دوستی

احمد رمضانی

نسخه متنی -صفحه : 28/ 12
نمايش فراداده

آفات‌ دوستي‌

عواملي‌ كه‌ سبب‌ پاره‌ شدن‌ رشته‌هاي‌ دوستي‌ مي‌شود، بسيار است‌. شماري‌از مهم‌ترين‌ آن‌ها عبارت‌ است‌ از:

أ. آزرده‌ خاطر ساختن‌ دوست‌

بايد از رفتار و گفتاري‌ كه‌ ماية‌ رنجش‌ دوست‌ مي‌شود، به‌ شدت‌ پرهيز كردتا دوستي‌ها استمرار يابد. علي‌(ع) مي‌فرمايد:

اِذا احْتَشَم‌َ الْمْؤمِن‌ُ أَخاه‌ُ فَقَدْ فارَقَه‌ُ.

زماني‌ كه‌ انسان‌ دوست‌ خود را ناراحت‌ و خشمگين‌ ساخت‌، زمينة‌جدايي‌ را فراهم‌ ساخته‌ است‌.

در اين‌ حديث‌ شريف‌ واژة‌ «احتشم‌» به‌ كار رفته‌ است‌ كه‌ به‌ معناي‌خشمگين‌ و شرمنده‌ ساختن‌ ديگري‌ است‌.

ب‌. پذيرش‌ كلام‌ سخن‌ چين‌

سخن‌چيني‌ و نيز پذيرش‌ كلام‌ سخن‌چين‌ از عوامل‌ پراكندگي‌ دوستان‌ ونابودكنندة‌ رشته‌هاي‌ مودّت‌ است‌. دوستان‌ خوب‌ بايد به‌ يكديگر اعتماد داشته‌باشند؛ از پذيرش‌ كلام‌ سخن‌ چينان‌ بپرهيزند و چنان‌چه‌ شنيدن‌ گفتار اين‌ گروه‌ذهنيّتي‌ منفي‌ در آن‌ها پديد آورد، مطلب‌ را به‌ نحو مناسب‌ با يكديگر در ميان‌نهند تا زمينة‌ هر گونه‌ كدورت‌ و جدايي‌ از بين‌ برود. علي‌(ع) مي‌فرمايد:

هر كس‌ به‌ حرف‌ اشخاصي‌ سخن‌چين‌ اعتماد كند، دوست‌ خود را ازدست‌ خواهد داد.

هر كس‌ سخن‌ بدخواه‌ و سخن‌چين‌ را باور كند، دوست‌ خود را تباه‌كرده‌ است‌.

در اين‌ موارد، زودباوري‌ عامل‌ جدايي‌ دوستان‌ است‌. دوستي‌ اقتضامي‌كند كه‌ گفتار سخن‌چينان‌ را دروغ‌ شماريم‌ و در برابرشان‌ باشيم‌ تابدين‌وسيله‌ هم‌ آن‌ها زشتي‌ كار خود را در يابند و هم‌ دوست‌ خويش‌ را ازدست‌ ندهيم‌.

ج‌. خُرده‌گيري‌

انسان‌ موظف‌ است‌ از لغزش‌هاي‌ دوستانش‌ تا اندازه‌اي‌ چشم‌ پوشد و باديدن‌ هر خطايي‌ لب‌ به‌ انتقاد نگشايد. علي‌(ع) مي‌فرمايد:

عذر دوستت‌ را بپذير و اگر نتوانست‌ براي‌ لغزش‌ خود عذري‌ بياورد توبراي‌ او عذري‌ بتراش‌.

يكي‌ از دانشمندان‌ مي‌گويد:

عذر دوستان‌ را بايد پذيرفت‌؛ اگر چه‌ بي‌جا و غيرمنطقي‌ نمايد؛ زيراهمين‌ اندازه‌ كه‌ از كار خود پشيمان‌ شد و پوزش‌ خواست‌، به‌ آن‌ معنااست‌ كه‌ دستي‌ براي‌ دوستي‌ و ادامة‌ آن‌ دراز كرده‌ است‌. وظيفة‌ شخص‌است‌ كه‌ چون‌ دستي‌ براي‌ دوستي‌ به‌ جانب‌ او دراز شود، بگيرد.

د. شوخي‌هاي‌ زننده‌

شوخي‌هاي‌ ركيك‌ و زننده‌ و نيز سبك‌ شمردن‌ و به‌ بازي‌ گرفتن‌ دوستان‌،از آفت‌هاي‌ بزرگ‌ دوستي‌ است‌. حارث‌ بن‌ اعور كه‌ از اصحاب‌ علي‌(ع) بود،روزي‌ مراتب‌ اخلاص‌ و ارادت‌ قلبي‌ خود را به‌ عرض‌ رسانيد و اظهار داشت‌:اي‌ اميرمؤمنان‌، من‌ شما را دوست‌ دارم‌. چون‌ سخن‌ از دوستي‌ به‌ ميان‌ آمد،حضرت‌ فرمود:

كسي‌ را كه‌ دوست‌ داري‌:

1. با او دشمني‌ مورز.

2. او را به‌ بازي‌ مگير.

3. با او ستيزه‌جويي‌ مكن‌.

4. از شوخي‌هاي‌ نامناسب‌ با وي‌ بپرهيز.