مطلب ديگر : در درس بيست و سوم گفته ايم كه هيات فلك يعنى قبه جسم كل نسبت به زمين از سخن سرايان به خيمه و كله تشبيه و تعبير شده است . اكنون سخن ما اين است كه از اين خيمه در لسان روايت تعبير به قبه شده است و خيمه و قبه خيلى باهم شبيه اند يعنى فلك چون گنبدى بر روى زمين است و نسبت به حركت اولى گنبد دوار بلكه نسبت به حركت ثانيه هم ولكن آن سريع و اين بطى ء و اين به توالى و آن بخلاف توالى آنگاه در روايت از دائره نصف النهار تعبير به وسط قبه گرديده است كه چون شمس از وسط قبه زايل شده است وقت صلوة ظهر فرا رسيده است . الاختصاص للمفيد باسناده الى ابى الصباح الكنانى قال : سألت ابا عبدالله عليه السلام عن قول الله الم تر ان الله يسجد له من فى السموات و الارض و الشمس و القمر و النجوم و الجبال و الشجر و الدواب الاية ؟ فقال : ان للشمس اربع سجدات كل يوم و ليلة الى قوله عليه السلام : و اما السجدة الثانية فانها اذا صارت فى وسط القبة و ارتفع النهار ركدت قبل الزوال فاذا صارت بحذاء العرش ركدت و سجدت فاذا ارتفعت من سجودها زالت عن وسط القبة فيدخل وقت صلوة الزوال الخبر . ( صلوة بحار ص 42ج 18 ط 1 و صلوة مستدرك الوسائل ص 188 ط 1 ) .
ركورد شمس بطؤ حركت او در حوالى نصف النهار است كه در دروس آتيه مبرهن مى گردد .
چنانكه فلك در لسان روايت تعبير به قبه شده است در زبان سرايندگان نيز بسيار ديده مى شود : رودكى گويد :
گنبدى نهمار بر برده بلند نش ستون از زير و نزد بر سرش بلند كه ناظر است به كريمه : الله الذى رفع السموات بغير عمد ترونها ( رعد 3 ) . و در ديوان راقم آمده است :
شمس را ذره شعرى شمر از روى حساب خلقت و رفعتشان را نه طناب و عمديست و نظامى گويد :
لاجرم اين گنبد انجم فروز آنچه بشب ديد نگويد بروز و فردوسى گويد :
پديد آمد اين گنبد تيزرو شگفتى نماينده نوبنو سعدى گويد :
لوحش الله از قد و بالاى آنسرو سهى زانكه مانندش بزير گنبد دوار نيست راقم گفته است :
زان حسن و جمال غيب بى عيب است اين غنج و دلال گنبد دوار نيست