ناگفته نماند ، بسياري از رفتار مسلمانان برگرفته از سنت قولي پيامبر است و در پارهاي روايات که به اين گونه مسائل اشاره شده از تعبير « جرت السنة » استفاده گرديده ؛ (62)يعني در موردي پيامبر دستور داد که اين گونه عمل شود و به مرور جزو سيره مسلمانان گرديد .
شهيد مطهري در آغاز سيره نبوي ، سيره را به معناي نوع و سبک رفتار گرفته (63)اما گزارشهايي که در اين کتاب آمده گستردهتر است و در سيري در سيره ائمه اطهار ، که نام کتاب توسط شوراي نظارت بر نشر آثار استاد انتخاب شده است ، معناي (64)گسترده سيره مورد نظر بوده است .
« هَدي » نيز به معناي سيره است . وقتي گفته ميشود « ما احسن هديه » يعني چه نيکوست سيره وي (65) در روايات ، به پيروي از هَدي و سيره رسول خدا ( ص ) سفارش شده است .
علي ( ع ) ميفرمايد :
« فاقتدوا بهدي رسول الله ( ص ) فانّه افضل الهدي و استنّوا بسنّة فانها اشرف السنن .» (66)
اقتدا کنيد به سيره رسول خدا ( ص ) چون برترين سيره است و به سنتش عمل کنيد چون شريفترين سنتهاست . بنابراين ، ميتوان سيره و هدي پيامبر را روش و رفتار حضرت دانست و سنت را گفتار وي .
فقيهان و اصوليان ، در کتابهاي فقهي و اصولي خود که به سيره
استناد ميجويند ، سه گونه سير ياد کردهاند :
منظور از سيره معصوم ، رفتار اوست که به آن سنت عملي يا فعل معصوم ميگويند . به نظر شيعه ، شامل رفتار پيامبر ( ص ) و ديگر معصومان ميگردد . بازگشت تقرير و امضاي رفتار برخي افراد نيز ، که برابر شرايط ثابت ميشود ، به اين نوع سيره است .
سيره مسلمانان که به آن « سيره متشرعه »، « سيره شرعيه » و « سيره اسلاميه » نيز ميگويند ، کارهايي است که مردم مسلمان از گذشته تاکنون ، انجام دادهاند ، يا از آنها دوري گزيدهاند .