّاح

كاسه گر; سنگ يا چوب آتش زنه; سازنده تير قمار; گل گياهان پيش از آن كه بشكفند; اطراف گياه تازه.

قَدّاح

سعيد بن سالم مكّى، شيخ طوسى او را از اصحاب امام صادق (ع) شمرده است. مدح و ذمّى درباره اش نيامده.

(تنقيح المقال)

قَدّاح

عبدالله بن ميمون الاسود، از ياران امام صادق (ع). ابن نديم گفته: وى از فقهاء شيعه بوده است. نجاشى گفته: عبدالله بن ميمون بن الاسود قداح مولى بنى مخزوم، تير تراش، پدرش از امام باقر و امام صادق (ع) و خودش از امام صادق (ع) روايت مى كرده، وى مردى ثقة بوده، او را كتابهائى است از جمله: كتاب مبعث النبىّ و اخباره. كتاب صفة الجنة و النار... (تنقيح المقال)

قُداس

الشرف المنيع الضخم، استوار و ستبر از شرف. (منتهى الارب) سنگ كه در حوض شتران اندازند و آب را در آن اندازه نموده بخش نمايند.

قُدام

ديرينه.

قدّام

(به فتح يا ضمّ قاف): پيش، خلاف وراء. عن ابى عبدالله (ع) فى حديث: «وياكل كلّ انسان مما يليه و لا يتناول من قدّام الآخر شيئاً». (وسائل: 24/369)

قُدامة

ابن جعفر مكنى به ابوالفرج كاتب بغدادى به گفته ياقوت نصرانى بود و به دست المكتفى بالله اسلام آورد.

وى يكى از فصحاء و بلغاء و فلاسفه و در علم منطق زبانزد دانشمندان بود. ابوالفرج بن جوزى مرگ او را به سال 337 هـ ق نوشته و صاحب ديوان الاسلام تأليفات ذيل را براى او ذكر كرده است:

1 ـ كتاب الخراج. اين كتاب در ليدن به سال 1892 م چاپ شده است.

2 ـ نقد الشعر. اين كتاب مشتمل بر بيست باب است از قبيل تشبيه و مبالغه و طباق و جناس. اين كتاب در آستانه به سال 1302 ق در 89 صفحه به چاپ رسيده است. (معجم المطبوعات:2 ستون 1494 و 1495) قدامة بن جعفر بغدادى از نويسندگان متقدم و بلغا وفصحائى است كه در منطق و فلسفه استاد بوده است. وى در روزگار مكتفى بالله خليفه مى زيست وبدست وى اسلام آورد ودر بغداد به سال 310 هـ ق = 922 م وفات كرد تأليفاتى دارد، از جمله:

1 ـ السياسته.

2 ـ البلدان.

3 ـ زهر الربيع در اخبار و تاريخ.

4 ـ نزهة القلوب. (اعلام زركلى: 2/ 792)

قُدامة

بن مظعون بن حبيب جمحى قرشى از صحابه رسول خدا. وى در جنگ بدر و احد و ساير غزوات شركت كرده و در زمان عمر والى بحرين بوده وبه سال 36 درگذشته. مرحوم مفيد در ارشاد از طرق عامه و خاصه نقل مى كند كه قدامه هنگامى كه از سوى عمر والى بحرين بود به اتهام ميگسارى با شهادت شهود از بحرين جهت اجراى حد به مدينه